प्रेर्ना - मातीचे पाय
पयन स्प्र्शुन अले
ते हत मलले होते
लक्क उमग्ले तेवहा
ते पय मतिचे होते
मि केवल पहत होतो
पयन्च्य खल्चि धुल
ति ललतस लववि
हे एकच मथि खुल
मि इथ्वर पहुन अलो
पौल्खुना विर्नर्या
अधि कुन्वत, मगुन
कप्ति विकत हस्नर्या
अत पुन्ह चलवे पुधे,
कि परत फिर्वे?
सोस न-लयक पयन्चे
पुसुन अव्घे तकवे?
प्रेमल श्ब्दन्चि ओल
मनत र्झिपत नहि
व्हवे नत्मस्त्क
पयहि दिसत नहि
सुरांबरोबरच कुंचल्यातून उतरलेली माझी कविता...
व्हिडिओ पण नक्की पाहा आणि अभिप्राय जरूर कळवा.
हिंडोल छेड भ्रमरा, सुमनांत आज,
स्वर्गातुनी उतरला ऋतुराज आज ॥धृ॥
ती शाल्मली बहरली, फुलला पलाश,
आरक्त कुंकुम गमे, तबकात खास।
ये औक्षणास अवनी, चढवून साज
स्वर्गातुनी उतरला ऋतुराज आज ॥१॥
मोहोर सोनपिवळा, परसात जाई,
शिंपीत केशर सडा, मधुमास येई।
पानांफुलांत भरला, नखरेल बाज,
स्वर्गातुनी उतरला ऋतुराज आज ॥२॥
कळीचा नियम: ज्या अक्षराला उच्चार करण्यासाठी कमी वेळ लागतो ते लघु, आणि जास्त वेळ लागणारं अक्षर गुरु.
.
पण अनेक वेळेला नियम खूप संक्षिप्त असेल तर तो पुरत नाही. पुढे आलेले उपनियम या एकाच नियमाहून ओघाने आलेले आहेत. त्यातले सूक्ष्मभेद आणि बारकावे थोड्या विस्तारानं पुढे देतोय.
.
१) आपण शुद्धलेखनात जे ऱ्हस्व किंवा दीर्घ लिहितो ते ढोबळमानानं लघु किंवा गुरु असतात.
मुले आणि भिणे या शब्दांची पहिली अक्षरे ऱ्हस्व आली आहेत म्हणून ती लघु.
मूल आणि भीत-भीत या शब्दांची पहिली अक्षरे दीर्घ आहेत म्हणून ती गुरु.
.
दोघांत सांडलेला अंधार मी गिळालो.
चंद्रास वाहिलेल्या रात्रीस मी मिळालो.
काळीज फाटले तेव्हा आसवे गळाली.
हा काळ त्या स्मृतींचा सोडून मी पळालो.
पाऊस वाजताना पाण्यात मी भिजावे.
तेव्हाच वाटलेले वाहून दु:ख जावे.
अस्तित्व सांधताना अंधारली निळाई.
विश्रब्ध वेदनांच्या ओघात मी जळालो.
माझ्याच भावनांना माझाच स्पर्श झाला.
संदिग्ध जाणिवांचा आकांत फार झाला.
हे फोल खेळ सारे प्रारब्ध झाकण्याचे.
स्वप्नांध प्राक्तनांना मोडून मी निघालो.
-कौस्तुभ
वृत्त- आनंदकंद
हसण्या उसंत नाही
रडण्यास अंत नाही.
निळे सावळे जगणे
मजला पसंत नाही.
बहरली जरी झाडे
हा तो वसंत नाही.
दिले टाकुन जरी तू
मी नाशवंत नाही.
सांगुन थकलो मी, पण
दुनिया ज्वलंत नाही.
-कौस्तुभ
शुद्धसती मात्रावृत्त
पाऊस सांजवेळी, डोळ्यांत दाटलेला,
वाराच काळजाच्या, ओघात साठलेला.
पाळीव हस्तकांनी, मागून वार केले,
त्यांच्या मनातलाही, विश्वास बाटलेला.
माझे खरे प्रबंधी, माझेच प्राण झाले,
त्यांचाच फार वेळा, आधार वाटलेला.
प्रारब्ध ग्रासलेले, कोऱ्याच सावल्यांनी,
रंगांध भावनांचा, हा खेळ थाटलेला.
आभाळ रुक्ष झाले, शोकात चंद्रवेली,
झाडांत खोल गेला, अंधार फाटलेला.
-कौस्तुभ
वृत्त -आनंदकंद
असा एक शत्रूच खुद्दार व्हावा.
पुरावा परंतू न गद्दार व्हावा.
अशी स्निग्ध व्हावी घरे ही नभाची.
उभ्या आसमंतात उद्धार व्हावा.
कुण्या मोगऱ्याचा दिसावा पसारा.
उभा श्वास माझा ग मंदार व्हावा .
कशाला कुणाची करावी अपेक्षा.
स्वत:चा स्वत:लाच आधार व्हावा.
तुझ्या स्पंदनाची गती सैल व्हावी .
नि डोळ्यांत साऱ्या ग अंधार व्हावा .
-कौस्तुभ
वृत्त - भुजंगप्रयास
देवघरातच सोडून आले मंद दिव्यांची सुगंधमाला
पहाटवारा श्रावणओला कांत सतीचा तिथे राहिला
दिवेलागणी शुभंकरोति करी एकटी तुळशीमाला
बोटांमधुनी फिरत जाय ती कालगणाची अजस्त्र माला
देव्हाऱ्यावर शांत सावली स्निग्ध घरावर छाया धरते
त्या झाडाच्या पानांवरती कृष्णवल्लरी गाणे रचते
समईमधल्या दीपकळीवर विझू विझू ते डोळे दिसती
मध्यरात्रिला येता आठव देवघरातील विझते वाती
हार चंदनी हात जोडुनी जन्म पिढ्यांचा भोगून जातो
मागे वळुनी आपणसुद्धा हात सोडुनी भणंग होतो....
-शिवकन्या
आपला शूर वैमानिक श्रीमान अभिनंदन वर्धमान याच्या पराक्रमावर, आमचे परम मित्र आणि गुरू दादासाहेब दापोलीकर यांनी लिहिलेले ११४ ओळींचे खंडकाव्य!
(हे लिहिण्यास दादासाहेबांना अडिच महिने लागले. तस्मात् वाचकांनी १५ मिनिटे तरी काढून संपूर्ण खंडकाव्य, प्रस्तावनेसह वाचावे व 9967840005 वर आपला अभिप्राय कळवावा ही विनंती!)
खंडकाव्य: अभिनंदन, अभिनंदन!
पुष्पदंत विरचित शिवमहिम्न स्तोत्राचा मराठी समश्लोकी अनुवाद
(१ ते २९ श्लोक शिखरिणी वृत्तात आहेत)
मराठी अनुवादः नरेंद्र गोळे २०१८११०७
१
महिम्नः पारं ते परमविदुषो यद्यसदृशी
स्तुतिर्ब्रह्मादीनामपि तदवसन्नास्त्वयि गिरः
अथाऽवाच्यः सर्वः स्वमतिपरिणामावधि गृणन
ममाप्येष स्तोत्रे हर निरपवादः परिकरः
.
तुझा ज्ञात्यांनाही गवसत नसे पार म्हणता
स्तुती ब्रम्हादींची उचित न ठरे ज्ञान नसता
मला वाटे गावे अवगत जसे स्तोत्र तव ते
शिवा स्वीकारावे हृदगतच माझे सरस हे
