असा अनुभव यावा म्हणूनच का?

थंडी आणि भीतीने थरथरत अनाशा पोटीच झोपायच्या आधी मोबाईलच्या उजेडात डायरीत इतकेच लिहिले .. "अख्खा दिवस ऑफिसमध्ये राबल्यावर थकून घरी परतताना असा अनुभव येण्यासाठीच का मी पाळते सगळे कायदे आणि भरते सगळे कर?"

मी पण कर भरतो. त्या कराचा उपयोग स्थानिक लो़कांसाठि होत नसेल तर मी पण सगळा कर का भरावा?
मी भरलेल्या करातुन युपी बिहार मधुन येण्यार्‍या लोकाना झोपड्या ऐवजी पक्की घेरे सरकार बांधुन देणार असेल तर काय करावे?
हे थांबण्यासाठी काही लोक आवाज उठावणार असतील आणी त्यामुळे जर थोडेफार असले अनुभव येणार असतील तर मला चालतील.

शेखर

तुमच्यावर (आणि बहुधा खूप मराठीभाषकांवर) असा प्रसंग आला याबद्दल वाईट वाटते.

माझ्या लहानपणी यापेक्षा लहान प्रमाणात गोव्यात कोंकणी-मराठी भाषावाद चालू होता. अशीच एकदा एक सरकारी बस मोडून रस्त्यावर आडवी केली, म्हणून शाळेला सुटी मिळाल्याचे आठवते. त्या वेळी गंमत वाटली होती. (शिवाय ज्या बाजूने बस उलटवली ते आमच्या तालुक्यातले, म्हणून त्यांच्याबद्दल हुर्रेऽ! अशा प्रकारचा अभिमानही होता.

पण आम्ही शाळेत असताना तिथे पलीकडे अडकलो असतो तर? आई-बाबांची काळजीने काय हालत झाली असती...

बहुधा जाळपोळ आणि विध्वंस हा "आपल्या बळाच्या" भागातच करता येतो. दुसर्‍या भागात जाऊन "आवाज उठवणे" योजनेच्या आणि व्यवस्थापनाच्या दृष्टीने शक्यच नसावे, असा माझा कयास आहे.

हे म्हणजे शेजारच्या पोराने दगड मारला म्हणून आपल्या घरच्या मुलांना बदडून काढण्यासारखे आहे. "असा आवाज नाही उठवला तर कसा आवाज उठवावा" मला तर खरे हा प्रश्नच समजत नाही.

वेदश्रीतै, तुम्हाला थोडाफार त्रास झाला तर एवढे वाईट वाटून घेऊ नका. विधानसभेत धक्काबुक्की करायला लागते तर रस्त्यावर थोडीफार अडचण येणारच ना. अहो मराठी माणसाच्या भवितव्याचा प्रश्न आहे. सामान्य माणसाचे जगणे ते काय जगणे आहे? दिवसभर काम करून घरी तर सर्वच जातात. पण मायमराठीच्या उद्धारासाठी एक दिवस तरी थोडेफार हाल झाले तर त्यात वाईट वाटण्यासारखे काय आहे?

राजने शिवाजी राजांचा आदर्श ठेवावा आणि सामान्य लोकांना त्रास होणार नाही ह्याची काळजी घ्यावी. असल्या बसाबिसा फोडून काही फायदा नाही.

पण मराठीविषयी आक्रमक भूमिका घेणे आजिबात गैर नाही. इतकी वर्षे ह्या मायमराठीला, घराच्या मालकिणीला तिच्याच घरात मोलकरणीचा दर्जा दिला गेला आहे. आज राज ठाकरे तिला उचित सन्मान मिळवून देत असेल तर मला तरी ते आवडेलच.

ही बातमी वाचा
http://maharashtratimes.indiatimes.com/articleshow/5217269.cms
मनसेच्या कार्यकर्त्यांनी बसगाड्यांचे नुकसान करणे/ दगडफेक करणे हे निषेधार्ह आहे. आणि वरील बातमी खरी असेल तर आपणच (मनसे) आपल्या पायावर धोंडा मारून घेत आहोत हे स्पष्ट दिसतेय. अबू ह्या प्रकरणातून नामानिराळा राहिल आणि मनसे चे नाव मात्र परत गुंडागर्दी करतात म्हणून खराब होणार.

-जय महाराष्ट्र , जय मराठी !

तुमचा अनुभव वाचून वाईट वाटले. पण सामान्य माणसांच्या हाल-अपेष्टा, गैरसोयी या बद्दल मनसे किंवा इतर पक्ष यांना काही देणं घेणं असेल असं वाटत नाही.
अशा हुल्लडबाजी मधे व्रुद्ध लोकांचे झालेले हाल मी पाहिले आहेत.

काही लोकांचे म्हणणे आहे त्याप्रमाणे मायमराठीसाठी आपण एवढे सहन केले पाहिजे. आपण म्हणजे आपली लहान मुलेबाळे आणि घरातले वृद्धही त्यातच धरायचे का? असे झाले तर काय होइल या विचारानेच अर्धमेले होण्याची वेळ आली म्हणायची!
या स्पेशल मोक्यावर सगळ्या मंत्र्यांची मुले/वृद्ध मात्र उबदार (की थंडगार?) घरट्यात असणार. काही वर्षात यांच्यापैकी कुणीजर पार्टीबदल केला तर दंग्यात सापडलेल्यांच्या आहुतीचे काय? बाकीच्या राज्यांमध्ये तेथील जनता त्यांच्या भाषेसाठी असे काय दिवे लावत आहेत? स्वतःचे मूल / म्हतारे आईवडील समोरच्या दंग्यात सापडले असताना स्वभाषेसाठी म्हणून त्यांच्या परत येण्याची आशा सोडणारे किती आहेत?
याचा अर्थ माझे मराठीवर प्रेम नाही असा होत नाही पण ते प्रेम सिद्ध करायला मारामारी, दंगे, जाळपोळ यांचे समर्थन करायला तयारी नाही.

रेवती

हम्म्म्, मुद्दा वादाचा आहे खरा.

वैयक्तिक पातळीवर जर मी विचार केला तर मला खरोखर ह्या घटनेची चीड आली. अशा घटनांचा त्रास सामान्य नागरिकांना व्हायला नको ह्याबाबत सहमत आहे.

मात्र मी जर सामाजिक पातळीवर जाऊन पाहिले तर मात्र मला ह्यात स्पष्टपणे "अपरिहार्यपणा" जातो.
मी आता "मनसे" ह्या एकट्या पक्षाबद्दल न बोलता एकुनच रस्त्यावर उतरणे आणि आंदोलने ह्याबद्दल बोलतो आहे.
कदाचित त्या कार्यकर्त्यांसमोर हाच सोपा आणि सुलभ पर्याय असावा असे वाटते. तसेही असंतोष होता सरकारबद्दल आणि आंदोलन ही सरकारविरुद्धच होते. मग हे आंदोलन करताना जर काही संघटना मोर्चा काढुन सरकारी कार्यालयाकडे अथवा मंत्रालयाकडे कुच करत असतील तर ट्राफिक ज्यॅम अपरिहार्य नाही का ? त्यांनी मोर्चा काढावा तरी कुठे ? जर ते मॉबचा मोर्चा न विस्कळीतपणे गेले तर त्या प्रश्नांची तिव्रता सरकारपर्यंत आणि मिडीयासमोर खरोखर पोहचेल ?
अहो गांधीयुगात अगदी सत्याग्रह करायचा म्हणला तरी रस्त्यावर अथवा एखाद्या कार्यालयासमोर ठाण मांडुन बसावे लागत होते.
अशा वेळी जी दगडफेक वगैरे होते ती बसवर करायची व सामान्य लोकांना त्रास व्हावा ह्या भावनेतुन नसुन बस हे सरकारच्या मालकीची एक वस्तु आहे म्हणुन त्याच्यावर निषेध व्यक्त केला जातो असे आम्हाला वाटते.
बाकी खासगी वहानांची तोडफोड वगैरे नि:संशय चुकीचे आहे ...

बाकी मी पुन्हा एकदा सांगतो की ह्यातुन सामान्य माणसाला होणार्‍या त्रासाबाबत मी ह्या घटनांच्या विरोधात आहे पण मी एक "सामाजिक अपरिहार्यता" म्हणुन ह्या गोष्टी स्विकारतो.
असो.

अवांतर :
वर काही खासकरुन "उपहासात्मक प्रतिसाद" दिसले, त्यांना एक विनंती आहे की लोकशाही / हुकुमशाही असलेल्या एखाद्या अशा देशाचे उदाहरण द्यावे की जिथे आंदोलने ह्या मार्गाने होत नाहीत.
उद्या जरी आम्ही मेणबत्या घेऊन शांतता मार्गाने निदर्शने करत राहिलो तरी ते पाहुनही एखाद्याच्या मस्तकाची शीर सरकणार नाही कशाहुन ?

------
छोटा डॉन
... करू नका एवढ्यात चर्चा पराभवाची, रणात आहेत झुंजणारे अजून काही !

आयबीएन लोकमत वर विधानसभेतील झालेल्या गोंधळावर आत्ताच एक लाईव्ह कार्यक्रम झाला. पत्रकार हेमंत देसाई, आमदार कपिल पाटील व आमदार राम कदम यांच्याशी निखिल वागळे यांनी चर्चा घडवुन आणली. मराठीचा मक्ता हा फक्त मनसेचा नाही. सभागृहाची शिस्त,चर्चेची सभ्यता,लोकप्रतिनिधीचे अधिकार, कानाखाली आवाज काढण्याची भाषा, हिंदी ही मराठीची शत्रु आहे का?, विचारांची आक्रमकता, महाराष्ट्राच्या समस्या असे अनेक विषय त्यात आले. चर्चा विचारप्रवर्तक होती.
प्रकाश घाटपांडे
आमच्या अनुदिनीत जरुर डोकवा.

घाटपांडे साहेब,
अजून थोडी माहिती दिलीत तर उपकॄत होईन.
-
कोकणी फणस

डानराव, रोखठोक प्रतिसाद. आवडला !

मला वाटते कर भरला, मतदान केले की आपले कर्तव्य संपले का?
ज्यांना आपण निवडून दिलेय, प्रतिनिधी म्हणुन तिथे पाठवलेय ते आपले काम व्यवस्थित करताहेत की नाही? करत नसल्यास ते करावे म्हणुन किंवा का करत नाही म्हणून आपण त्यांना जाब विचारतो का?
तेही आपले कर्तव्यच नाही का?

जाब विचारायचा झाल्यास तो कुठल्या मार्गाने.....
पाकिस्तानी राज्यकर्ते आणि आपले राज्यकर्ते यांच्यात एक मुलभुत साम्य आहे ते म्हणजे गेंड्याची कातडी . त्याना निषेधपत्रे पाठवून चालत नाहीत कारण अशा पत्रांची काही दखलच घेतली जात नाही, त्यांना सरळ केराची टोपली दाखवली जाते. (अपवादाबद्दल क्षमस्व)
अशा लोकांचे कानांपर्यंत आपली बाजु मांडायची असेल तर हुतात्मा भगतसिंगांनी म्हटल्याप्रमाणे मोठा आवाजच (उदा. स्फोटाचा आवाज) करावा लागतो. इथे अबु आझमीच्या कानाखाली वाजवल्याचे निमीत्त झाले. पण असे काही होणार याची अबु आझमी आणि सरकार यांनाही कल्पना होती. मग सरकाराने याला अटकाव करण्याचा काहीच प्रयत्न का केला नाही? की असे काही व्हावे याचीच सरकार वाट पाहात होते.
तसे असेल तर मनसे जर दोषी ठरत असेल तर अबु आझमी आणि सरकार हे ही तितकेच दोषी ठरतात. मग रोख एकट्या मनसेवरच का?
या सगळ्या प्रकरणात मनसे आमदारांना आधी चप्पल दाखवणारे अबु आझमी कुणालाच का दिसत नाहीत?
गेली कित्येक वर्षे आपण ही श्री. निमीत्तमात्र यांच्या शब्दात वैचारीक नंपुसकत्वाचीच भुमिका घेवुन जगतो आहोत म्हणुन आज त्यांची एवढी हिंमत होते. आज नवाब मलिक सारखे मुस्लीम आमदार्/खासदार मराठीत बोलतातच ना, मग यांनाच काय समस्या आहे.

अवांतर : आजची मटाची बातमी "अबू, शिक रे... अ आ ई!"

वीस वर्षाच्या राजकारणाने जे शिकवले नाही ते अबुला एका थपडेने शिकवले. ;-)

सस्नेह
विशाल
*************************************************************

आम्ही इथेही पडीक असतो "ऐसी अक्षरे मेळविन!"

त्याचे अमृततुल्य काही विचार इथे टंकु शकाल काय?
चर्चेतुन काही निष्पन्न झाले का?
बाकीह्या मनसेअच्या राडेबाजी मुळे एका प्रामाणिक करदात्याला एकदिवस अंधारात उपासपोटी राहावे लागले.बाकी उर्वरित महाराष्ट्रात त्यावेळी प्रकाशात अगदी न्हाउन निघाला होता. अतिसामान्य लोक स्वस्ताईमुळे तुडुंब जेवुन कामधाम न करता,कर न भरता झोपी गेली होती. ह्याची ह्या मनसेवाल्याना काही फिकिरच नाही.

वेताळ

आपल्या अनुभवाबद्दल वाईट वाटलेच. स्त्रीया, वृद्धांची, आजारी माणसांचे अशा प्रसंगी हाल होतात याच्याशी सहमत आहे. मराठी भाषा प्रेमासाठी दंगे,हाणामार्‍या, हे योग्य नाही. विधानसभेच्या पवित्र मंदिरात झालेली घटना योग्य नव्हे, सनदशीर मार्ग होता, प्रतिनिधींना जवाबदारीचे भान नाही. भाषेचा मक्ता कोणा एकाचा नाही. अशा वैचारिक गप्पा मारल्या म्हणजे आपले वैचारिक प्रौढत्व सिद्ध होते, त्याची काहींना गरजही असते म्हणा.

पण का कोणास ठाऊक 'आझमी चोपल्याचा' ज्या लोकांना आनंद झाला. त्यापैकी आम्ही एक. कदाचित असा आनंद कोणाच्या दृष्टीने विकृतही असेल. आबू आझमी मस्तवाल माणूस आहे, आणि त्याची मस्ती उतरलीच पाहिजे होती. झाले ते योग्यच झाले. दुसरी गोष्ट 'एक राज्य एक भाषा' असा आग्रह कोणी धरत असेल तर त्यांच्या सोबत राहण्याऐवजी अशा लोकांना गुंड वगैरे म्हणायला आपण मो़कळे, हे काही पटणारे नाही. संयुक्त महाराष्ट्राच्या वेळेस कॉग्रेस सोडून सर्व पक्ष एकत्र झाले होते, तसे सर्व इतर पक्ष मराठी भाषेचे समर्थन करण्याकरिता एकत्र यायला पाहिजे होते. पक्षभेद दूर ठेऊन एक संदेश दिल्या गेला असता, तर काय बिघडले असते. पण जिथे तिथे राजकीय पोळी भाजून घेणारे आपल्या ताटात किती पडणार याचाच विचार करणार आणि आपण काहीतरी करणा-यांच्या विरोधात कण्हत राहू... हे तर नेहमीचेच आहे.

-दिलीप बिरुटे

डॉनराव, विशालभाऊ, आणि सर्व दगडफेकी, जाळपोळीच्या काही प्रमाणातल्या समर्थकांसाठी:

कोणालाही मारण्याची काय अपरिहार्यता असते? ही दगडफेक सामान्य नागरीकांवरच का झाली, सपाच्या कार्यालयावर का नाही झाली? मोर्चातून होणारे ट्रॅफिक जॅम्स आणि त्यातून होणारी चिडचिड आणि जाळपोळ, संतप्त जमाव यांना पाहून वाटणारी भीती यात काही फरक आहे का नाही? मी मुंबैत प्रवास करायचे तेव्हा काही वेळा नर्मदा बचाववाल्यांमुळे अनेकदा मलाही उशीर झाला आहे, उपाशीपोटी, गाडीला लटकून दीड तास प्रवास करावा लागला आहे; पण तेव्हा कधी भीती वाटत नव्हती. शांतपणे ते लोकं रस्त्यावर, सब-वेमधे निदर्शनं करीत होते; सामान्य माणसाची चिडचिड झाली असेल माझ्यासारखीच, पण कधी कोणी फोन करून, प्रत्यक्ष भेटून 'काळजी घे' असं सांगितलं नाही. या राड्याच्या वेळी, नंतर लोकं 'काळजी घे, जप स्वतःला' असं का सांगत आहेत?

मी एक सामान्य माणूस, मनसेला मत देण्याची शक्यताही आहे. पण याच पक्षाच्या राडेबाजीमुळे माझ्यावरही वेळ वाईट येऊ शकते हे मला दिसलं तर मी का या लोकांना मत द्यावं? प्रत्येकाला आपापला जीव प्यारा नाही का? मराठी लोकं या राड्यांमधेच खपले तर मराठी भाषा टिकणार कुठून? कोणी आजारी माणूस, कोणी गर्भार स्त्री, कोणी तान्हुलं जन्माला यायच्या आधीच या असल्या ट्रॅफिक जॅम्समुळे दगावलं असतं तर? हुतात्मा म्हणवले जाणार होते का ते??

असाच काहीसा 'लक्षवेधक' प्रकार विधानसभेच्या समोर/जवळ नसता करता का आला? अनेक सामान्यांनी त्यांना दुवाच दिला असता. प्रसिद्धीही मिळाली असती. पण जसं अतिरेक्यांसाठी भारत हे सॉफ्ट टार्गेट आहे, तसं आपण सामान्य नागरीक हे राजकीय राडेबाजांचं सॉफ्ट टार्गेट आहोत का? अबू आझमींना फटकावून पुरेशी प्रसिद्धी नाही का मिळाली.

अदिती

प्रा.डॉ.दिलीप बिरुटे सरांशी एकदम सहमत
वेदातै,
सुक्याबरोबर ओले जळ्णारच. औषध जरी कडु असले तरी आरोग्य सुस्थीतीत ठेवण्यासाठी जबरदस्ती करावीच लागते. लाडका मुलगा असला तरी योग्य वळण लावण्या साठी अधुनमधुन धपाटे घालावेच लागतात. कर्क रोगाची गाठ असल्यास ती कापुनच काढवि लागते नाईलाज(हा एकच ईलाज) आसतो.
बाकी आपल्याच सार्वजनीक मालमत्तेचे नुकसान कधिही समर्थनिय ठरणार नाही.
"सामाजीक बहिष्कार" या अस्त्राचा उपयोग करुन पहायला हरकत नसावि. मी सुरु केला आहे.

==========================================
दुरितांचे तिमीर जोवो/विश्व स्वधर्मसुर्ये पाहो/
जो जें वाछील तो तें लाहो/प्राणिजात/

ते सगळं हुच्चभ्रु, "माझ्या पोटातलं पाणी न हलता सुधारणा हवी" वगैरे छापाच्या गोष्टी कळल्या!
माझा एकमेव मुद्दा आहे, त्यावर कोणी उत्तर दिलं तर फार फार उपकार होतील.

सर्वसाधारण माहितीनुसार, आधी निदर्शनं, अबुचा पुतळा जाळणं इ.इ. प्रकार करायला जमलेल्या लोकांना पोलिसांनी विरोध केल्यावर बर्‍याच ठिकाणी बसवर दगडफेक(! हो असं म्हणायची पध्दत आहे, खरी दगडफेक म्हणजे काय हे दरोडा अनुभवताना कळतं...त्याशिवायच्या अनुभवावर ४ दगड इकडंतिकडं ह्यालाही दगडफेक म्हणतात!) झाली, त्या जमावात म.न.से.चे अधिकृत कार्यकर्ते किती होते? सगळॅच असतील तर इतर पक्षाच्या नेत्यांना त्या त्या भागात शिरणंही मुश्किलच असेल, नाही का? :)

बरं, प्रवासी लोकांना बसमध्ये तसेच बसवुन दगड मारले की आधी उतरु दिलं आणि मग 'दगडफेक' झाली?

"स.पा.च्या 'कार्यकर्त्यांनी' नव्या मुंबईत रेल-रोको करण्यासाठी जे दगड मारले त्यात मोटारमन घाबरुन खाली उतरला, रेल्वेतील प्रवाशांमध्ये हल्लकल्लोळ उडाला आणि जो तो जीव वाचवत पळु लागला" असं वाचलेल्या संयत बातम्यांमधुन कळते!
मग स.पा.च्या ह्या कृत्याबद्द्ल 'सामाजीक चाड/जाणिव' वगैरे वगैरे असलेल्यांनी जसं मनसेला जबाबदार धरुन दोष दिला तसं स.पा.बाबत होताना का नाही दिसत आहे?

:?

>>"मला त्रास नको, बाकी काय क्रांत्या बिंत्या करायच्या त्या खुशाल करा! आम्ही मागाहुन फायदे लाटायला सगळ्यात पुढे येऊ"

हे मात्र अगदी पटलं रे धम्या! अगदी खर आहे.

ऐकून सगळेच बरोबर आहेत असे वाटायला लागले आहे. :(
पण तेही खरे नव्हे. श्री. प्रकाश घाटपांडे यांच्या प्रतिसादाशी सहमत. सार्वजनिक मालमत्ता ही सर्वांची असते, म्हणूनच तिच्या नुकसानाचा अधिकार कोणालाही नाही. खरे तर मराठी/हिंदी असा हा प्रश्नच नाही, प्रश्न आहे प्रसिद्धीचा - ती देखील जितक्या लवकर मिळवता येईल त्याचा.

बाकी वेदश्रीताईंना झालेल्या त्रासाबद्दल वाईट वाटले. तरी असे दंगलीसारखे काहीही घडलेले नसताना पुण्यामध्ये सार्वजनिक वाहतूक सोयीची नसल्याने, एकही रिक्षा थांबत नसल्याने, रात्रीच्या वेळी, पुलाच्या खाली, झीब्रा क्रॉसिंगवरही रस्त्यातले एकही वाहन बाजूला अडकलेल्यांची दया येऊनही थांबत नसल्याने लहान मुलांसकट तब्बल पंधराहून अधिक मिनिटे अडकण्याचे सुख (!) अनुभवलेले असल्याने हे जे सामान्यांना वेठीस धरणे आहे, ते अगदी दंगल होत नसतानाही घडल्याचा, तेही सामान्यांनीच सामान्यांना वेठीला धरण्याचा अनुभव घेतलेला आहे, त्यामुळे वेदश्रीताईंच्या भावना कळू शकतात. (यात कुठच्याही शहराला नावे ठेवण्याचा उद्देश नाही, ही कृपया ध्यानी घ्यावे, नाहीतर चर्चा भलतीकडे जाईल).

तरीही (मुंबईकर असल्याने असाच सपाटून पडणार्‍या पावसाच्या वेळी अडकण्याचा अनुभव असल्याने) एक न मागता सल्ला - गडबड चाललेली असताना लवकरात लवकर घरी सुखरूप पोचावे अशी इच्छा असणे अगदी योग्य आहे, पण त्यासाठी आपला जीव धोक्यात घालून रस्त्यावर उतरू नये (हे स्वतःच्या अनुभवावरून).

ऑफिसमध्ये थांबण्यासाठी जागा असल्यास किंवा मूलभूत सोयी (बाथरूम, पाणी, सुरक्षा, किंवा वीज इ. )असल्यास काही विश्वासार्ह व्यक्तींबरोबर तेथेच बाहेरची स्थिती बदलेपर्यंत थांबणे चांगले. नसल्यास जवळ राहणार्‍या मित्रांच्या/नातेवाईकांच्या घरी जाणे/ थांबणे चांगले.

(पुणेकर/मुंबईकर/मध्य रेल्वेकर) चित्रा

छान चर्चा. एकूण दीड तास मस्त गेला!!!