रोहीडा: बिनीचा किल्ला उर्फ विचित्रगड

२० जूनला सकाळी कुठेतरी भटकायला जायचे ठरले आणी लगेच ठिकाणही ठरले ते म्हणजे भोरजवळील रोहिडा किल्ला बरेच दिवस तो करण्याचे मनात होते पण काही केल्या जमत नव्ह्ते. आज योग जुळून आला. आम्ही चौघे मित्र निघालो ते मित्राच्या चारचाकीने. सव्वा तासातच भोरपासून ८ किमी असलेली बाजारवाडी गाठली. बाजारवाडी हे रोहीड्याच्या पायथ्याचे अतिशय सुंदर असे गाव. गावापासून लगेच चढाईला सुरुवात होते.

पावसामुळे हवेत मस्त गारवा पसरला होता. शेतं हिरवीगार झाली होती. काळे ढग मधूनच बाजूला सरकून निळाइचे दर्शन घडवत होते. रोहिडयाचे दो बाजूंचे बुलंद बुरुज ठळकपणे दिसत होते. वाटेत रानफुले तसेच कवके उमलली होती. आम्ही त्यात आमची मॅक्रो फोटोग्राफीची हौस पुरवून घेतली.

रोहीड्याची चढण ही किल्ल्याच्या दांडावरून जाते. चढाई अतिशय सोपी आहे. वाटेत तसेच किल्ल्यावर सौरदिवेही बसवलेले आहेत. तासाभरातच पावसाच्या काही सरी झेलत आम्ही किल्याच्या पहिल्या दरवाजापाशी पोहोचलो.

पहिल्या दरवाजाच्या चौकटीवर अस्पष्टशी अशी गणेशपट्टी आहे. येथे नुकताचा लाकडाचा जुन्या काळाप्रमाणे दरवाजा बसवला आहे. पुढे १५/२० पायर्‍या पार केल्यावर दुसरा दरवाजा लागतो. येथून आत गेल्यावर जवळच पाण्याचे भुयारी टाके आहे. येथून ५/७ पायर्‍या पुढे गेल्यावर तिसरा दरवाजा लागतो. येथे दोन्ही बाजूंना हत्तीचे शिर कोरण्यात आलेले आहे. डाव्या बाजूला मराठी(मोडी) व उजव्या बाजूला फारसी शिलालेख आढळतो.

येथून आत गेल्यावर समोरच वाड्याचे व सदरचे अवशेष दिसतात. डावीकडे जिर्णोद्धारीत रोहीडमल्लाचे मंदीर आहे. व उजवीकडे ध्वजकाठी आहे.

आम्ही आता उजवीकडून जाण्यास सुरुवात केली. गडाच्या सर्व बाजूंना भक्कम असे एकूण सहा बुरुज आहेत. गडाच घेर तसा लहानच. पण अतिशय परिपूर्ण असा हा किल्ल आहे. गडाची सर्व वैशिष्ट्ये रोहीड्यात ठासून भरली आहेत. भक्कम दरवाजे, चोरदरवाजा, चोरवाटा, अभेद्य बुरुज, बुरुजांना मारगिरीसाठी असलेल्या जंघ्या, तटबंदी, पाण्याची खोदीव व कोरीव टाकी, पाण्याचे तलाव, कोरीव काम, शिलालेख आदी सर्व काही रोहिड्यावर आहे.

गडाच्या उत्तरेकडील भागात असलेली पाण्याची टाकी अतिशय प्रेक्षणीय आहेत. एकात एक गुंतलेली व उतारावर बांध घातलेली ही टाकी आहेत. थोडे पुढे चुन्याची घाणी आहेत.

गडावरून परिसराचे अतिशय सुरेख दर्शन होते. राजगड धुकटात गुरफटल्यामुळे दिसला नाही. केंजळगड व रायरेश्वरापासून येणारे ढग रोहीड्याला धडका मारून पुढे पुरंदरावर पाउस घेउन जात होते. मधूनच क्षणभर कोवळे उन पडत होते.

सर्व गड पाहून आम्ही तृप्त मनाने गड उतरण्यास सुरुवात केली. उतरताना सारखी मागे रोहीड्याकडे नजर जात होती. खाली शेत नांगरणीचे दृश्य मोठे सुरेख दिसत होते.
गड उतरून आम्ही पायथ्याला आलो. परत एकदा रोहीड्याचे डोळे भरून दर्शन घेतले. मनात सह्याद्री व शिवाजीमहाराज या दोन मैत्रसख्यांचा अभिमान दाटून आला.

आता मन थोडेसे उदास झाले होते कारण ह्या रम्य निसर्गामधून आम्हाला आता पुण्यासारख्या रूक्ष ठिकाणी परत जायचे होते.

कॅमेरा: कॅनन पॉवरशॉट एस एक्स ११० आय एस