गझल

मेंदुला दुखापत

पंख पसरून उडणारी डुकरे

तू माझे काय झाले याची पर्वा केली नाहीस
आणि मी हि तुझी
कंटाळा आणि वेदनांशी सामना करीत आपण चाललो आहोत वेड्यावाकड्या मार्गावर
कधीतरी पावसाकढे बघत
कोणत्या नालायकाला दोष दयावा याचा विचार करीत
आणि बघत ती पंख पसरून उडणारी डुकरे

- कवी उडता डुक्कर उर्फ रानरेडा उर्फ कुत्तो मे कामिना
(रूपांतरित / आधारित / प्रचोरीत)

सूर श्वासांच्या लयीवर स्वार झाला पाहिजे
काळजाच्या 'कोपऱ्यावर',वार झाला पाहिजे!

दुःखसुद्धा एवढे तालात आले पाहिजे
की सुखांचा,'उंबरा' तय्यार झाला पाहिजे!

जाणिवांची ओल इतकी खोल रुजली पाहिजे
जीवनाचा बाग हिरवागार झाला पाहिजे!

कागदावरच्या फुलांना रंग दे,मधु-गंध दे
शब्द-शब्दाचा तुझ्या 'गुलज़ार' झाला पाहिजे!

शाल श्रीफळ अन् फुलांनी फार झाले आजवर
चंद्र-सूर्यांनी तुझा सत्कार झाला पाहिजे!

—सत्यजित

चाललो शहराकडे मी..गाव सांभाळून घे
मांडतो आहे नव्याने..डाव सांभाळून घे!

सवय झाली एकदा की क्षीण होते वेदना
लागतो जो जो जिव्हारी..घाव सांभाळून घे!

जीव तुटतो त्या क्षणीही याद मी येईल पण
तू उखाणे घेत असता,नाव सांभाळून घे!

वेगळ्या वाटा तुझ्या अन् वेगळ्या माझ्या सही
टाळ तू प्रत्येक काटा..धाव सांभाळून घे!

काजळाची रेघसुद्धा वाटते आहे गझल
तू तुझ्या नजरेत माझे भाव सांभाळून घे!

—सत्यजित

भरवू नकात आता बाजार आरश्यांचा
येथे कुणी न उरला खरिदार आरश्यांचा!

अाजन्म राहिलो मी वस्तीत आंधळ्यांच्या
केला कसा न जाणे,व्यापार आरश्यांचा!

मीही जरा-जरासा संदिग्ध होत गेलो
संदिग्ध होत गेला व्यवहार आरश्यांचा!

तू ही परी प्रमाणे स्वप्नात बागडावे
देऊ कसा तुला मी उपहार अारश्यांचा!

ते वागले असावे लपवून चेहऱ्यांना
तेंव्हाच शक्य झाला अपहार आरश्यांचा!

सांभाळुनीच लावा आता जरा मुखवटे
होणार आज आहे,यल्गार आरश्यांचा!

—सत्यजित

मौन माझे तुला एवढे सांगते
तू किती बोलते तू किती बोलते

मैत्रिणी मैत्रिणी रोज जे बोलती
फोनची कंपनी त्यावरी चालते

वाजले चार रे, दे मला तू चहा
मी नव्हे, तू मला, रोज हे सांगते

उंट तंबू मधे, आणि उघडयात मी
या कपाटात तू, वल्कले कोंबते

सांगतो दुःख मी, अश्रू तू गाळते
ते न माझ्यावरी, तू टिव्ही पाहते

शस्त्र नाही करी, हार नाही तरी
येतसे लोचनी, चक्क ब्रम्हास्त्र ते

वाढले वय तसे, समज ही वाढली
रात्र समजून तू, दिवसभर झोपते

राग मानू नको, स्वप्न होते तुझे
दिवस संपेल हा, का तरी लोळते

फुंकिले मी प्राण माझे,बासुरीचा सूर झाले
गायचे तू टाळलेले..गीत मग मशहूर झाले!

हे बरे झाले खरे तर..मी तुला मंजूर नव्हते
जाहले नाही तुझी पण,या जगा मंजूर झाले!

चालले होते कुठे मी? मज कुठे रस्ते कळाले?
पाय जेथे थांबले ते,गाव ही निष्ठूर झाले!

सांगतो आहेस आता,खूण माझ्या आठवांची
पास मी होते तुझ्या तर,कोण होते दूर झाले!

काजवे घेवून हाती,शोध माझ्या सावल्या तू
घेवुनी हाती उन्हे मी,चांदण्याचा धूर झाले!

जीवना बघ..मी तुझाही,साजरा मधुमास केला
तू विखारी दंश करता,अमृताचा पूर झाले!

—सत्यजित

कधी मध्यम कधी पंचम,सुरांचा साज अलबेला
किती समतोल आहे हा,तुझा अंदाज अलबेला!

मनाचा वेगही अाता अनावर वाढला आहे
मला हाकारतो आहे तुझा आवाज अलबेला!

असे भरतेस काजळ तू तुझ्या डोळ्यांत बंगाली
निशाणा बांधतो कोणी निशाणेबाज अलबेला!

फुलांचे अंग मोहरते,तुझ्या केसांत शिरताना
असावा स्पर्शही कोमल किती निर्व्याज अलबेला!

लिहावे वाटते तेंव्हा सतत दिसतेस तू मजला
कसा गझलेमध्ये बांधू सखीचा बाज अलबेला!

कुणी का पाहिला होता?गुलाबी रंग पुनवेचा!
मला तर वाटतो आहे खरा मी आज अलबेला!

—सत्यजित

मौनात काळजाला जी आर्त हाक जाई
शब्दातल्या छटेचा पारा उधाण जाई

शब्दात वार नाही, ना त्यास धार काही
का रक्त सांडतो जो, वाचावयास जाई

शब्दात सत्य जेव्हां, तेव्हां न दाद काही
शब्दात जो दिखावा, उत्स्फूर्त दाद जाई

जेव्हा कधीच कोणी, बोलावयास नाही
एकांत शब्द काही, शोधावयास जाई

शब्दात भेटती जे, ते अर्थ अंतरीचे
भेटीत अंतरीच्या, न्हाहून प्राण जाई
... संदीप लेले

नजर टाळणे..पण पहाणे..नवल!
तुझे लाजणे अन् बहाणे..नवल!

मला जाग आली सुगंधी किती!
तुझे अत्तराचे नहाणे...नवल!

जुनी वाट हरवून गेली तरी
तुझे रोज येणे नि जाणे..नवल!

कुणी पारधी ना कधी भेटला
कुणी साधले हे निशाणे..नवल!

कुणी हात सोडून अर्ध्यावरी
बरे घेत आहे उखाणे..नवल!

—सत्यजित