मुक्तक

स्वातंत्र्याच्या सत्तर वर्षांनंतरही महिलांना आपल्या स्वातंत्र्यासाठी, समानतेसाठी झगडावे लागत आहे. हि अत्यंत खेदाची बाब आहे. स्त्रियांच्या या स्तिथीमागे हजारो वर्षांपासूनची गुलामगिरीची परंपरा आहे. खरे तर जेव्हा महिलांना आर्थिक व्यवहारातून वगळण्यात आले व त्यांचे उत्पन्नाचे स्रोत नाकारण्यात आले तेव्हापासून महिला पुरुषांवर अवलंबित ठेवून पुरुषसत्तेचे गुलाम म्हणून ठेवण्यात आले. त्यानंतर स्त्रियांना शिक्षणापासून वंचित करण्यात आले व निर्णय घेण्याचे हक्क पुरुषांना मिळाला. तेव्हापासून महिलांना मुलं पैदा करण्याचे यंत्र व घरकाम करणारी मोलकरीण म्हणून गणना होऊ लागली. 

मागिल भाग

"भाऊ..तुले एक विचारू का?"

"विचार ना बे."

"तू फेसबुक वर हायस नं?"

"हो मंग..माया पोस्टा नं फोटो दिसत नाय का तुले?"

"अन टिवटर वर?"

"टिवटर नाय बे ट्विटर."

"हा तेच ते"

"बरं मंग?'

"ते फेसबुक नं टिवटरवर, दोन आडव्या अन दोन तिरप्या रेषा काय असतेत?"

"काय?"

"अरं ते असते ना..दोन आडव्या अन दोन तिरप्या रेषा काढून त्याच्यासमोर लिहितेत सारे?"

"काय बोलून ऱ्हायला बे?"

हातावर आकृती काढून…..#
"हे पाय असं असते ते?"

"हा...ह्याला हॅशटॅग म्हन्तेत?"

"काय म्हन्तेत?"

"हॅशटॅग..हॅशटॅग."

काळाच्या कसोटीला पुरून उरणारी कलाकृती म्हणून आज महाभारताचा उल्लेख करू शकतो. मानवी स्वभावाचे अनेक ज्ञात अज्ञात कंगोरे आपल्याला महाभारतात आढळून येतात. प्रत्येक संस्कृतीने महाभारताकडे स्वतःच्या दृष्टिकोनातून पाहिले आहे. या कॅलिडोस्कोप ने प्रत्येकाला वेगळे आकार वेगळे रंग दाखवले. असाच एक वेगळा रंग मला दिसला तो भिल्ल भारतामध्ये. हे महाभारत ज्याला रूढार्थाने आदिवासी म्हणता येईल अश्या आदिम संस्कृतीमध्ये स्वतःचा वेगळा बाज धरून उभे राहिले आहे. मुळात आदिवासी समाज हा कैक पटीने आपल्या सुसंस्कृत समजल्या जाणाऱ्या समाज पेक्षाही सुसंस्कृत आहे.

रात्रीच्या जेवणाआधी युवराज काहीतरी सटरफटर खात सोफयावर पसरले होते. तेवढ्यात त्यांच्या व्हाट्स ऍप्पवर काहीतरी मॅसेज आला. सोफ्यावरूनच हात लांब करून युवराजांनी समोरच्या टीपॉयवरचा मोबाईल घेतला. त्यांच्या मित्रांच्या ग्रुपमध्ये आलेला मॅसेज त्यांनी वाचला.
"रात्री ८ वाजता पंतप्रधान देशाला संबोधित करणार."
ते वाचल्यावर युवराजाच्या कपाळावर आठ्या पडल्या. ते मनात म्हणाले,
"तेच्यायला..आता परत हा काहीतरी बोलणार. आणि मला त्यावर काहीतरी प्रतिक्रिया द्यावी लागणार. दिवसभरात का बोलत नाही हा माणूस? ही कोणती वेळ आहे भाषणं ठोकायची?"