कोणाकडुन काय घ्याल?

पाश्चिमात्य व अन्य प्रगत देशांमध्ये जो 'चांभारचौकशा न करणे' हा गुण आहे (काय मग, आता नोकरी लागली आता छोकरी कधी आणणार ? , अनोळखी माणसाला, "तुमचे लग्न झालेय का आणि तुम्हाला मुलं किती आहेत"... वगैरे वगैरे)
तो मला इकडे आणावा असं वाटेल.

१) एकदा शब्द दिला की पाळणे.
२) बाहेरच्या सर्व मोकळ्या जागा **दारीसाठी न वापरणे.

युरोपीय संस्कृतीतून भारतीयांना शिकण्यासारखी महत्वाची बाब म्हणजे 'जुने'' असोशीने - कसोशीने जपणे. मग ती वास्तु असो, कलाकृती, संगीत, साहित्य, जुन्या वस्तु ... काहीही असो.

अमेरिकेत राहून अनुभवलेल्या गोष्टी

1. खासगीत राजकारणावर कधीही चर्चा न करणे. हातात असलेल्या वेळेत खेळ, छंद, कला जोपासणे.
2. कोणत्याही धार्मिक गोष्टींचे रस्त्यावर प्रदर्शन न करणे.
3. कोणत्याही प्रकारचे काम करणाऱ्या माणसाची प्रतिष्ठा जपणे. उदा. मॅनेजर आणि पोस्टमन, किंवा जेनिटर (शॉचालय साफ करणारा) यांना समान वागणूक देणे.

सध्या अमेरिकेत वास्तव्य असल्याने इथली स्वच्छता भारतात नेण्याची इच्छा आहे.

चांगला धागा.

भारतीय माणूस हसू शकतो असं काहीसं, ज्याला गुण म्हणावा की अवगुण असा प्रश्न पडावा, एका भारतीय मित्रानेच सांगितलं.

एका All Hands Meeting मध्ये एका अमेरिकन माणसाने त्याच्या भारत भेतिविषयी सांगितलं की त्याच्या आयुष्याचे आता दोन ठळक भाग आहेत. एक भारताला भेट देण्यापूर्वीचा आणि दुसरा भारत भेटीनंतरचा.

एक असाच अमेरिकन भारतात येऊन कपडे शिवून घ्यायचा आणि भरपूर मसाल्याच्या पदार्थांची खरेदी करायचा.

वरील कुठल्याही प्रसंगात मन अभिमानाने भरून येईल असा अनुभव आला नाही.

विज्ञान/तंत्रज्ञान यातील संशोधनाला पुरक वातावरण
कमी लोकसंख्या
भारताच्या तुलनेत कमी भ्रष्टाचार
चांगले रस्ते
राजकारणी/गुंड यांना मनमानी न करता येणे

हे आणेन

नुकत्याच पार पडलेल्या अमेरीका भेटीत शिस्त आणि मर्यादा ह्या गोष्टी आयुष्यात किती अमुलाग्र बदल करू शकतात ते प्रकर्षाने जाणवले.

मी या गोष्टी घेउन येइन
१. सार्वजनिक शिस्त --उदा. नियमानुसार वाहन चालविण्याची, रस्त्यात न थुंकण्याची,फूटपाथवरुन(च) चालण्याची, रांगेत उभे राहण्याची, दिलेली वेळ पाळण्याची
२. स्वच्छतेच्या सवयी- उदा. घराभोवतीचे लॉन,बर्फ साफ ठेवणे, पाळीव प्राण्यांची घाण उचलणे
३.कायदेपालन- मोठ्मोठया आवाजात गाणी न लावणे, रस्त्यात फटाके न फोडणे, पार्किंग मॅनर्स,सिग्नल पाळणे
४. वर दिलेल्या ईतर गोष्टी- दुसर्‍याच्या भानगडीत विनाकारण नाक न खुपसणे

काही काळ परदेशात घालवल्यावर भारतात परत आल्यानंतर हे सर्व फारच जाणवते. गरिबी,बेकारी,लोकसंख्या, कितीही कारणे दिली तरी स्वभावातील बेशिस्तीचे समर्थन करता येत नाही.

विषय आणि प्रतिसाद भारी आहेत !

युरोपातून घरी नेण्यासारखे म्हणजे भरभरून जीवन जगण्याची असोशी. यांच्या साठीतल्या स्त्रीपुरुषांकडे बघितले की आपण जेमतेम पन्नाशीतच 'काकू-काका' कॅटेगिरीत का ढकलले जातो याचे वाईट वाटते :-)

भारतातून इतर लोकांनी शिकण्यासारखे म्हणजे कमी गरजा / स्वल्पसंतुष्टी.

अगदी !

१) घरच्या पुरुषाने स्वयंपाक आणि घरची डागडुजी करणे मग तो जनरल मॅनेजर असो कि कामगार
२) स्पष्टपना " नसेल होत काम तर तसे आधीच स्पष्ट सांगणे "
३) शिक्षण पद्धती तील एक सूत्री पण

भारतातून इतर लोकांनी शिकण्यासारखे म्हणजे

द२ माणशी किती प्लास्टीक वापरले जाते तो दर

अमेरिकन लोकांकडून शिकायच्या गोष्टी:

१. रहदारीची शिस्त- लेनची शिस्त पाळणे सगळ्यात महत्वाचे. भारतात गाडी शिकत असताना माझ्या ड्रायव्हिंग इन्स्ट्रक्टरने सांगितले होते की रस्त्यावर पांढर्‍या रंगाचे पट्टे दिसले तर उजवीकडची दोन चाके त्या पट्ट्यांच्या उजव्या बाजूला आणि डावीकडची दोन चाके त्या पट्ट्यांच्या डाव्या बाजूला हवीत :) :) , लेन बदलताना पहिल्यांदा इंडिकेटर देऊन मागे वळून बघून ब्लाईंड स्पॉटमध्ये कोणती गाडी नाही हे बघून मगच लेन बदलायची, विनाकारण हॉर्न न वाजविणे, रात्री कितीही वाजले असतील आणि रस्त्यावर दुसरी वाहने नसतील तरी लाल सिग्नलचा मान राखणे वगैरे वगैरे

२. कॉपी न करणे- हे विद्यार्थ्यांना लागू होते. कॉपी नुसती परीक्षेत करायची नाही असे नाही तर होमवर्कसाठीही करायची नाही. अनेकदा अमेरिकन विद्यार्थी एखादे गणित येत नसेल तर नुसता प्रश्न क्रमांक लिहून ती जागा मोकळी सोडतात. अगदी लहानसहान असाईनमेन्टमध्येही इतर कोणतीही कल्पना वापरली तर ती कल्पना माझी नाही तर मी अमुकतमुक ठिकाणाहून घेतली आहे हा संदर्भ देतात. तर आपल्याकडे मात्र आघाडीच्या वर्तमानपत्राचे संपादकही परदेशी प्रोफेसरच्या ब्लॉगवरील लेख त्या ब्लॉगचा संदर्भ न देता स्वतःचा म्हणून खपवायचा प्रयत्न करतात आणि नंतर पकडले गेल्यावर काहीतरी मल्लिनाथी करतात.

अमेरिकन्सनी भारतीया़ंकडून शिकाव्यात अशा गोष्टी:
१. व्यवस्थित आणि टापटीप ठेऊन लिहिणे: बहुतेक अमेरिकन विद्यार्थी लिहिताना अत्यंत गचाळ लिहितात. आपल्याकडे शाळेत व्यवस्थित लिहायला आणि हस्ताक्षरावर जेवढा भर देतात तेवढा तिथे बहुदा देत नसावेत. आपल्याला लिहिताना त्यामानाने खूप व्यवस्थित लिहायची सवय त्यामुळे लागते ती त्यांना लागत नसावी.

कोरिया: ९ ला ऑफिसात पोचणे म्हणजे ९ ला किंवा ९ च्या आधी. फार फार तर २ - ५ मिनिटे उशीर, तो ही लिफ्ट मुळे.
इटली: आपली पूर्वापार पुतळे, artifact's वगैरे कसे जतन करावे
जर्मनी: कामातली शिस्त. अगदी काटेकोर काम.
युरोप: काम आणि आयुष्याचा समतोल
अमेरिका: वाखाणण्यासारखी शिस्त आणि व्यक्तिस्वातंत्र्य
चीन: नवीन गोष्टी शिकण्यातील तळमळ
इंग्लंड: राणी बद्दल आदर, इतरांबद्दल चा आदर, रांग लावणे, पूर्वापार परंपरा जिवंत ठेवणे
साऊथ आफ्रिका: प्रतिकूल परिस्थितीत सुध्दा टिकून राहण्याची वृत्ती जिवंत ठेवणे
ऑस्ट्रेलिया: काम आणि आयुष्याचा समतोल, ऑस्ट्रेलियन स्पिरीट (Authenticity, optimism, hard working, easy going)

* हे सगळे देश जिथे मी कामानिमित्त गेलो आहे / राहिलो आहे

लोकांच्या भानगडीत आपले नाक विनाकारण खुपसू नये हा जो गुण इतर अनेक देशांत आहे तो भारतात यावासा वाटतो. काही ठिकाणी कायद्याने गुन्हा असून सुद्धा मंडळी निर्लज्ज पणे लोकांच्या भानगडीत नाक खुपसतात. ओळखीच्या SBI मॅनेजरला विचारून अमाख्याच्या खात्यांत महिन्याला किती पैसे येतात वगैरे विचारण्याची भारतात बरीच सवय झाली आहे असे ऐकून आहे.