मुक्तक

साधारण वर्षभरानंतर पुन्हा एकदा निवांतपणा. मी मजेत होते. आकाशवाणी सुरू होतंच. रूचेल तसं फ्री लान्सींगही सुरू होतं. फारशा जबाबदाऱ्या नव्हत्या, त्यामुळे हातात पूर्णवेळ नोकरी नसण्याचं टेन्शन नव्हतं आणि मुख्य म्हणजे माझ्या सोयीनुसार मला हवा तेवढाच वेळ काम आणि प्रवास करून माझ्या बरोबरीच्या सर्वांइतकंच, किंबहुना थोडं जास्तच उत्पन्नही हाती येत होतं. त्याहून महत्वाचं म्हणजे माझ्या घरातल्या सर्वांनी कायम दाखवलेला विश्वास. अगदी दहावी किंवा त्यानंतरही मी काय करावं, शिकवणी लावावी का, डी.एड्. करावं का, त्यानंतर पुढे शिक्षण घ्यावं का, अशा सगळ्याच बाबतीत घरच्यांनी सल्ले जरूर दिले, पण दबाव नाही आणला.

दुसरा कोणी पडला तर त्याच्याकडे पाहून फिदीफिदी हसण्याची आपल्याकडे वाईट सवय आहे. पण त्यांना पाडणाऱ्या व्यक्तीने घेतलेले कष्ट दिसत नसतात असे माझे स्पष्ट मत आहे म्हणून मी “पडणे” एक कला हा लेख लिहितो आहे. सतत पडण्याची माझी दीर्घकालीन वाटचाल आहे, मी रस्तावर पडलो आहे, पाण्यात पडलो आहे, डोंगरावर पडलो, स्कूटर, बाईक, कार मधून देखील पडलो आहे, तसेच अनेक वेळा खड्यात देखील पडलो आहे, तसेच एकदा हवेतून देखील पडलो आहे. आता तुमच्या लक्षात आले असेच की “पडणे” या विषयावर बोलण्यासाठी माझ्यापेक्षा जास्त योग्य व्यक्ती या भूतलावर नाही आहे.

प्रसंग १-
वेळः २ महिण्यापुर्वीची.
स्थळ:एका बँक मॅनेजरची केबिन.(मॅनेजर रिटायमेंटला वर्ष कमी असताना नागपुरातुन थेट बदली होऊन लातुरात आलेला)
ग्राहक-आत येउ का सायेब
मॅ- या
ग्रा- सायेब आपल्याला ते हे पीक कर्ज पायजे.
...मॅनेजर कागदपत्र पाह्तो.
मॅ- किती कर्ज पाहिजे ?
ग्रा- द्या कि एक लाख काय.
मॅ- एक लाख !! काय करणार एवढ कर्ज घेउन ? फेडण होणार आहे का ?
ग्रा- सायेब आता तुमच्या पासुन काय लपवायच,एका लाखापेकी ३६,००० ची म्हस घ्याची. १४,००० चा कडबा घ्याचा.
आन राहीलेला पन्नास तुमच्या बँकेत यफडी करु. काय !!

कुठल्याही विमानतळाचा आगमन कक्ष किंवा जवळपासचा परिसर. सगळेच आपापल्या धुंदीत आणि तरीही विमानाच्या वेळेकडे काटेकोर लक्ष. कुणी एकटेच, कुणी कुटुंबासोबत. कुणी अक्ख्या गावासोबत. कुणाच्या हातात स्वागताचे बोर्ड तर कुणाच्या हातात फुलं. सगळ्यांचे लक्ष फक्त आपली जवळची व्यक्ती कधी येतेय याकडे. कुणाच्या हातात नावांचे बोर्ड. एकदा या चार लोकांना यांच्या घरी यांना सोडले की माझे आजचे काम संपणार या विचारातले काही लोक. कुणाचा महिनाभराचा तर कुणाचा वर्षाचा विरह. पण सगळ्यात जास्त वाट बघायला लावणारी वेळ म्हणजे ही शेवटची काही मिनिटे. फोन, स्काइप, इमेल्स हे सगळे विमानात बसायच्या आधीपर्यंत चालूच असते.

गोवा कारवारच्या आसपास नुसते इकडून तिकडे भटकणे झाल्यावर कोची च्या दिशेने कूच केले. तालसेरी (जुने नाव तेल्लीचेरी) च्या आसपास ( मंगळूरू च्या दक्षिणेस) परत काही रडारवर तपास लागला म्हणून पहाटे आमचा मोर्चा तिकडे वळविला गेला. तेंव्हा तेथे दोन मच्छीमार नौका दिसल्या. हे सर्व वीर श्रीलंकेतून येथे आले होते. तेंव्हा त्यांना ताबडतोब थांबण्याचा इशारा दिला गेला. सवयीप्रमाणे त्यांनी पळायला सुरुवात केली. आमच्या नौकेने त्यांच्यावर मशीनगन ने थोड्या गोळ्या डागल्या तरी ते दाद देईनात.

आतापर्यंत मार्केटमध्ये कंपनीचं चांगलंच नाव झालं होतं. मला आठवतंय, त्या वर्षी दिवाळीसाठी वेगवेगळ्या आकारातल्या १०० पेक्षा जास्त शुभेच्छापत्रांसाठी मी संदेश लेखन केलं. यात आकार वैविध्याबरोबर पॉप अप, विनोदी, कॉर्पोरेट अशा प्रकारांचाही समावेश होता. एकंदर घोडदौड वेगात सुरू होती. मागच्या भागात सांगितलेल्या द्व्यर्थी किंवा काहिसे अश्लील शुभेच्छा संदेश लिहिण्याचं सुचवणाऱ्या त्या प्रसंगानंतर माझी एकंदर प्रतिक्रिया लक्षात घेत तो विषय तिथेच संपला होता.

आता हे नाव वाचून तुम्हाला वाटत असेल ह्यात काय नवीन आहे, काय विशेष आहे ? तर विशेष अस काही नाही, साधी झाडंच आहेत ती. पण मला जरा वेगळी वाटली, कशी ? ते सांगावास वाटलं, म्हणून हा तोकडा का होईना प्रयत्न.