पाकिस्तानात लोकशाही?

> मुशरर्फ प्रणीत लष्कर (मिलित्रि)त्यांना जास्त दिवस टिकू देईल असे वाटत नाही
याचा आधार काय ?

मुशरर्फ प्रणीत लष्कर - म्हणजे काय
मुशरर्फ तुरुंगातून लष्कर चालवतायत का ?

नवाज शरिफनी स्वतःची पंतप्रधान्की मतमोजणी व्हायच्या आधीच जाहिर केलीय.
एकुण औरंगजेबाचे कायदे वापरले जाताहेत अस वाटत्य.

पाकिस्तानात लोकशाही येवो नैतर ठोकशाही येवो. भो तुम्ही सुखानं जगा आणि आम्हाला सुखानं जगू दया.

-दिलीप बिरुटे

पाकिस्तानाबद्दल प्रत्येक भारतीयाचं एक मत नक्की असतं. चांगलं, वाईट, भावनिक, व्यवहारीक अगदी कसंही असो प्रत्येकाचं एक मत असतंच. त्यामुळे अश्या चर्चांना प्रतिसाद हा मिळतोच. :) असो मग मला माझं मत असायला काय हरकत आहे?

माझ्या मते पाकिस्तानात लोकशाही रूजणं आणि पाकिस्तानची आर्थिक भरभराट होणं, त्यापुढे जाऊन पाकिस्तानची आर्थिक भरभराट थोड्या प्रमाणातका होईना भारतावर अवलंबून असणं हे भारत-पाक मधील तणावावर येत्या काळातील उत्तर असू शकतं.
आपण काहीही विचार केला तरी पाकिस्तान आपल्या शेजारी आहे हे नाकारू शकत नाही. त्याचे स्वतःचे हितसंबंध जपण्यासाठी त्याला भारताशी सलोख्याने रहायला प्रवृत्त करण्याची ताकद केवळ अर्थकारणात आहे असं मला वाटतं. अन्य पर्याय सध्या तरी उपयोगाचे नाहीत.

पाकिस्तानचा प्रदेश म्हणजे पुर्वी भारताचा वायव्य प्रदेश. हा प्रदेश कायम लढाई , आक्रमणं यात राहीलेला आहे. त्यामुळे आजही त्या भागात सैन्याचं आकर्षण आहे. आणि लोकांच्या प्रतिक्रिया फार प्राथमिक असल्याचं लक्षात येतं. एखादा समाज जेवढा प्रगत होत जातो तेवढा त्याचं भावनिक अभिव्यक्तीच्या छटा वाढत जातात. त्या समाजात सगळंच ब्लॅक अ‍ॅण्ड व्हाईट मानलं जात नाही. अनेक पैलुंचा उहापोह होत असतो. अश्या वेळी पाकिस्तानच्या बहुतांश जनतेच्या आवडी अजूनही 'प्राथमिक रंगात' आहेत असं मला वाटतं, त्यामुळे पाकिस्तानचा आर्थिक विकास आणि त्यासोबतच मध्यमवर्गाची लोकसंख्या वाढणे हे चांगले लक्षण असेल आणि यातून पुढे लोकशाहीचा विकास शक्य आहे.

जनतेच्या ह्या प्राथमिक आवडी निवडी जेव्हा अनेक छटांमध्ये रूपांतरीत होतील म्हणजेच जेव्हा पाकिस्तानमध्ये सैन्याचं आकर्षण कमी होईल तेव्हाच लोकशाही टीकू शकते. आज करीअर करण्यासाठी सर्वात चांगला पर्याय म्हणजे सैन्य आहे. त्याच्या शिवाय सैन्यात जाण्याचे त्या समाजात अन्य फायदेही आहेत. सैन्य म्हणजे केवळ शक्ती नाही तर सत्ता असं सुत्र आहे त्यामुळे जो पर्यंत असे आहे लोकशाही कधीही पिंजर्‍यात टाकणे शक्य आहे. आपण हे नाकारून चालणार नाही की अमेरिकेच्या तंबीमुळे मुशर्रफयांनी सत्तेहून मागे येण्याचा पर्याय स्विकारला आहे. आता सुध्दा कयानीवर अमेरीकेचा दबाव आहेच.

आयएसआय आणि अन्य देशांच्या गुप्तहेर संघटनांमध्ये एक मोठा फरक आहे. तो म्हणजे अन्य देशांच्या गुप्तहेर संघटना ह्या आर्थिक स्त्रोतासाठी त्या त्या देशाच्या सरकारवर अवलंबून असतात. आणि त्यांचं नियमन वरच्या पातळीवर तरी
सरकारकडून होत असतं. आयएसआय मात्र आर्थिक बाबतीत स्वयंपुर्ण आहे. पाकिस्तान आणि अफगाणीस्तानात भरपुर अफु शेती करून आणि अन्य मार्गाने सुध्दा आयएसआय पैसा मिळवते. त्यामुळे अवलंबित्व नाही तर उत्तरदायीत्व नाही अशी सरकारप्रति भूमिका असते. तसेच आयएसआयचा प्रमुख हा माजी सेनाधिकारीच असतो त्यामुळे आयएसआय ही सरकारपेक्षा सैन्याला प्रामाणिक असते यात नवल नाही. भारतात आपल्याला सध्या असलेली रचना सवयीची असल्यामुळे नवलाईची वाटत नाही. पाकिस्तानात चित्र खुप वेगळं आहे.

- नीलकांत

नवाज शरिफना आपल्याकडुन आमंत्रण पण गेले म्हणे!!
आता ते येणार, कोणत्यातरी दर्ग्यावर चादर अर्पण करणार, काश्मिर प्रश्न सामंजस्याने सोडवू असे म्हणणार, शाही खाना चापुन जाणार.
हि आमंत्रणे भारतीय मुस्लीम लोक, मुस्लीम नेते यांना खूष करण्यासाठी असतात का?

भारताला पाकिस्तानची कणभरही गरज नाही. पाकिस्तान हा एक हिंसाचाराला चटावलेला रक्तपिपासू धर्मांधांचा देश आहे. पाकिस्तान हा भारताचा शत्रू आहे व तो कायम भारताचा नि:पात करण्याचाच विचार करून त्याप्रमाणेच कृती करणार हे लक्षात घेतले पाहिजे. पाकिस्तानशी मैत्री तर सोडाच साधे व्यावहारीक संबंध देखील अशक्य आहेत. असिफ अली जाऊन नवाज शरिफ आला किंवा उद्या मुशर्रफ परत आला किंवा नवीनच कोणतरी आला तरी भारताला कणभरही फरक पडणार नाही. पाकिस्तानचे भारताशी शत्रुत्व सुरूच राहील.

पाकिस्तान हा भारताचा शत्रू असल्याने, शत्रूबरोबर जसा व्यवहार करतात तसाच व्यवहार भारताने पाकिस्तानबरोबर करणे आवश्यक आहे. बससेवा, रेल्वेसेवा, व्यापार, क्रिकेट इ. सर्व क्षेत्रात पाकिस्तानशी संबंध तोडून भारताने या देशाशी राजनैतिक संबंध तोडणे आवश्यक आहे.

राही आणि नीलकांत यांचे प्रतिसाद आवडले.

नवाझ शरीफ आणि मनमोहनसिंग यांची मादरे जबान एकच( पंजाबी) असली तरी सुद्धा सिंग यांनी नवाझ यांच्याशी गल करण्याची घाई करू नये.
पाकिस्तानी लोक आणि त्यांचे राज्यकर्ते यांच्या मनात काश्मीर आणि त्या देशाच्या विभाजनास भारताने लावलेला हातभार, यांच्याविषयी कायमसाठी सल आहे. ते लोक धर्मनिष्ठ असल्याने ही सल येत्या काही पिढ्या तरी जाणार नाही.
नवाझ शरीफ आले म्हणजे फार तर दगडापेक्षा वीट मऊ असे म्हणता येईल.
बाकी तुपात तळले किंवा साखरेत घोळले तरी कारले कडूच रहाणार.

भारतात येइल तो सुदिन !!

वरील चर्चेत काही बाबी लक्षात घ्याव्या लागतील..

एक म्हणजे पाकिस्तानची निर्मीतीचे मूळ हे 'हिन्दू द्वेष' म्हनूणच 'भारताचा कायम द्वेष'.. ह्यावर आधारीत आहे, हे जर लक्षात घेतले व आजवरचा इतिहास व अनुभव पाह्ता, तो कधीतरी आपला एक चान्गला 'शेजारी वा मित्र' होइल असे समजणे म्हणजे आपली अक्कल गहाण पडली आहे असे नक्की समजावे, हे एक कायम स्वप्नच राहिल हे नक्की.

करण तो एक कट्टर धार्मीक देश असल्यानेच आपल्या वयाचा असुनसुद्धा अतिशय मागासलेला, कायम दरीद्री ( सामाजिक, आर्थीक, सान्स्क्रुतिक व राजकीय द्रुष्ट्या ) तसेच तेथे समाजिक प्रगल्भता नसल्याने व सतत लश्कराच्या अमलाखाली असलेली तेथील राजकीय व्यवस्था म्हणजेच तिथली तथाकथीत लोकशाही ( तेथील सैन्यापुढे हतबल ) (??) तो देश आपला 'हितचिन्तक शेजारी' कसाकाय होउ शकेल ?? हे कोणी सान्गेल का ???

' पान्ढरी कबुतरे ' उडवुन, क्रिकेट खेळुन, नाचगाणी करुन आणि 'मिपावर' चर्चा करुन तो जर सुधारणार असेल तर त्याचे स्वागत असो...!!!!

विनोद१८

>>> मला हे कळत नाही की पाकिस्तानला नष्ट करायचे किंवा चारी मुंड्या चीत करायचे म्हणजे नक्की काय करायचे? आतापर्यंतच्या सर्व युद्धांत आपण त्यांचा पराभव केलेला आहे; निदान आपण तरी असे मानतो. मग आणखी एका युद्धविजयाद्वारे त्या भूभागात आपले शासन, आपली सत्ता लादायची का? तिथले पंधरा कोटी मुसलमान ही सत्ता सुखासुखी मानतील?

एका वेगळ्या धाग्यात मी याविषयी माझे मत लिहिले होते. पाकिस्तान ताब्यात घेऊन तो भारताचा भूभाग बनविणे किंवा तिथे राज्य करणे अशक्य आहे. तसे करायला गेलो तर एक नवीन डोकेदुखी मागे लागेल.

त्याऐवजी पाकिस्तानची अण्वस्त्रे, क्षेपणास्त्रे, लढाऊ विमाने, रणगाडे वगैरे ताब्यात घेऊन व तिथल्या अणुभट्ट्या नष्ट करून पाकिस्तानला लष्करीदृष्ट्या दुर्बल बनविणे, काश्मिरसीमेवरील महत्त्वाची शिखरे ताब्यात घेणे, तिथली अतिरेकी प्रशिक्षण केंद्रे उध्वस्त करणे, जमेल तितक्या अतिरेक्यांना ताब्यात घेणे व नंतर सीमा सीलबंद करून भारतात होणारी घुसखोरी थांबविणे इ. उपाय भारत अधिक सुरक्षित करण्यासाठी उपयुक्त ठरतील.

पाकिस्तानात लोकशाही

?

नीलकांत, प्रतिसाद अतिशय आवडले.

निलकांत, राही ह्यांचे प्रतिसाद नेहमीसारखेच उत्तम.. संतुलित आणि माहितीपुर्ण.. पाकिस्तानशी युद्ध करुन त्याला जिंकून, आपल्याशी जोडून 'पैसे देऊन गँगरीन जोडून घेण्यात' (साभार : गवि) काय हशिल आहे? पाकिस्तानशी आर्थिक संबंध स्थापित करुन , त्यांना आर्थिकदृष्ट्या भारतावर. अवलंबित ठेवावे लागेल. चीन आपला शत्रू नाही का? तोही ईशान्य भारतात राष्ट्रविरोधी करायला मदत करतोय. नक्षलवाद्यांना सहाय्य करतोय, आणि भारताच्याच सीमेत 'एकतर घुसखोर, वर शिरजोर' बनतोय.. एवढं असुनही आम्हाला अगदी 'मेड इन चायना' गणपतीपण चालतो, आणि पाकिस्तानशी संबंधच नकोत.. का? चायनावाल्या गोष्टी स्वस्त असल्याने देशप्रेम थोडावेळ बाजुला ठेवल्या जातं ना? मग हेच धोरण भारताने पाकिस्तानसोबत राबवायला लागेल, जर चीनने आपल्याला त्यात आधीच पछाडलं नसेल तर..

FATA ह्या भागाला फाट्यावर मारल्याशिवाय पाकिस्तानात सुधारणा होईल असे वाटत नाही, अजूनही संपूर्ण पाकिस्तान तेच लोक कंट्रोल करतायेत

वैधानिक मार्गाने होणारी संथ उत्क्रांती कितीही क्लेशकारक असेना का ती रक्तरंजित क्रांती पेक्षा परवडते.
सध्या पाकिस्तान त्याच्या मार्गावर हळूहळू वाटचाल करू लागला आहे , त्यांच्या मार्गात लष्कर ,कट्टरपंथी , ह्यांच्यासारखे खाचखळगे आहेत.
पण पाकिस्तानी तालिबानचा पाकिस्तान ला पडलेला विळखा व त्यांच्या जाळ्यात अडकलेला पाकिस्तानी अशिक्षित ,गरीब वर्ग ह्यांच्या विरुद्ध पाकिस्तान मधील मध्यम व श्रीमंत वर्गाने लोकशाहीला प्राधान्य दिले.
कारण लष्कराचे कट्टरपंथी कनेक्शन त्यांच्या जनतेला चांगलेच माहीत आहेत.
लष्कराचे पाकिस्तानी समाजात झालेले अवमूल्यन हे ह्या निवडणुकीचे ठळक वैशिष्ट्य आहे.
कयानी ह्यांना अनेकदा संधी असून सुद्धा त्यांनी सत्ता हातात घेतली नाही.
ह्यांचे प्रमुख कारण हक व मुशरफ ह्यांना अमेरिकेकडून जसा निधी व मदत मिळत गेली ज्याद्वारे पाकिस्तानी प्रस्थापित वर्गाला अर्थकारण सुलभ होत गेले तशी मदत मिळणे शक्य नव्हते. म्हणजे ढासळलेली अर्थव्यवस्था पूर्व पथावर आणण्याचे अजून कोणताही मार्ग त्यांच्याकडे नव्हता.
अमेरिकेला द्रोण हल्ले बंद करा हे सांगण्याची कुवत लष्कराकडे नाही. त्यात लादेन प्रकरणाने तर त्याची अजून नाचक्की झाली आहे. ह्यामुळे सत्तेवर आल्यावर अमेरिकेच्या दांडगाई ला उत्तर देणे शक्य नसल्याने कट्टर पंथीय व सामान्य जनतेचा रोष ओढवून घेणे त्यांना परवडणारे नव्हते. त्यातच पाकिस्तानी लष्कर आपली बहुतांशी शस्त्र खरेदी ही अमेरिकेच्या ऐवजी चीन कडून करते त्याचवेळी भारत अमेरिकेकडून शस्त्र विकत घ्यायला सुरवात करत आहे. ह्यामुळे अमेरिकेचा मुक्त वरदहस्त पाकिस्तानवर पूर्वी सारखा असणार नाही. ह्याचे प्रमुख कारण म्हणजे ह्या शस्त्र खरेदीत अनेक अधिकारी , सत्ताधारी व प्रशासकीय अधिकारी गुंतले असतात त्यामुळे त्यांचे चीन शी मिंधे होणे व त्यांच्या इशाऱ्यावर नाचणे क्रमप्राप्त आहे.
ह्यामुळे त्याचसोबत अमेरिकेचे भारताशी सर्व स्तरावर मैत्री व सहकार वाढत असल्याने त्याला उत्तर म्हणून चीन व पाकिस्तान ह्यांची नैसर्गिक मैत्री जशी अमेरिका व भारताची आहे होणे साहजिकच आहे.

कयानी ह्यांना हक सारखे पैगंबरवासी किंवा मुशरफ सारखे हतबल ,निष्क्रिय होण्यापेक्षा सन्मानाने निवृत्त होणे व निवृत्त होऊन सन्मानाने पाकिस्तानात राहणे जास्त पसंद होते. ह्यामुळे ह्या निवडणुकीत लोकशाही मार्गाने सरकार निवडून येणे अपरिहार्य होते.
पाकिस्तानी जनतेपुढे उत्तर प्रदेश सारखे दोन समर्थ पर्याय होते.
त्यांनी कसे मायावती मग अखिलेश असे आलटून पालटून दोन्ही खाऊ पक्षांना समान खाऊ खाण्याची संधी देतात तसे येथे येथील जनता पी पी पी व मुस्लिम लीग ला समान संधी देत असतात.
ह्या निवडणुकीचे अजून एक वैशिष्ट्ये म्हणजे पठाणांचा मसीहा म्हणून इम्रान चा उदय व कराची मध्ये मुजाहीर पक्षाची हुकमत असलेल्या एम एक्यू एम ला समर्थ पर्याय म्हणून निवडून येणे व छोट्या का होईना प्रांतात आपले सरकार बनवणे शक्य झाले हे आहे.
इम्रान चा खर्या अर्थाने ह्या निवडणुकीतून पाकिस्तानी राजकारणात बस्तान बसू लागले आहे.
पाकिस्तान मध्ये लोकशाही म्हणजे भारताच्या दृष्टीने काय हे पुढील वेळी जमेल तसे लिहीन