बीजगणीत आणि भुमितिचा प्रत्यक्ष जीवनात उपयोग आहे का?

सार्वजनीक जीवनात उपयोगी पडणारे मराठी बोलायला, लिहायला, वाचायला इ.२ त शिकलो. पुढे ८ वर्षे जे मराठी शिकलो (गण, मात्रा, वृत्त माती न् दगड) ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही.

हिंदी मी शाळेत का शिकलो कोणास ठाऊक? हिंदी बोलायला तर शाळेत जायच्या आधीच येत होते. (चित्रपट आणि दूरदर्शनची कृपा). मराठी लिहा-वाचायला येऊ लागताच हिंदी ही समजू लागले. पुढे ३ वर्षे जे हिंदी शिकलो ते प्रत्यक्ष आयुष्यात कधीच उपयोगी पडले नाही.

संस्कृत तर मृत भाषाच आहे. ती मला कधीच प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडली नाही.

तीच गोष्ट इंग्रजीची. कशाला ते डायरेक्ट-इनडायरेक्ट, चेंज द व्हॉईस आणि काय न् काय शिकलो काय माहीत. ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही. बोलून बोलूनच जास्त समजलं.

जीवशास्त्र. घेवडा द्विदल वनस्पती असेल नाही तर बेडूक पृष्ठवंशीय प्राणी असेल नाही तर गांडूळ शेतकर्‍याचा मित्र असेल. मला काय करायचय ते. ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही.

भौतीकशास्त्र. गुरुत्वाकर्षणाचे नियम शिकल्यामुळे मी काय पडायच राहीलो का विद्युतशास्त्र शिकल्याने माझ्या घरचे बिल कमी झाले? ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही.

रसायनशास्त्र. पाणी हायड्रोजन आणि ऑक्सीजनने बनले असेल. म्हणून मी काय करू. ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही.

राजे जाऊन ३०० वर्षे झाली. किती वेळा तेच ते घोकत बसू. ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही.

विषुववृत्तावर रोज पाऊस पडत असेल नाही तर टुंड्राप्रदेशातले लोक इग्लू मधे रहात असतील. मी काय करू. ते मला तरी प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडले नाही.

खरयं हे. या प्राथमीक शिक्षणाचा काहिच उपयोग नाही. डायरेक्ट उच्चशिक्षणच दिले पाहिजे.

महेश हतोळकर
शिक्षण : उत्पादन अभियंता (प्रॉडक्षन इंजीनीयर)
व्यवसाय : संगणकाचा कळफलक बडवणे

मी यांच्याशी शब्दशः सहमत.

परिणिता यांच्या प्रश्नाचे उत्तर म्हणजे बहुधा ५वी पासून किंवा पहिली पासूनच अ‍ॅप्टिट्यूड टेस्ट घेऊन लाईन ठरवणे. ;)

हे कितपत फीजिबल आणि डिझायरेबल होईल ते ठाऊक नाही.

असो उपयोग करून घेतला तर प्रत्येक गोष्टीचा करून घेता येतो. मी यांच्या उदाहरणातला घेवडा प्रथिनांचा चांगला सोर्स आहे हे आज पुस्तकात न पाहता द्विदल धान्यांत प्रथिनांचा चांगला साठा असतो या तेव्हा शिकलेल्या ज्ञानातून कळते. (अवांतरः घेवडा एकदल की द्विदल हे पुस्तकात पहायला लागत नाही. घेवडा पाहून कळते ;) )

नितिन थत्ते
(शु सुधारक संपादकांना सूचना : माझ्या लेखनात शुद्धलेखनाच्या चुका आढळल्यास ते दुरुस्त केले जावे. माझी हरकत नाही. मात्र ते दुरुस्त केल्या जाऊ नये)

प्रेमचा त्रिकोण वगैरे साठी उपयोग होतो असे एकले आहे...जाणकार या वर मत देतिल

मी सामान्य वाचक आहे याचा मला आता या क्षणी खूपच आनंद होतोय; कारण या जीवावर बेतलेल्या विषयावर काही लिहीता येईल. या विषयावर प्रेम करणारे खूप आहेत याची मला पूर्ण जाणीव आहे. तथापि प्रश्नाकर्त्याप्रमाणे मलाही या दोन विषयांचा पदवी व पदव्युत्तर शिक्षण घेताल्यानानंतर व्यावहारिक जीवनात काय उपयोग झाला हे कधीच न उलगडणारे कोडे बनले आहे. ठीक आहे काही म्हणतात त्याप्रमाणे एका विशिष्ट शाखेत प्रवेश घेणार्यांसाठी बीजगणित आणी भूमिती उपयोगी असेलही, पण जो घटक सुरुवातीपासून कला वा वाणिज्य शाखेकडे जाणार आहे हे गृहीत धरले असेल तर त्या बिचाऱ्याला या दोन अहिरावण आणि महिरावण यांच्याशी दुष्मनी करायला का लावता ? व्यवहारातही मला माहित आहे कि गणिताच्या पेपरात अगदी १०० पैकी १०० गुण मिळविलेल्या Scholar ला देखील भाजी मंडईतील बाई जितक्या वेळेत त्याने घेतलेल्या भाज्यांचा हिशोब करते त्याच्या अर्ध्या वेळेत देखील पूर्ण हिशोब येत नाही. असो. थोडक्यात, Personally speaking these subjects are subjects of least importance though students are facing them in compulsory manner.
-------------------------------------------------------
"चन्द्रकिरणानो, तुम्हा वाजते का कधी थंडी स्वतःची ? मध्यरात्री?"

मराठी भाषेचा उपयोग मला टोमणे मारणे, कोपरखळ्या मारणे, उखाळ्या पाखाळ्या काढण्यासाठी वगैरे वगैरे फार झाला.
इंग्रजीचा उपयोग परगावी / परराज्यात गेल्यावर झाला.
संस्कृतचा उपयोग आयुष्यात नाही, पण लिखाणात झाला. गेला बाजार, उच्चार जरा अंमळ स्पष्ट, खणखणीत झाले.
गणित : दूध, पेपर, इस्त्रीवाला वगैरे हिशेब करणे, रिक्षाभाडे - बसभाडे वगैरे साठी, घासाघीस करताना, कोडी सोडविताना.... त्याशिवाय चेहरा चौकोनी करताना ;-), कोणाचा त्रिशंकू करताना, गोल गोल गप्पा करताना.... इ.इ. ठिकाणी झाला.
इतिहासाचा उपयोग नक्की काय चुका आयुष्यात करु नयेत वगैरे महत्त्वाचे धडे शिकण्यासाठी झाला.
भूगोल : हवामान निरीक्षण वाचता येणे, नकाशातील खुणा पाहून आपण रस्ता चुकल्यावर नक्की कोठे आहोत व गंतव्य काय हे हुडकून काढण्यासाठी इ. इ.
शास्त्राचे उपयोग तसे रोजच्या आयुष्यात होत असतात, पण ते मान्य करायची माझी अद्याप तयारी नाही ;-) [सूड]

बाकी चालू देत.

:-)

अरुंधती

http://iravatik.blogspot.com/

मेंदू हा हळूहळू विकसित होत असतो. एखादी गोष्ट तत्कळ 'शो रिझल्टस" या निकषावर उतरत नसेलही पण मेंदूचा विकास होण्यासाठी त्या त्या वेळी त्या त्या गोष्टीची नितांत आवश्यकता असते.

"लॉजिकल थिंकिंग" , "रॅशनल थिंकिंग" या बाजू बीजगणित, भूमिती ने विकसीत निश्चित होत असावेत.

"सांकेतिक सौंदर्य", "संस्कार" या बाजू भाषा, कविता आदिंनी विकसित होत असाव्यात.

माझ्या मते अभ्यासक्रम आदर्श नसला तरी बीजगणित आणि भूमिती हे जे काही अभ्यासक्रमात आहेत ते आवश्यक आहेत.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
हम नहीं वह जो करें ख़ून का दावा तुझपर
बल्कि पूछेगा ख़ुदा भी तो मुकर जायेंगे

बीजगणित आणि भुमिति हे जास्त मार्क (१००%) मिळणारे विषय आहेत , त्यांच्या मुळेच आमच्या सारखे तरुन गेले

बाकी मराठी, हिंदी आणि संस्कृत या वीषयांनी पार बुडवले होते.

--------------

घाणेरडे हस्ताक्शर, (अ)शुद्ध लेखन आणी व्याकरणाची भीती हे (अव्)गुण असलेला....
नेत्रेश

हे विषय आपल्याला प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडतात* का?

परिणितातै, हे विषय निश्चितपणे आयुष्यात उपयोगी पडतात. या विषयांच्या इतरांनी केलेल्या उपयोगांमुळे ते आपल्या आयुष्यातही उपयोगी पडतात. तुम्ही स्वत: त्यांचा उपयोग आयुष्यात केल्या न केल्याने या निष्कर्षात काही फरक पडत नाही.

*या धाग्याला शुआध संपादकांचा परीसस्पर्श झालेला दिसत नाही.

_______________
We weren't lovers like that and
Besides it would still be alright
-लेनर्ड कोहेन

१. खरे वाटणार नाही पण बीजगणित आणि भूमितीच्या सूत्रांत एक सौंदर्य आहे. त्याचा उपयोग असेल वा नसेल पण त्यातील सौंदर्य आपले जीवन समृद्ध करते. जसे एखादी सुंदर कविता, सुंदर गाणे करते तसेच. युक्लिड, पायथॅगोरस, न्यूटन, पास्कल, अपोलोनियस, भास्कराचार्य असल्या महान लोकांनी हे देखणे शोध लावले आहेत. त्यावर सगळी पाठ्यपुस्तके बनली आहेत. त्या सौंदर्याचा आनंद कुणीही घेऊ शकतो. उच्चनीच, गरीब श्रीमंत, धर्म, आस्तिक नास्तिक, पुरुष महिला, कसलाही भेद नाही. एक बौध्दिक क्रीडाकरमणूक असे याकडे बघता येईल.

२. इंजिनियर व गणितीच नव्हे तर सुतार, टर्नर, फिटर, शेतकरी, लोहार, शिंपी गवंडी अशा हाताने कामे करणार्‍या लोकांनाही भूमितीचा उपयोग होतो. उदा. अमक्या व्यासाचा गोल सिलिंडर बनवायचा असेल तर किती मटीरियल लागेल त्याचा आडाखा बांधणे, जमिनीचे क्षेत्रफळ मोजणे, त्यांची वाटणी करणे. जमिनीला कुंपण घालायचे तर साधारण किती तार विकत घ्यावी लागेल ते ठरवणे, अमक्या इतक्या शेताकरता किती पाणी उपसावे लागेल, किती बैलं, किती ट्रॅक्टर लागतील ते ठरवणे, अशी अनेक उदाहरणे देता येतील. अशिक्षित कामगारही हळूहळू ही विद्या आत्मसात करू शकतात पण गणिती ज्ञान असेल तर हे जास्त लवकर होते. आणि मग काम जास्त एफिशियंट होते. हे ज्ञान माहित नसेल तर कधी मटिरियल कमी पडेल कधी जास्त आणि मग नुकसान होणे, बाजारात हेलपाटे मारावे लागणे हे घडते.

हे जे तुम्ही करता आहात त्याला ट्रोलिंग म्हणतात (हा घ्या इंग्लीश चा एक प्रत्यक्ष जीवनातला उपयोग)

तुम्हाला असा म्हणायचाय का की या विषयांचा प्रत्यक्ष जीवनात कसा उपयोग करायचा ते शाळेत शिकवात नाहीत?
तसा असेल तर ते १००% कबूल. पण त्याचा अर्थ असा होत नाही की हे विषय रोजच्या जीवनात उपयोगी पडत नाहीत.
याचा अर्थ फक्त इतकाच होतो की तुमच्या दुर्दैवाने तुम्हाला ते विषय वापरता येत नाहीत.

फक्त विषय माहीत असणे हे हॅविंग इन्फर्मेशन .. आणि त्यांचा उपयोग करणे हे हॅविंग नॉलेज.

शुचिंशी सहमत.
त्याहीपलिकडे जर लहानपणापासूनच बीजगणित शिकवलं नाही, तर नक्की कोणाला इंजिनिअर करायचं हे कसं कळणार? विषयाची गोडी काही जन्मत:च तर नसते...

वरती सगळ्यांनीच 'रोचक' उत्तरं दिल्यामुळे मी परिणिताताईंच्या प्रश्नाच्या उत्तरात शिरत नाही.

पण इन्जिनियर, वैज्ञानीक्,गणितज्ञ ही पण माणसंच नाहीत का? त्यांना आपलं म्हणा!

अदिती

तुम्हाला काय वाट्ते, हे विषय आपल्याला प्रत्यक्ष आयुष्यात उपयोगी पडतात का?

प्रत्यक्ष आयुष्यात आपण काय प्रकारची नोकरी/व्यवसाय करतो त्यावर ते अवलंबून आहे.सहसा साधे बीजगणित/भूमिती आपण बर्‍याचवेळा कळत नकळत वापरत असतोच.
बेरजा/वजाबाक्या/गुणाकार्/भागाकार हे तर पैसे देताना/घेताना करावेच लागतात्.अमुक गाडीला तमुक ठिकाणी पोचायला किती वेळ लागेल सारखे प्रश्न सोडवताना आपण बीजगणित्(भौतिक्)चा आधार घेतोच. भूमितीचा/भूगोलाचाही वापर केला जातो.उ.दा.वर्तुळाचे क्षेत्रफळ,त्यात चौरस मावेल की नाही वगैरे.
कुठलाही व्यवसाय असो वा नोकरी- काळ्,काम्,वेग ,आलेख तयार करणे/तो वाचणे ह्या सारख्या मूलभूत गोष्टी आयुष्यात उपयोगी पडतात्.
ह्यावरची पायरी म्हणजे-quadrartic equation/mensuration/limits/calculus..ह्याचा वापर अर्थात आपल्या नोकरी/व्यवसायावर अवलंबून आहे.
भेंडी
P = NP

या धाग्यावर वाचून विचार करताना जाणवतंय अगदीच काही वाया शिकलो नाही...
वर कुणी तरी म्हणले आहे बीज गणीत / भूमिती मधे सौंदर्य आहे... नक्कीच त्या ज्ञानाचा पुढे कळत्या वयात विविध सौंदर्यांचा रोचक आस्वाद घेण्यात, त्यांवर साधक बाधक चर्चा करण्यात (इथे मराठी / संस्कृत / जीवशास्त्र यांनी ही हात धुउन घेतले !) "त्यांच्या" पर्यंत पोचण्याचा shortest distance शोधण्यात आणि जोडे चुकवत पळून जाण्याचा short cut शोधण्यात उपयोग नक्की झाला.

टॅनन बम नावाचा परदेशी लेखक म्हणतो," Like learning a latin & eating a spinatch some things are considered good for you in some abstract way. "

आणि हे इष्टच आहे. आधुनिक काळात ज्ञान आणि कर्म यांची पुष्कळशी सांगड घातली गेली आहे. पूर्वी ज्ञानोपासना करणे म्हणजे केवळ वेदाध्ययन, मंत्रपठण असे असायचे. आणि कर्म करणारे जसे चर्मकार, लोहार इत्यादी पिढ्यानुढ्या त्याच पद्धतीने प्रॉडक्शन करत राहायचे. त्यामुळे उत्पादन क्षमता, उत्पादनाचा दर्जा यात सुधारणा होत नसे. पण आता तसे नाही. इलेक्ट्रिशियन जरी झाला तरी त्याला एक ठराविक अभ्यासक्रम शिकावा लागतो.(जो नविन शोध लागतात तसतसा पिरिऑडिकली रीवाईज होत राहतो.) प्रयोगशाळेत काम करणारा शास्त्रज्ञ किंवा एखादा संगणक अभियंता यांचे कर्म ज्ञानाधिष्ठित असते.

म्हणूनच 'बीजगणित्-भूमितीचा उपयोग ?' हा प्रश्न निरर्थक आहे.

काटकोन त्रिकोण हे नाटक ज्यांनी पाहिले नसेल त्यांनी ते जरुर पहावे.
लेखक डॉ विवेक बेळे. दिग्दर्शक गिरिश जोशी.
भुमिका- डॉ. विवेक बेळे. केतकी थत्ते व डॉ मोहन आगाशे
जीवनात भुमितीचा काय उपयोग समजण्यास उत्तम नाटक
प्रकाश घाटपांडे
आमच्या जालनिशीत जरुर डोकवा.