जाणिव

त्या कोवळ्या फुलांचा बाजार पाहिला मी

-प्रसिद्ध गझलकार अनिल कांबळे.
-
तारर्कर्लीच्या समुद्र किनाऱ्यावर भटकंतीचा आनंद घेतला.तेव्हां एक वेगळाच अनुभव आला.

रापण,कोकणात कोळ्यांचा पारंपारिक मासेमारीचा व्यवसाय. यावेळेस बघायला मिळाला.जाळ्यात अडकलेल्या जलचरांची अवस्था बघून वरील गझल आठवली.काही ओळी सुचल्या त्या पंक्तीबद्ध करायचा प्रयत्न केला.याचे श्रेय मी गझलकारांना देईन.

झोपली होती दुपार
घेऊन कोवळ्या उन्हाला
आवाज शांत स्पंदनांचा
ऐकू येई मनाला

तिरीप कोवळ्या उन्हाची
जणू दुपारची एकदाणी
झोपण्या आधी दुपारं
गात होती बडबड गाणी

पहुडली सुखाने अलवार
पांघरून पदर थंडगार
विसरून मध्यान्हीचा ताप
निष्पाप सवे जीवाच्या झोपली दुपार....

पेरणा

कोण शिकवते कळ्यांना
कसे, केव्हां उमलायचे
कोण शिकवते पानांना
केव्हां कसे गळायचे

ऋतुराज वसंत येता
झाडे बहरून येती
निसर्ग चक्र फिरता
होती फुले कळ्यांची

श्वानास कसे कळते
मास भादव्याचा आला
खरचं गरज आहे का?
हे सर्व शिकवावयाची
बुद्धिमान मानवाला!!!

जानुके आपुली
आदम आणी ह्व्वाची
स्वर्गातूनच शिकून आली
कला फळे चाखायची

उशीराने आले ध्यानी
एकटे गर्दीत बसून
मला अनोळख्या देशी
आज्जी गेलीय सोडून

घरातून निघताना
का बोलली ती नाही?
तुला लेकरा घरात
जागा उरलीच नाही

आई बाबा गेल्यावर
आज्जी तूच उरलेली
कुणाकुणा पोसशील
तूही आता थकलेली

माझ्या इवल्या बहिणी
आणि भाऊ लहानगे
तुला आज्जी, म्हणतील
कुठे दादा आमुचा गे?

काय सांगशील त्यांना
मला सांगशील का ग?
आज्जी एवढ्याचसाठी
पुन्हा भेटशील का ग?

- संदीप चांदणे

काठावरचे गुपित झेलता
अनु'मतीची महत्ता विशेष

वसंताचे मृगजळ खास
कटी बंधात उष्म निश्वास

नभी नाभी ताम्र गोल
चा'लते जातो तोल
आर्त कुंजन
आस पास

पर्ण विरहीत पुष्प तटी दाट
दिंगबर सुरेख मदन पाझरतो

.
.
.
.
.
.
.

स्वतःच्याच कवितेच्या विडंबनाचा विचार केला आणि कवितेतला(च) मदन अकस्मिक पाझरला. ;)

पहिली,दुसरीला बसवलं
होतं फाट्यावर
तीसरीने केली कुरघोडी
आणून बसवलं खाटेवर

कधी आली,कशी आली
माहीत नाही कुठं गाठ पडली
अतीरेक्या सारखी घुसली
पहिल्या फळीची दाणादाण उडली

लढवत होती पंजा
आजमावत होती जोर
पण मजबूत ज्याचा माजां
तोच कापणार होता दोर

लढवत होती पेच
टाकत होती डाव
घालत होती सह्याद्रीच्या उरावर
टिकावा चा घाव

तीन दिवस तीन रात्री
घमासान लढाई केली
खूप काढला घाम
आणी खूप दमणूक झाली

युगायुगांचे असते एकटेपण
लाखोंच्या सोबतीने जगताना
खोल खोल भासते आयुष्य
रितेपन भरून काढताना

अनामिक नात्याची वीण
दिसते कधी घट्ट बसताना
नकळत मग तुटते काही
तिथे मनापासून गुंफताना

डोळ्यादेखत ढळते, ज्यात
वेचले आयुष्य रचताना
हे असे घडू नये वाटते
नेमके तेच घडत असताना

पतंग विसरतो दाहकता
पिंगा घालून जळताना
आयुष्यही असते असेच
कळते जगत जाताना

- संदीप चांदणे

पुरूष एक वाल्या कोळी
आयुष्यभर विणतो जाळी
पापाचा घडा मात्र
शेवटी त्याच्याच भाळी

जाळ्यात शिकार फसेल
म्हणून वाट बघत बसतो
कर्तव्य पुर्तीचा भ्रम
उगाच जपत आसतो
पुरूष एक वाल्या कोळी.....

तहान नाही भूक नही.
बसला होता नाक्यावर
डोक आलं जाग्यावर
जेव्हाआप्तानीं मारलं फाट्यावर

नारायण नारायण जाप करी
नारदाची आली स्वारी
ऐकुन विनंती वाल्याची
म्हणती,त्रेता मधे एकच होता
पुरूष एक वाल्या कोळी......

कलीयुगी सारेच वाल्या
एवढे राम कोठून आणू
नाही केवट नाही राम
ज्याचे ओझे त्यालाच घाम

देव म्हणजे हवा, नाही अगरबत्तीचा सुगंध
तो अन्नात आहे, उपवासात नाही.
देव दानशूर मोठा, लाचार नाही
न्यायी आहे देव, नवसाचा व्यापारी नाही.

देव आहे सदाचारात, अन्यायाचा शत्रू
देव मुहूर्त नाही, अनंत काळ आहे.
देवही भक्त आहे, भावाचा भुकेला
देव नाही खजिनदार-पुजारी.

देव देवळात नाही फक्त, आहे सगळीकडे
देव दाढीत नाही, शेंडीतही नाही.
जीवन देव आहे, मृत्यूही तोच
प्रचारात देव नाही, तो प्रकांड आहे.

देव म्हणजे गंभीर गोष्ट
माणूस त्याची गंमत करतो.
गुलाबजाम जणू पाकातला
हलवायाची व्याख्या करतो.

निसटले वर्ष मला
पाठमोरेसे दिसले
त्याची बघून हताशा
माझे काळीज द्रवले

म्लान वदनाने त्याने
हलकेच विचारले
जगशील का रे पुन्हा
दिस चार माझ्यातले

विचारात मी पडलो
चार कोणते निवडू
आनंदात गेले ते, की
चुकांनी जे केले कडू

निवडले मग चार
चुका मोठ्या केल्या ज्यात
सुधारेन म्हणताना
गेलो आणखी गर्तेत

नवे वर्ष नव्या चुका
करण्याची आहे संधी
असे असता कशाला
भूतकाळा द्यावी संधी?