विडम्बन

(सगळ्यांनीच कीबोर्ड सरसावलेत... म्हटलं आपण कशाला मागे राहा... :-)
बाकी शिवकन्या तुमचे आभार!!)

सकाळी डब्यात भरलेली कोशिंबीर बघते आहे झाकणाआडून बाहेर...
किती बाहेर??

टेबलावरच्या डब्याच्या बाहेर शेजारच्या खुर्चीत बसलेल्या त्या माणसाकडे ....
ज्याने सकाळी उत्साहाच्या भरात
डाएटच्या नादात
भरली होती तिला डब्यात....

करत राहते ती विचार की पाळेल का तो डाएट आजतरी...
घेत राहते ती वास त्याने दिवसभर खाल्लेल्या अबरचबर पदार्थांचे....
सामोश्यांचे... आणि वेळी अवेळी प्यायलेल्या कॉफीचे...

मूळ प्रेरणा: पाणी

इतक्या बियरचे पेग बनवताना
विचार करायचा भावा,

शरीराला इतके झोके देताना
उसंत घ्यायची भावा....

उसळून पुन्हा फेसाळते बियर
बर्फ द्यायचा भावा...

दोन पाय पुरत नाहीत
बॉडीचा भार पेलताना...

भावा, आता बार बंद करा
अन् पिण्यातून मुक्ती द्या....

मूळ प्रेरणा (अर्थातच): दाराआडची मुलगी

एक बाबा दाराआडून बघतो आहे बाहेर
किती बाहेर?
स्वत:च्या बाहेर, लग्न मंडपाच्या पार
जिथे एक मुलगी बसली आहे नटून....
करत असेल का ती ही ताटातुटीचा विचार?
जाईल का ती ही
मुलाचा हात धरून , उंबऱ्याच्या पलीकडे?
बाबा दाराआडून बाहेर येऊ शकत नाही...
उभा राहतो डोळ्यातली आसवे लपवत,
याची जाणीव नसलेली मुलगी
आपल्या सुखस्वप्नात हरवलेली असते....
मुलगी हरवलेला बाबा
गळ्यातला आवंढा आवळत बघत राहतो...
बघतच राहतो....

पेरणा...अर्थातच

एक आई दाराआडून बघते आहे बाहेर
किती बाहेर?
कॉलनीच्या बाहेर, ग्राऊंडच्या पार
जिथे एक मुलगा खेळतो आहे मुग्ध....
करत असेल का तो तिचा काही विचार?
येत असेल का तो ही
खेळण्यातून बाहेर, ग्राऊंडच्या अलीकडे?
आईला दाराआडून बाहेर यायचं नाही...
मग ती वेताची काठी हळूच चाचपते,
ती काठी पाठीत घेऊन
मुलगा अविश्रांत कोकलत राहतो....
काठी सापडलेली आई
सताड उघडलेल्या दाराआडून सुतत राहते...
सुततच राहते....

-चमचमचांदन्या

मोकलाया दाहि दिश्या - एक भावार्थ सुडंबन

आजपर्यंत मिपाकरांनी एखाद्या लेखाचे किंवा कवितेचे विडंबन वाचले असेल किंवा केले देखील असेल. विडंबन म्हणजे एखाद्या प्रसिद्ध साहित्यप्रकाराचा निरागस (किंवा खोचक) विनोद निर्मितीसाठी केलेला व्यक्रोक्तिपूर्ण उपहास. विडंबन हे मूळच्या गंभीर विषय आणि शैली असलेल्या लेखन किंवा कविता अशा साहित्यप्रकाराचे करतात. मात्र मुळातच विनोदी आणि टवाळखोर पद्धतीने लिहिलेल्या एखाद्या कलाकृतीचे जी स्वतःच विडंबीत आहे अशा साहित्यिक प्रकाराचे सुडंबन करता येईल का?

हे दामोदरच्या सुता तुला कमळाचं वरदान
एकमुखाने बोला बोला नमो जयजयगान

दिव्य तुझी संघभक्ती धन्य दाढी काया
बालपणी गेलासी तू शाखेसी धराया
हादरली ती जननी, थरथरले घरचे जन

भाजपास येई मुर्छा लागे इलेक्शन
अडवानीच्या रथावरती तुझे कलाकाम
मंदिर प्रश्न उठवला, मिळे कमळा पंचप्राण

मेक इंडियाच्या नावे रोम कधी लंका
कुठे पिप्पाणी वाजवी, ड्रम कधी डंका
सेल्फीची भरवी जत्रा अन हसती सर्व जन

कोट तुला नऊ लाखांचा कुणी कधी घातला ?
मश्रूमाचे सूप पिऊनी, झोला कुठे टाकला?
खिशामध्ये अंबानी, अन अडाणी हे भगवान