या नालायकांना अटकाव कसा करायचा

फक्त हिंम्मत आणि पक्का विचार हवा.

आम्ही सिंहगडावर कोजागिरीच्या रात्री पुर्ण रात्र हातात काठ्या घेऊन फिरत असायचो, दिसला कोणी असे चाळे करताना की नडगी फोडायची.

ठिकठिकाणी चोचीत चोच घालुन बसलेली कबुतरं हा देखील अशा ठिकाणचा के मोठा प्रश्न आहे. अरे, फिरायला येता, नीट फिरा ना! नसते उद्योग कशाला करता? असे सापडले की त्या पोराच्या कानफटात आम्ही आणि आमच्या बरोबर असलेल्या मुली त्या पोरीच्या कानफटात ठेऊन द्यायचो, आणि सरळ पोलिसांच्या ताब्यात द्यायचो. मग पोलीस व्यवस्थित त्यांच्या घरी फोनाफोनी करुन बोलावून घेतात आणि....

ही असली गड किल्ल्यांवर राडे करणारी बांडगुळं झोडून काढली तरी पोलीस आपल्याला त्रास देत नाहीत, उलट आपल्या बाजुनेच राहतात असा वैयक्तिक अनुभव आहे. मात्र, तिथेल्या पोलीस ठाण्याशी आधी संपर्क साधून थोडंसं बोलुन घ्यावं लागतं इतकंच.

फटके देणे अथवा पोलिस कारवाई हे दोनच उपाय आहेत असे मला वाटते

अराजक नसलेल्या राज्यांत ही जबाबदारी सामान्य नागरिकांकडून काढून घेतली जाते आणि सरकारच्या हातात दिली जाते. अराजक असलेल्या राज्यांत ही कामगिरी प्रत्येक नागरिक मारामारी करून उचलू शकतो.

सर्किट यांनी पूर्वी सिंहगडावर बिडी फुंकणार्‍याच्या श्रीमुखात भडकावली होती. क्यालिफोर्नियात मात्र बहुधा अयोग्य ठिकाणी सांगितल्यावरही दुर्लक्ष करून बिड्या फुंकणार्‍याबद्दल ते "योग्य अधिकार्‍या"कडे तक्रार करतील, असे वाटते. कानशिलावर ठेवली तर मारामारीचा गुन्हा त्यांचा मानला जाईल.

(सध्या कोजागिरीच्या रात्री सिंहगडावर चोचीत चोच घालून बसणे गुन्हा आहे की केवळ निर्लज्जपणा? आमच्या लहानपणी जीन्स-प्यांट घालणार्‍या मुलींना कित्येक घरंदाज लोक "निर्लज्ज" समजायचे, पण बहुधा गुन्हा नव्हता. तरी अशा कुठल्या "निर्लज्ज" मुलीचा आमच्या आजोबा-चुलतआजोबा-मामेआजोबांनी चारचौघांत पाणउतारा केल्याची कथा कुटुंबात सांगत नाहीत. त्या निर्लज्ज मुलींना अद्दल घडवायला हवी होता का?)

तरी बहुतेक ठिकाणी "चाळे करणार्‍यांना" शिक्षा करायचा मक्ता साधारणपणे गल्लीतल्या दादाकडे असतो. शिकागो येथील एमेट टिलची कथा वाचण्यासारखी आहे. मिसिसिपी राज्यात वेब गावी हा आजोळी आला होता. तेव्हा त्याने एका मुलीकडे बघून शीळ घातली, आणि अर्वाच्य शब्द वापरले. तेथीलच रॉय ब्रायन्ट आणि टी.जे. मिलम या स्वाभिमानी, परखड नागरिकांनी एमेट याला अद्दल घडवायचे ठरवले. त्यास मारहाण करून गोळ्या घातल्या. एमेट टिलचे प्रेत सापडले तेव्हा शवपेटीत बंद घालून शिकागोला धाडले - पेटी उघडणार नाही या बोलीवर. पण एमेट टिलच्या आईने आकांत करून पेटी उघडण्यास भाग पाडले. त्याच्या चेहर्‍याचा इतका चेंदामेंदा झाला होता की नाक-डोळे-तोंड असे काहीच दिसत नव्हते. (विकिपेडिया पानावर फोटो आहे.) गंमत म्हणजे या घटनेनंतरही सर्व निर्लज्ज पोरांनी काही धडा घेतलेला नाही. अजूनही शिकागोमध्ये, तसेच मिसिसिपीमध्ये काही तरुण मुले शीळ वाजवून मुलींना त्रास देतात. गल्लीगल्लीत रॉय ब्रायन्ट आणि टी.जे मिलम हवेत का? (माझ्या कॉलेजमधील १०-२०% तरी मुलांच्या अशा शवपेट्या निघाल्या असत्या.) की कायदा सांगतो ती अतिसौम्य शिक्षा पोलिसांकरवी करवून घ्यावी?

देशाची मालमत्ता समजल्या जाणार्‍या सार्वजनिक ठीकाणी दारूबंदी आणावी आणि ती न पाळणार्‍यांवर जबरदस्त दंड करावा.

काही दिवसांपूर्वी आमच्या एका मैत्रिणीने स्टॉप साईन पाहूनही गाडी पूर्णपणे थांबवली नाही म्हणून $२०० चा दंड भरला होता. असा भरभक्कम दंड लावा. सगळ्या वीरांची घोडदौड थांबवता येईल.

>> असे सापडले की त्या पोराच्या कानफटात आम्ही आणि आमच्या बरोबर असलेल्या मुली त्या पोरीच्या कानफटात ठेऊन द्यायचो, आणि सरळ पोलिसांच्या ताब्यात द्यायचो (इति -- धमु)
>> फटके देणे अथवा पोलिस कारवाई हे दोनच उपाय आहेत असे मला वाटते (इति -- चिन्या१९८५)

गैरसमज नसावा तुम्हाला असं नाही वाटत का आपण स्वनियुक्त संस्कृतीरक्षक बनून त्या नावाखाली सरळ मारहाण करतोय ?
जर जोडपं सज्ञान असेल तर त्यांना मारायचा अधिकार तुम्हाला कोण देतं ? पोलिसांना कळवणं मी समजू शकतो पण तुम्ही कुठल्या हक्काने मारू शकता ?
इंग्रजीत एक म्हण आहे -- 'तुमचा हात फिरण्याचं स्वातंत्र्य त्या ठिकाणी संपतं ज्या ठिकाणी माझं नाक सुरू होतं !'

हे म्हणजे असं झालं की सिगारेट ओढणार्‍यामुळे, समोरच्याला पॅसिव्ह स्मोकिंगचा, त्रास होतो म्हणून त्याने सिगारेट ओढणार्‍याला मारायचं ? का रे बाबा ? सिगारेट ओढण्याचा तुला त्रास होतो तर तिथे थांबू नको किंवा सिगारेट ओढणार्‍याला दुसरीकडे जायची विनंती कर !

जर एखादं जोडपं चाळे करतंय असं वाटलं तर पोलिसांना कळवून घरी निरोप पाठवा. मारण्याचा अधिकार कसा मिळतो ?

अशी मारहाण तुम्ही अमेरिकेसारख्या देशात केली तर कोर्ट कचेर्‍या होऊन वर खिशाला किती चुना लागू शकतो ह्याची काही कल्पना केलीय का?

मला असाच पडणारा दुसरा प्रश्न म्हणजे आपल्याकडे एखादा ऍक्सिडंट झाल्यावर लोक कुठल्या हक्काने (मोठ्या गाडीच्या) ड्रायव्हरला मारतात ?

-- (सिगारेट, दारू इ. कुठलेही व्यसन नसलेला आणि सिंहगडच काय पण कुठल्याच सार्वजनिक ठिकाणी चाळे न केलेला)संदीप

गैर गोष्ट घडल्यावर संयमाने त्यावर उपाय काढणे हाच दूरगामी योग्य पर्याय आहे. मारामार्‍यांनी कदाचित गोष्टी तात्पुरत्या 'सुधारतील' पण अनिष्ट पायंडा मात्र जास्त नुकसानकारक ठरेल. चूक होऊ शकते हे मान्य करणे आणि त्याला योग्य असे शासन योग्य व्यवस्थेकडून घडणे हाच लोकशाही मार्ग आहे.

चतुरंग

मी आधीच कबुल करतो की कोणत्याही ऐतिहासीक किंवा सार्वजनिक स्थानी कसलिही गैरवर्तन [ मग ते दारुबाजी असो, रेव्हपार्ट्या असो वा चोचीच चोची घालुन बसणे असो ] ह्याला माझा सक्त विरोध आहे. अशा स्थळांचे पावित्र्य हे टिकवलेच पाहिजे ह्याबाबत दुमत असायचे कारण नाही.

पण जेव्हा हे पावित्र्य "सक्तीने" म्हणजे कुणाच्या कानफाडीत मारुन , नडग्या फोडुन किंवा धाक दाखवुन किंवा अन्य कायदेशीर वा बेकायदेशीर पणाने टिअकवायचा प्रयत्न होतो तेव्हा मला कणभर चीड येते, कणभर कीव येते आणि कणभर खंत वाटते. चीड अशासाठी की ह्या गाढवांना [ पावित्र्यभंग करणार्‍या ] आपली लायकी काय व आपण कुठे येऊन करतो काय याचे मुळीच भान नसते. कीव अशासाठी येते की जे "पावित्र्यरक्षणाचा प्रयत्न" करतात त्यांनाच नीट पावित्र्य काय हे समजलेले नाही म्हणुन ते हाणामारीचा असा आतातायी मार्ग अवलंबतात आणि खंत अशासाठी वाटते की जरी "पावित्र्यरक्षकांनी " त्यांना योग्य भाषेत समजावले असले तरी त्या "पावित्र्यभंगकाला" त्या स्थळाचे पावित्र्य ह्याबद्दल काडीइतका जिव्हाळा निर्माण झाला नसतो मग आत्मियता तर सोडाच, ती आपली बिचारी दुसरीकडे जाउन"चोचीत चोच" घालायला रिकामी.

मग प्रश्न असा येतो की ह्यातुन मिळाले काय ? पावित्र्यरक्षण म्हणजे क्षणिक कुनाच्या कानफाटीत मारणे की त्याला व्यवस्थीतपणे , समंजसपणे समजावुन त्या स्थळाचे महत्व पटवुन देणे व त्याच्या मनात त्याविषयी आदरभाव निर्माण करणे ? ह्या प्रश्नचे जोपर्यंत मिळत नाही तोवर ह्या मोहिमांना अर्थ नाही.

मुळात पावित्र्य म्हणजे काय ह्याबद्दलच लोकांमध्ये अज्ञान आहे [ हेच संस्कॄतीबद्दल, पण तो विषय इथे नाही . असो] .
पावित्र्य ही काय "नाजुक कचकड्यांची बाहुली" आहे का की कुणा लुंग्यासुंग्याच्या गैरवर्तनामुळे ती भंग व्हायला ?
का ते काचेचे भांडे आहे की फुटले आणि लगेच पावित्र्य भंग झाले ?
जेव्हा हजारो व्यक्ती आपल्या रक्ताचे पाणी करुन, कष्टाने व आपल्या कर्तुत्वाने व शौर्याने अशा "ऐतिहासीक इमारती" उभारतात तेव्हा ते आपसुकच लोकांचे श्रद्धास्थान बनते. ह्यासाठी झालेल्या बलिदानाची मोजदोज नाही. मग त्याच्या पावित्र्याची किंमत कोन ठरवणार व ते भम्ग कसे झाले ह्याचे मोजमाप कसे होणार ?
तेव्हा मला सांगा की अशा परिस्थीती एक काय अशा "पावित्र्यभंगकांच्या १०० पिढ्या" जरी आल्या तरी त्या "पवित्र वास्तुच्या पावित्र्याची" एक वीट तरी हालेल का हो ?
एवढ्या कमजोर पायावर का ते उभे राहिले आहे की कुणी तेथे येऊन काही आगळीक केली की झाले पावित्र्यभंग ?
अजुन एक म्हणजे "सक्तीच्या पावित्र्यरक्षकांकडुन " तरी "खरे पावित्र्यरक्षण " होते काय हो ?

अहो, ते स्थळ तुम्ही असे विकसीत का करत नाही की "कुणाही देशी अथवा परदेशी येथे आला की इथला इतिहास व वैभव पाहुन त्याची मान आपोआप आदराने झुकली पाहिजे" , अशा परिस्थीतीत मग पावित्र्यभंग ही संकल्पनाच नाहीशी होईल ....
माझ्या मते ह्या स्थळांचा योग्य विकास न झाल्याने अशा गोष्टी घडतात. तेव्हा त्याला "योग्य व समर्पक विकास" हेच उत्तर आहे, कुणाच्या "कानफाटीत देणे" हे मुळीच नव्हे.
आपण भारतातल्या कुठल्याही प्रसिद्ध मंदिरे अथवा बाहेरील देशातल्या अशा ऐतिहासीक स्थळांपासुन काही शिकलो तरीही उत्तम, तिकडे अशा "पावित्र्यरक्षकांच्या फौजांची" आज गरज वाटत नाही, जनमानसात ती भावना आपोआप येते.

मला वाटते मी माझे म्हणणे योग्य आणि सुस्पष्ट शब्दात मांडले आहे.

डिसक्लेमर : माझी सध्याच्या "पावित्र्यरक्षकांबद्दल" काहीही तक्रार नाही फक्त त्यांचा मार्ग चुकीचा आहे हेच माझे मत आहे. सध्याच्या परिस्थीत त्यांच्या कामाचे कौतुक करायला हरकत नाही पण ते योग्य आहे असे माझे मुळीच मत नाही.

छोटा डॉन
[ अपने अड्डे पे जरूर आना http://chhota-don.blogspot.com/ ]
बाकी अपनी किसी "गँग" के साथ सेटिंग नही है .....

>> अहो, ते स्थळ तुम्ही असे विकसीत का करत नाही की "कुणाही देशी अथवा परदेशी येथे आला की इथला इतिहास व वैभव पाहुन त्याची मान आपोआप आदराने झुकली पाहिजे" ,
------
पटतंय एकदम :)

चक्क माझ्या विचाराची बरीच लोकं भेटली.

धम्याचा "कबुतरांवर" लाठीहल्ला किंवा मारहाण करणं मला पटलं नव्हतं.

आम्ही जे काही करतो आहोत ते परस्पर सांमजस्याने असेल आणि अश्लील नसेल तर हे कोण आम्हाला मारणार?

आपल्या मध्यात आहेत, हे वाचून बरे वाटले.

पण विधानसभेत जायला कदाचित आणखी प्रशिक्षण लागेल. त्यासाठी नामानिराळे राहून कळसूत्री पद्धतीने भारावलेले, मारामारीसाठी तयार, तरुण खेळवावे लागतात. स्वतःच मारामारी करण्यास उतरलेले त्या मानाने मर्यादित प्रगती करू शकतात.

माझ्या अकरावीतील वसतीगृहातील रूममेटला एका मुलीशी चाळे करण्यावरून कॉलेजमधील विद्यार्थी परिषदेचे राजकारण खेळणार्‍या एका मुलाने (त्याच्या मित्रांसह) बेदम हाणले होते. या (हाणणार्‍या) मुलाची "समाजसेविका" आई पुढे गोवा विधानसभेत आमदार झाली (हल्लीहल्लीपर्यंत होती किंवा अजून आहे.) मुलगा मात्र समाजसेवक का अशीच काही उपाधी घेऊन कमाई करतो आहे. स्वतः आमदारकी मिळवली नाही.

तुलनाच करायची माझ्या वर्गातला आणखी एक विद्यार्थी गोवा विधानसभेत आमदार आहे. त्या काळातही - याचे काही बिघडवू नका - अशी जरब होती. पण बोलताना मुलगा अगदी राजकुमरासारखा शालीन होता. त्याने खुद्द कोणावर हात उगारल्याचे स्मरणात नाही. पण त्याच्याशी पंगे घेणार्‍या कोणाचे कधी बरे झाले नाही.

असो. एवढ्या माहितीवरून गोव्यातील या आमदारांची नावे सहज शोधून काढता येण्यासारखी आहेत. म्हणून अधिक नावे-तपशील देत नाही.

आपणांमध्ये अजून स्वतः ठोकपीट करणारे समाजसेवक, फारतर कॉर्पोरेटर, आहेत. आमदारकीची कळसूत्री पात्रता त्यांच्यात अजून आलेली नाही.

मटाच्या फोटोवरुन पोरं बाकी मस्त मजा करत आहेत. मात्र स्थळ चुकलेच.

अवांतर : विद्यार्थ्यांची सहल सिंहगडावर घेऊन गेलो होतो, आता महाविद्यालयातील काट्टे म्हटल्यावर ते कोणाचा मुलहिजा बाळगत नाहीत हे वेगळे सांगणे न लगे. पैकी एकानं महाराजांबद्दल काही तरी अनादर वाटेल असे शब्द उच्चारायला आणि वर जसे काही उल्लेख आले नडगी फोडणारे वगैरे तसेच एका कार्यकर्त्याला ऐकायला एकच वेळ झाला. प्रचंड (गुंड, म्हटले पाहिजे असे ) रिकामटेकडे लोक जमा झाले, आमच्या विद्यार्थ्याला हाताच्या कोपरावर गुढग्यावर रांगायाला लावत माफी मागायला लावले. तेव्हापासून आम्ही विद्यार्थ्यांना गडांवर घेऊन जाण्याचा उद्योग बंद केला.

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे
(विद्यार्थ्यांचा सहल संयोजक)

आम्ही हे जे काही करायचो, ते गुंडगिरीच्या सदरात मोडतं, व्यक्तिस्वातंत्र्यावर अतिक्रमण करणारं असतं असंच आता वाटायला लागलंय.

बर्‍याचजणांच्या प्रतिसादातुन हे जाणवतंय, की कोणाही सर्वसामान्य नागरीकाला असं करण्याचा हक्क नाही,आणि हे करणंही चुक आहे. असेलही. आता ते मी त्रयस्थ नजरेने पाहिल्यावर मलाही तसंच काहीसं वाटायला लागलंय.

पण एक गोष्ट विचारात घेतली पाहिजे, आम्हाला (पक्षी-हे काम करणार्‍यांना) पोलिस कसे बुवा काही म्हणत नाहीत? उलट श्रीफळ-गुलाब देऊन पोलीस-मित्र म्हणून का बुवा संबोधत असावेत?

इथे दारुड्यांच्या गडावर दारुपार्ट्यांविरोधातल्या आमच्या भुमिकेचा फारसा कोणाला राग आला नाही, पण जी प्रेमी युगुलं गडावर येऊन जे उद्योग करतात, ते रोखण्याबाबत उचललेल्या पावलांविरोधात जनमत आहे असं प्रथमदर्शनी दिसतंय (चु.भु.दे.घे.).

प्रियाली ताईचा मुद्दा अगदी विचार करण्याजोगा.
भरमसाठ दंड केला की त्या भितीने लोक चुका करणार नाहीत.
मान्य, पण महाराष्ट्रातल्या पोलीसखात्यातले, जे गस्तीसाठी फिरतात त्या सब-कॉन्स्टेबल कॉन्स्टेबल्स ना पगार किती असतो माहितीए? महिना ४००० ते ५००० रु.
गडावर दारु पिण्यास मनाई असुन, दंड ५००० रु.असेल, आणि मी जर गस्तीवरचा पोलीस असेन, तर दहा जणांच्या दारुपार्टीचा दंड ५०००रु. भरण्याऐवजी, प्रत्येकानं मला ५०/- जरी दिले तरी माझ्या महिन्याच्या पगाराच्या १०% रक्कम मी गडाच्या एका फेरीत जमा करु शकतो. भारतात कायद्याच्या अंमलबजावणीपेक्षा "काय'द्याचं बोला" हेच जास्त चालतं ही वस्तुस्थिती कोणीही नाकारु शकत नाही. मग कुठे ह्या दंडाचा परिणाम होणार?

आपल्याकडे 'दंड होणं' आणि 'दंडाची खरी रक्कम पूर्ण भरणं' ह्या दोन वेगळ्या गोष्टी आहेतच

हेच म्हणतो.

आणि ती 'दंडाची रक्कम योग्य जागी जमा होणे' याचीही गणती करावी.

:? ह्याचा अर्थ नाही कळला प्रियालीताई.

वर एक मुद्दा आला आहे, की अशा लोकांना समजावूनही सांगता येऊ शकतं.
केलेले आहेत..हे ही प्रयत्न केलेले आहेत. पदरी काय पडलं? दारुड्यांचा मार, प्रेमी युगुलांच्या शिव्याशाप.

आणी ऊठसुठ प्रत्येक जोडीची कानशीलं आम्ही शेकायचो असा काहीसा गैरसमज इथं झालेला दिसतोय.
जे व्यवस्थित फिरतात त्यांना कोणिही त्रास देत नाही. उलट सुरुवातीला जेव्हा आम्ही दारुड्यांना समजवायचो तेव्हा एखादं जोडपं जर दारुडे बसलेल्या ठिकाणापासून जात असेल, तर त्या जोडप्याला आमच्यातले काहीजण सोबतही करायचो.

पण जेव्हा तुम्ही एखादं जोडपं, ज्या तानाजी मालुसर्‍यांनी पोराचं लग्न बाजुला ठेऊन स्वतःचा जीव देऊन गड काबीज केला, त्या तानाजींच्या अर्धपुतळ्याचा आडोसा पकडून अश्लील चाळे करताना पाहता, तेव्हा त्याचं तुम्हाला काहीच वाट्त नाही? आश्चर्य आहे !

बरं, गुंडगिरीबद्द्ल म्हणाल, तर आमच्या ह्या ग्रुपमधली जवळपास सगळी मुलं चांगल्या घरातलीच होती. सोबत मुलीही असायच्या (फक्त दिवसा...कबुतरं केसेस हाताळायला...नाहीतर हे लोक विनयभंगाच्या उलट तक्रारी नोंदवायचे.).
नडग्या फोडण्याबद्दल म्हणाल तर, जर आपण हे केलं नाही, तर आपल्या नडग्या फुटणार हे नक्की. कारण एकदा ही 'अक्काबाई' पोटात गेली की सगळेच शुरवीर होऊन जातात.
एक आठवण सांगतो, जिच्यामुळे आम्ही काठ्या वापरायला सुरुवात केली. एका शनिवारी रात्री गडावर दारु पिणार्‍यांना समजाऊन सांगताना त्यांच्यातला एकजण अचानक भडकला, सोबत असलेली क्वॉर्टर त्यानं आमच्या एका मित्राला फेकुन मारली, कपाळावर बाटली फुटली आणि काचाही घुसल्या. त्यानंतर ठरवलं, स्वसंरक्षण हे पहिलं. पुरे झाली गांधीगिरी.

छोटा डॉन म्हणतात,

पावित्र्य ही काय "नाजुक कचकड्यांची बाहुली" आहे का की कुणा लुंग्यासुंग्याच्या गैरवर्तनामुळे ती भंग व्हायला ?

मुळीच नाही. एखाद दुसर्‍या फडतुस माणसाच्या गैरवर्तनाने कधीच असं होणार नाही...
पण, जर त्याला वेळीच अटकाव केला नाही तर मात्र लोकांना ती सवय होऊन जाते. मग हळुहळु 'त्याला काय होतंय? सगळे हेच करतात की' ही भावना वाढीला लागते, आणि मग हळुहळु गडाचा 'ओपन एअर बार' व्हायला वेळ नाही लागणार.

ह्याच वाक्याच्या धर्तीवर मी असं म्हणालो की, "माझ्यासारख्या लुंग्यासुंग्यानं देवळात लघुशंका केली तर कुठे बिघडलं?" तर?

ही जबाबदारी प्रत्येकाची आहे. आणि ज्यांना ती कळत नाही, त्यांना ती कधी प्रेमाने, हात जोडून तर कधी नडग्या फोडून शिकवावी लागते. अर्थात शिकली जात नाही हा भाग अलाहिदा!

अहो, ते स्थळ तुम्ही असे विकसीत का करत नाही की "कुणाही देशी अथवा परदेशी येथे आला की इथला इतिहास व वैभव पाहुन त्याची मान आपोआप आदराने झुकली पाहिजे" ,

लाखमोलाचं बोललात डॉनराव.
आमची लाख इच्छा आहे, पण लाल फितीचा कारभार आडवा येतो ना!

छान थंड हवा आहे, थोडं धुकं आहे आणि थोडा थोडा पाऊस आहे अश्यावेळी असा काही अपराध करून बघितला आहेस का? अरे मजा असते अश्या चोरटेपणात सुद्धा.

एकराव ;)
अगदी पटलं बॉ!
पण असे अपराध करताना एक पथ्य सांभाळलं, गड-किल्ल्यांवर नाही गेलो, इतर बरीच ठिकाणं आहेत तिकडे गेलो.. ;)

चाळ्यांची व्याख्या द्यायची म्हणजे नक्की काय करावे बुवा?

सध्या कोजागिरीच्या रात्री सिंहगडावर चोचीत चोच घालून बसणे गुन्हा आहे की केवळ निर्लज्जपणा?

माफ करा धनंजयराव, पण कोजागिरीचा संबंध गडावर दारु पिण्याशी होता, आणि इतर वेळी चोचीत चोच घालुन बसणे हा वेगळा संदर्भ होता.

असो,
कदाचित आमची मतं टोकाची असु शकतील, असतीलही, पण तात्कालिन परिस्थितीमध्ये जे आम्हाला योग्य वाटलं ते केलं.

डिसक्लेमर : माझी सध्याच्या "पावित्र्यरक्षकांबद्दल" काहीही तक्रार नाही फक्त त्यांचा मार्ग चुकीचा आहे हेच माझे मत आहे. सध्याच्या परिस्थीत त्यांच्या कामाचे कौतुक करायला हरकत नाही पण ते योग्य आहे असे माझे मुळीच मत नाही.

:) डानराव,
योग्य मार्गाची अंमलबजावणी अंशतः चालु झाल्यापासुन आम्हीही हा चुकीचा मार्ग बंद केला आहे.
पण ती अंमलबजावणी सुरु व्हायला, चुकीचा मार्गच कारणीभूत ठरला हे ही नसे थोडके.

चर्चा वाचली.
आता 'या' नालायकांना अटकाव कसा करायचा असे शीर्षक द्या!
कारण हे खरे ना लायक!
यांनी नको तिथे जावून मारामार्‍या केल्या. भलत्याच लोकांना हाणले ते पण त्यांना वाचवणारे तेथे कुणी नसतांना!

वर अशा ठिकाणांची शांतता घालवून म्हणणार की पावित्र्य टिकवले?
पावित्र्य टिकवायला तुम्ही कोण आले पवित्र? काय पात्रता?

मी पण लै पाहिलेत असले वीर!
एकदा हे असलेच संस्कृती रक्षक (!) पांडवलेण्याला पोरा पोरींना कोपर्‍यात गाठून सकाळी सकाळी त्रास देत होते.

मी मध्ये पडलो तर मला म्हणतात "आय टकल्या, तुला माज आला का?"
मी म्हंटलं "हो! खाऊन खाऊन माजलेलोच आहे."
आणि हाणले एका संस्कृती रक्षकाला धरून. तर बाकीचे वीर चक्क पळून गेले!

ती पोरगी पण असली जबरी!
तीने त्यांच्या मागे धावून एकाला धरले आणि अजून दोन कानफटात दिल्या. त्या तो संस्कृती रक्षक अचानक पणे तीचा भाऊ बनून "नको ना ताई आता परत नै ना!"

"तुमी कदी पन या ना इकडे, आमी आता कदीच येनार नै ना!"

वगैरे करायला लागला.

मी म्हंटलं चल आता देतो तुला अंबड पोलिस स्टेशन जमा करून. अक्षरश: माझ्या त्या पोरीच्या आणि पोराच्यापण पाया पडला तो आणि पळून गेला.

त्या युगुलाला विचारलं कसं काय आहे सगळं ते.
दोघे ही चांगले होते.
इंदिरा नगर ला रहायचे आणि सकाळी सकाळी रोज चालायला म्हणून पांडवलेण्याला यायचे. यात कसले पावित्र्य भंग होत होते?
अरे एकट्या दुकट्याला गाठून कसले मारता रे?

असले तर हे संस्कृती रक्षक वीर!

त्रंबकचा पण एक किस्सा आहे, तो सांगेन कधी तरी नंतर.

आपला
गुंडोपंत

वरिल एका प्रतिसादात असे म्हटले आहे

अशी काही स्थळे आहेत ज्याच्याशी लोकांच्या भावना जोडलेल्या आहेत. त्यांचा आदर करायलाच हवा.

हे म्हणणे एकदम बरोबर आहे.

आता मुद्दा असा आहे की अशा जागा मधे काहि जागा राजकारणा मधिल पण आहेत. ह्या जागी स्वातंत्र्या पुर्वी आणि नंतर पण काहि वर्षे फार चांगलि, त्यागी , लोकाबद्दल कळकळ असलेलि माणसे होति , त्या जागेवर आज कोण आहेत आणि ते काय चाळे करत आहेत ते दिसत नाहि का ?

त्याना शिक्षा करण्याचे धाडस का होत नाहि ?

आणखी एक , ह्या नेत्यांचे मोठेपण म्हणजे , त्यांच्या एका शब्दाखातर लोक काहिहि करायला तयार व्हायचे आणि तेहि कोणत्याहि धाकट धपशाविना.

प्रबोधन हे मारहाणि मुळे होणार नाहि, ज्याना मारहाण झालि त्याना पश्चाताप होण्या ऐवजि आपला अपमान झाला असे वाटेल. संधि मिळालि तर ते उट्टे काढण्याचा प्रयत्न करतिल न कि चुकिचि माफि मागण्याचा

धमाल्या,
प्रेमीयुगुलांना मारहाण करून गडाचे पावित्र्य कमी करण्यास तुम्हीही हातभार लावलात की रे. दारू पिऊन धिंगाणा घालणे, इतरांना नाहक त्रास देणॅ , गडावर कचरा करणे अशावेळी संस्कृतीरक्षकांनी जरूर पुढे यावे. आणि त्यावेळी स्वसंरक्षणार्थ तुम्ही अवलंबवलेला मार्ग योग्य.
पण प्रेमीयुगुलांनी एकांतात चार दोन प्रेमाच्या गोष्टी केल्यास काय बिघडले त्यात? हा त्यात सार्वजनिक ठिकाणी (मग तो गड असो वा कुठलीही बाग ) इतरांना (बघणार्‍याला ) अश्लील वाटतील असे चाळे करणे हे अयोग्यच. त्याचेही भान या प्रेमीजनांनी ठेवायला हवे.
मटाच्या बातमीत म्हटल्याप्रमाणॅ प्रत्येक गडाखाली ...गडावर जाता येतील अशा सर्व रस्त्यांवर एक चेक पोस्ट असावे . आणि तेथेच गडावर दारू नेणार्‍यांना अटकाव करावा.
गड किल्ल्यांवर गणवेषातील प्रशिक्षित रेंजर्स असावेत. रेंजर्स चे कामच असते त्यांच्या अखत्यारीतील भागाचे रक्षण करणे आणि त्या भागाला भेट देणार्‍या पर्यटकांचेही रक्षण करणे.
अर्थात हे सूचना म्हणुन चांगले वाटले तरी प्रत्यक्षात अमलात आणणे अवघड आहे. पण अशक्य मात्र नाही.
बाकी लोकांच्या मनात मुळातच इतिहासाविषयी , महाराजांबद्द्ल, गड किल्ल्यांबद्द्ल अभिमान , आदर असायला हवा. आणि तो नसेल किंवा बोथट झालेला असेल तर ते योग्य प्रबोधनानेच घडू शकेल्...मारहाणी मुळे नाही.

कदाचित माझी भुमिका मला पहिल्या प्रतिसादात योग्य प्रकारे मांडता आली नाही.

पण वाईट इतकंच वाटलं, की सगळ्यांनी जी बोटं रोखली, ती फक्त प्रेमी युगुलांना विरोध करण्यावरुन. मान्य आहे त्यांना एकांत हवा असतो, आणि बरंच काही.आम्हीही गेलोय त्या काळातून. पण जेव्हा एखाद्या रविवारी सकाळी तुम्ही बायको मुलांना घेऊन सिंहगडावर जाता आणि असले प्रकार नजरेला पडतात तेव्हा काय करता? सरळ ठरवता ना की बास झालं, हे आलो हे शेवटचं?

ईच्छा नसल्यास नका मान्य करु, पण आम्ही गडावर फिरुन तिथे आलेल्या लोकांशी संवाद साधून मगच हे पाऊल उचललंय.

ह्या जोडप्यांच्या अशा अनिर्बंध वागण्याला विरोध करायला जेव्हा पुण्यात विजयानगर कॉलनीची बाग, डेक्कनचे पूल आणी नदीकाठ ह्या ठिकाणी "खबरदार" वगैरे प्रकारचे फलक लावले गेले तेव्हा ते योग्यच होते ना?
मग हाच नियम गडावर का नाही लागु होत?

दुसरी एक गोष्ट, जेव्हा ही जोडपी आपल्याच विश्वात रममाण झालेली असतात, तेव्हा कदाचित त्यांचा तोल सुटत असेलही, मान्य. पण ह्याची दुसरी बाजु पाहिलीये कोणि?
त्यांचा भावनांचा 'उत्सव' चालू असताना, जर एखादा टवाळ कंपू आला तर त्या मुलीला हा एकटा प्रेमवीर वाचवू शकेल?
आता तुम्ही म्हणाल ह्याच्याशी तुम्हाला काय घेणं देणं?
उत्तर आहे "काहीच नाही". पण संभाव्य धोका टाळल्याच एक समाधान.

प्रेमीयुगुलांना मारहाण करून गडाचे पावित्र्य कमी करण्यास तुम्हीही हातभार लावलात की रे.

:) पक्याशेठ,

आणी ऊठसुठ प्रत्येक जोडीची कानशीलं आम्ही शेकायचो असा काहीसा गैरसमज इथं झालेला दिसतोय.
जे व्यवस्थित फिरतात त्यांना कोणिही त्रास देत नाही. उलट सुरुवातीला जेव्हा आम्ही दारुड्यांना समजवायचो तेव्हा एखादं जोडपं जर दारुडे बसलेल्या ठिकाणापासून जात असेल, तर त्या जोडप्याला आमच्यातले काहीजण सोबतही करायचो.

पण जेव्हा तुम्ही एखादं जोडपं, ज्या तानाजी मालुसर्‍यांनी पोराचं लग्न बाजुला ठेऊन स्वतःचा जीव देऊन गड काबीज केला, त्या तानाजींच्या अर्धपुतळ्याचा आडोसा पकडून अश्लील चाळे करताना पाहता, तेव्हा त्याचं तुम्हाला काहीच वाट्त नाही? आश्चर्य आहे !

गड म्हणजे साबरमतीचा आश्रम नव्हे ना? :)

जेव्हा झुडपात खसफसतं आणि तुम्ही आवाज देता "कोण आहे रे तिकडं? येऊ का?" तेव्हा एखादी मुलगी तोंड ओढणीनं झाकून कमरेची सलवार एका मुठीत आवळून पळून जाताना पाहिली ना की मग लक्षात येतं, काय करायला हवं आणि काय नाही!

मटाच्या बातमीत म्हटल्याप्रमाणॅ प्रत्येक गडाखाली ...गडावर जाता येतील अशा सर्व रस्त्यांवर एक चेक पोस्ट असावे . आणि तेथेच गडावर दारू नेणार्‍यांना अटकाव करावा.

पावसाळ्यात आणि खास सुट्टीदिवशी हे सिंहगडाच्या पायथ्याशी होतंच हल्ली. सिगारेटची पाहिटंही जप्त केली जातात.

हे सगळे ठीक आहे हो पण रोजच्या जीवनात रोज रस्त्यावरुन जाता येता जे पौपकोर्न खाणे चाललेले आहे ते पाहुन शरम वाटते

ब्राच्या पट्या दाखवित बनियन चड्डी घातलेल्या पोरी ( मागुन आतील चड्डीचा ब्रैड पण वाचता येतो)
मोटारसायकल वर पुढील पोराच्या पाठिवर चढुन बसलेल्ञा ललना (सीट मोकळे)
रात्री ७ पासुनच पार्क करुन ठेवलेल्या कार ज्या मधुनच आपोआप हालतात परत परत

धरबंदच उरला नाही या शहरात ..... छ्या

पावसाळ्यात आणि खास सुट्टीदिवशी हे सिंहगडाच्या पायथ्याशी होतंच हल्ली. सिगारेटची पाहिटंही जप्त केली जातात.
बेश्टच! डोंगरांवर वाट चुकल्याचं नाही पण, गुटख्याच्या पाकिटांनी रस्ता दाखवल्याचं वाईट वाटायचं.

Namaskar mitrano

lihitana english cha vapar karit aahe karan mi ajun marathi typing madhye far slow aahe. kahi mudde tatdine mandanyachi garjechi vatali mhanun ha patra prapanch.

Gad kille, itihasik thikane hya nusatya vastu navhet tar tirth kshetre aahet. tya mule tumachya tithalya vavara varati bandhane yenarach ani ti asalich pahijet. mandira madhye, masjidi madhye ... ekhadya pavitra thikani tumi daru piun jal , cigareti odhat, preyasichya bahupashat jal ka ? ani jat asal tar kay bolnar tumachya vishayi !!

shivaji maharajansarakha raja , rajan sathi talhatanvar shir gheun ladhaleli manase hi tyanchya karma mule daivpada la pohachali aahet. tyanchya vishayi aadar balagane sarv marathi janateche kartavya aahe.

kahi patranmdhye ase vachale ki tikadache vatavaran agadi chochi madhye choch ghalun basanya sarakhe asate ... arrey kay he ...arrey murkha sinhgadavar - tanaji malusarenchi samadhi aahe ... raigada var pratyaksha shivaji maharajanchi samadhi aahe .. ani tithe tumhi asale prakar karanar ? arrey aaplya sarvancha baap aahe re to !! maharaj, tanaji malusare, bajiprabhu kay lok hote te !!

gada var sahkutumb yeun maja karane madhye ethalya nisargacha aanand ghene basat nahi ka ? mast zunka bhakar, kandabhaji khane basat nahi ka ? agadi tumachya preyasi sobat tumhi chhan gappa maru shakat nahi ? nahi tar kay mhanave tumachya premala ... aani he asalya goshti karayala gad kille ha ekach paryay aahe ??

aata hyana adavanar kon ? kahitari kayam swarupi yantrana havi ... ani tyacha aagrah dharayala hava .... maharajanchya nava khali satta milavanare , karodonchi sampatti jamavanare ...killyanchya dekhrekhi sathi kahi lakh kharch karu shakat nahi ? ani aapan tyana jab vicharnya aivaji ... cigaret odhali tar kay zale ? chochi madhye choch ghatali tar kay zale ? hya charcha karato.

mi hyachya awareness sathi kahi goshti karit aahe, interested people can contact me on prasad,aroskar@gmail.com

Aapala
Prasad Aroskar

ऐतिहासिक वास्तू आणि तेथील वातावरन कसे जपावे याबद्दलची मते वाचले. बरीचशी मते पटली.

पण पावित्र्याबद्दलची मते जरा तीव्रच होत आहेत असे वाटले.
सिंहगडावर दर रवीवारी व्यायामासाठी जाणे, सिंहगडावरील हवेची-वातावरणाची मजा लुटायला तेथे मुक्कम करणे, तेथील भजी-झुणका-भाकरीची वर्णने करणे आणि ते खायला मुद्दाम उठून पुण्यातून जाणे इत्यादी गोष्टी पावित्र्य जपण्यामध्ये बसतात का? असा प्रश्न पडला. हे म्हणजे देवाच्या दर्शनापेक्षा तेथल्या प्रसादाच्या अपेक्षेने देवळात जाण्यासारखे आहे असे म्हणावे का?
--(गोंधळलेला) लिखाळ.

विषया वर भाष्य करणारा एक quote वाचला.

"The direct use of force is such a poor solution to any problem, it is generally employed only by small children and large nations."- David Friedman.

भगतसिंग कुठे आणि बजरंग दलाचे कार्यकर्ते कुठे...

हा आपला शेवटचा प्रतिसाद या थ्रेड ला..

बर्‍याचशा प्रतिसादांमधे आता "संभाजी ब्रिगेड" , बजरंग दल सारखी मेंटालिटी दिसायला लागली आहे.

मूळ मुद्दा सोडून चिन्या सारखी लोकं आता वैयक्तिक पातळीवर घसरायला लागली आहेत..
हे बघा..

" शृंगार आणि अश्लिलतेतला फरक न कळणारे नुसतेच शरीरानी मोठे झालेले दिसतात..."

तेव्हा आपला रामराम...

मित्रहो, तुमची इतकी चर्चा वाचल्या नंतर, मला ऐक प्रश्न पडला आहे.

सार्वजनिक ठिकाणी प्रेम कसे करावे?

अनुभवी लोकांनी सल्ले द्यावेत.

सखाराम गटणे

रहमानी किडा प्रत्यक्षात आहे कि नाही हे मला माहित नाही. पण एकदा टाकली कि तो प्रत्येकाच्या _डीत वळवळायला सुरवात होते. आता त्या वळवळण्याची व्याप्ति किती हा खरा प्रश्न आहे. चतुरंग म्हणतात तसे या उपाय योजना तात्पुरत्या असतात. पण कायमस्वरुपी व्यवस्था होत नाही तोपर्यंत या तात्पुतत्या व्यवस्थांच महत्व अबाधित आहे.
कायदा व सुव्यस्था कमी पडते त्यावेळि समांतर न्याय व्यवस्था तयार होत असते. यात कायदाच केवळ हातात घेतला जात नाही तर न्यायाधीश ही आपणच बनतो. जोथे भावना तीव्र बनतात तिथ मेंदु विवेकाचा आधार न घेता भावनेच्याच आहारी जातो.
पोलिस खात्यात समरी पॉवर या नावाने अनेक बेकायदेशीर गोष्टी चालतात. एखादी गोष्ट बेकायदेशीर आहे म्हणुन अनैतिक आहे असे नव्हे किंवा एखादी गोष्ट कायदेशीर आहे म्हणुन नैतिक आहे असेही नव्हे. हा युक्तिवाद इथे लढवता येतो.
महाराष्ट्रातल्या अनेक गडांवर पोलिस बिनतारी पुन:प्रक्षेपण केंद्रे आहेत. अनेक गडांवर असे गैर प्रकार चालतात ते रोखण्यासाठी याचा काही उपयोग होत नाही . कारण ती जबाबदारी व अधिकार इथे दिलेला नसतो. पोलिस खात्यात मोठ्या प्रमाणात मनुष्य बळ वाया जात असतं.
(आमच्या भाषेत ६० बाय ९० चादर) जुन्यापुराण्या पोलिस मॅन्युअल नुसार चालणारे कामकाज, कालबाह्य रुढी परंपरा यात अडकलेलि यंत्रणा, मनुष्य बळाचे मुल्यमापन करणारी आधुनिक व्यवस्थापनाची यंत्रणाच नसणे अशाकिति तरी गोष्टी आहेत.
http://www.misalpav.com/node/114 इथे थोडेसे.
सिंहगड , पेठ घाट, चतु:श्रुंगी अशा ठिकाणि नोकर्‍या केलेला.
( टंकायचा कंटु आला)
( बिनतारी जगत मधुन बाहेर पडलेला)
प्रकाश घाटपांडे

आज असंच मटा पाहता पाहता थर्टी फर्स्टच्या रात्री सेनेचा 'पहारा' ही बातमी वाचनात आली :)

सहजच कुठेतरी गडकिल्ल्यांवर दारु पिणे, दंगा करणे वगैरेसंदर्भात असल्याने एकदम आठवण झाली :)