मुंज-संस्कार की वैचारिक दिवाळखोरी?

वरील सगळ्या संमिश्र प्रतिक्रिया वाचल्या …. काही पटल्या काही पटल्या नाहीत
बदलेल्या काळाबरोबर बदलले पाहिजे अगदी बरोबर … पण अस ???
१ . मला अस वाटते कि असले समारंभ हल्ली फक्त दिखाऊपणा साठी आणि एकदाचे झाली मुंज या साठी होतात ( घरात जर कोणी वडीलधारी मंडळी असतील तर त्यांना समाधान (झाले पण नंतर म्हणू नका हे करत नाही ते करत नाही ) म्हणून केले जातात .
२. ३१ डिसेंबर किंवा दारू पिणे हा त्याचा व्यक्तिगत प्रश्न आहे पण वरील समारंभाचा पार्टी साठी कारण म्हणून जर उपयोग करणारे असतील तर त्यांची वैचारिक पातळी नक्कीच …… (टीप दारू पिण्यासाठी / पार्टी करण्यासाठी काही कारण असलच पाहिजे अस नाही अस म्हणणारे पाहण्यात आहेत )
३. ब्राम्हण जातीचा उल्लेख कदाचित अश्या साठी असावा कि ब्राम्हण वर्ग कुठलाही बदल असो (चांगला अथवा वाईट ) तो स्वीकारायची तयारी दर्शवतो आणि स्वीकारतो देखील . पण ह्या सगळ्यात त्या बदलाकडे वाहवत पण जातो .
४. राहिला प्रश्न आजच्या काळात ह्या सगळ्या गोष्टी पाळता येतील कि नाही ???? तर माहिती म्हणून सांगतो आमच्या ऑफिस मध्ये लघुशंकेला जाताना जानवे कानावर अडकवणारे बरेच जण आहेत त्यामुळे पाळणार कसे ??? आता ते शक्य आहे का?? इथे वेळ कोणाला आहे ??? असले फालतू कारण देण्या पेक्षा मला जमणार नाही हे कारण तरी निदान खर आहे ….
बाकी संविधानाने व्यक्ती स्वातंत्र दिले आहेच …।

येत्या ४ तारखेच्या मुहूर्तावर एका पुणेकर मित्राच्या १० वर्षे वय असलेल्या मुलाची मुंज आहे.
त्याला कुठली भेट द्यावी?

किंवा श्यामची आई. सर्व कुमारवयीन मुलगे आवडीने पाहतात.

मुंज या विधीमध्ये वर्णाश्रम पाळावा असे सांगतात, त्यामुळे या विधीवर कायदेशीर बंदी आणावी. पाच वर्षांची सक्तमजुरी आणि पच्चास पच्चास तोला दंड ठेवावा.
-हुकमावरुन

मुंज हे celebrate करण्याचं कारण झालं आहे हल्ली. मुंज करणार्यांना ती कशासाठी आणि कशी केली जाते हे हि ठावून नसतं. उगीच परंपरा पाळायची म्हणून मुंज केली जाते. त्यापेक्षा न केलेली बरी कि

आयला, या धाग्यावरची प्रातिसादिक दिवाळखोरी अजूनही थांबलेली दिसत नाही अजून!

(प्रतिसाद चांगलेत ओ, पण बास की आता.)

मी माझा अनुभव सांगतो !

मी माझ्या मुलाची यथासांग शास्त्रोक्त पद्द्धतीने श्रद्धापूर्वक सर्व विधीयुक्त मुंज केली ! गुरुजीनी तत्पूर्वी मला सांगितलेला गायत्री मंत्र जप देखील मी पूर्ण केला. विधी बरोबरच त्याच्या आईने मुंजीत भरपूर मिरवून घेतले,( मातृभोजनानंतर आईला काहीही काम नसते , केवळ मिरवणे! भिक्षावळीची वेगळी साडी नेसणे हा ही एक प्रोग्राम असतो ! भिक्षा हा पण एक इवेंट !) कधीही न भेटणारे सारे पाहुणे भेटले,माझे आई - वडील खूष झाले.
मला झालेले फायदे -
१. हा सारा समारंभ मी पूर्णपणे एन्जोय केला. गायत्री जप देखील ! मी देखील किंचित अंतर्मुख झालो.
२. मुलाचा खोडकरपणा ( त्याच्या आईच्या भाषेत ताप देणे ) आश्चर्यकारक रित्या कमी झाले.आता तो रोज संध्या करत नाही पण तरीही !
३. आई- वडील खूष ,बायको खूष ! दोन्ही एक्दम खूष असे प्रसंग संसारी माणसाच्या आयुष्यात फार कमी येतात.
४. डिंगणकरांचे जेवण जेऊन समस्त मंडळी खूष झाली.

तेव्हा , स्वानुभवावरुन सांगतो , मुलाची / मुलीची , कोणत्याही जातीतल्या , मुंज जरुर करावी , आपली श्रद्दा असेल तर !
डॉ. सुबोध खरेंच्या सूरात सूर मिसळून म्हणेन - रायगडावर जाऊन दारु पिऊ नये , त्याच्यासाठी शेकोडो अन्य ठिकाणे आहेत!! त्यामुळे धागाकर्त्याच्या भावनेशी १००% सहमत !
मला ही जर कोणी रायगडावर दारु प्यायचा कार्यक्रम पूजेचे आंमंत्रण सांगून करेल, तर मी त्याच्या कानाखाली खेचीन !
शेण खाण्याच्या जागा आणि प्रसंग ठरलेले आहेत , मला व्यक्ति स्वातंत्र्य आहे म्हनून मी रस्त्याने नागडा चालेन म्हणणार्‍या इसमाला पोकळ आनि भरिव बाम्बूने आलटून- पालटून फटके देण्यात यावेत.

त्या मुंज-मुलाचे लग्नापर्यंत चालू राहण्याचे कंत्राट ऊ़खंनी घेतले आहे तेव्हा बटूला+मिपापालकाला शुभेच्छा !!!

नेमका प्रॉब्लेम काय आहे ? आधी सोवळ ओवळ पाळतो म्हणून बोंब होती, आता कोस्मोपोलिटिअन झालो तर हे सोवळ्या ओवाळ्या च्या मागे लागलेत

तर्क : विरोध ब्राह्मणाना आहे, आकर्षण ब्राह्मण्याच आहे

शेरिंग मध्ये राहताना याचा अनुभव घेतला, मग अगदी ताटाला ताटाला ताट लावून सामिष पंगतील वरण भात खाल्ला ( सामिष आपल्या कुवती बाहेरचं ) मग तीर्थ प्राशन …… आता जाणव्याने तीर्थ महाग केला म्हणून बोंब

बाकी लेख म्हणजे कल्पना विलास आहे

या प्रकाराला माझाही विरोध आहे. अर्धवट संस्कृती पेक्षा संस्कृती नसलेली उत्तम. निदान विटंबना तरी होणार नाही. मुंज मुलाची, पण 'एन्जॉय' हे पालक करणार. पुढची वाट मुलासाठी घालून देणार. केवळ युसलेसपणा आहे हा.

आणि एकच म्हणतो; तुमच्या धाग्यात तुम्ही जो नम्र आक्षेप घेत पुढे तितक्याच नम्रपणे त्या जातीवर्/उपजातीवर बोट ठेवलं आहेत; तिथवरच गोष्टी थांबत नाहीत. हळद हा प्रकार मला आजवर कळला नाही. हळदीला ये हं ताईच्या! फुल दारू नॉनव्हेज डीजे बिजे आहे असं सांगणा-या मुलाकडे मी मख्ख चेह-याने बघत होतो. हे काय आहे? याचंही जरा उत्तर शोधावंत. अशी अनेक उदाहरणं आहेत. लग्न समारंभ, पहिला दुसरा वाढदिवस, सत्यनारायण अशा अनेक प्रसंगी 'अनकॉल्ड फॉर' गोष्टी केल्या जातात आणि या प्रसंगांचं विद्रुपीकरण होतं. हा कुण्या एका जातीचा प्रश्न नसून आपल्या समाजातील एकंदरित मानसिकतेचा आहे. जिकडे तिकडे चैन, मौज शोधताना सत्वाची विटंबना करताना आपल्याला काहीच गैर वाटत नाही हे दुर्दैवी वास्तव आहे.

मला हा लेख म्हणजे निव्वळ कल्पनाविलास वाटतोय..... ह्यातल्या किती बाबी खऱ्या आहेत ह्या बाबतित शंका आहे. एका क्षणासाठी मान्य करु कि हे खरे आहे , तर माझा प्रश्न आहे कि त्यांनी तसे केले तर तुमचे काय गेले ? पाडगावकरांनी म्हटल्याप्रमाणे "त्यांनी प्रेम केले , तुमचे काय गेले ?" तुमच्या का एवढे पोटात दुखतय ? जर तुम्हाला PUB मध्ये जाणे पटत नवते तर कशाला गेलात? कोण कोण mini skirt मध्ये वावरतंय ते बघायला? की कोण काय खातंय ते बघायला? मला एकूण हा प्रकार कल्पनारांजीतच वाटतोय . उगाच कोणत्या तरी समजा विरुद्ध गरळ ओकायाची झालं आणि हे सगळे आपले खरे नाव लपवून.