ओततो पेल्यात जेंव्हा,दुःख मी फेसाळते
विरघळाया लागतो मी,वेदना साकाळते!
ओल राहू दे जराशी आतवर कोठेतरी
कोरडी पडली जखम की,खोलवर भेगाळते!
तू नको येऊ पुन्हा बागेमधे भेटायला
पाहिल्यावरती तुला हर पाकळी ओशाळते!
तू निघुन गेलीस तेंव्हा फक्त इतके वाटले
चंद्र नसताना नभाशी..रात्रही डागाळते!
केवढी असते तुफानी,आठवांची सर तुझ्या
वाट चुकल्या गल्बताला,हर दिशा धुंडाळते!
नीट बघ,दिसतो तुला का?रिक्त हा पेला तुझा
रिक्त प्याल्याच्या तळाशी,पोकळी आभाळते!
—सत्यजित
मग्रूर काजव्यांचा संचार होत आहे
पणती जपून ठेवा अंधार होत आहे!
वाटेत सावल्यांचे थांबे नकोत मजला
माझ्याच सावलीचा मज भार होत आहे!
झाली नवीन ओळख,माझी मला अशी की
ऐन्यासमोर चिमणी बेजार होत आहे!
सुरवंट वेदनेचा कोषांत वाढताना
फुलपाखरु मनाचे हळुवार होत आहे!
हे कोणत्या ऋतूचे नादावलेत पैंजण?
एकेक पाकळीचा गुलजार होत आहे!
—सत्यजित
काळरात्र सरताना उमलते पहाट अनवाणी
किती युगांच्या वेदनांची गातात श्वास गाणी
सोडले मी जिथे स्वतःला दूर तो गाव आहे
प्रवास कसला? आता नुसती फरफट आहे
कोण इथे जन्मास आला घेऊन खरा चेहरा?
नितीमत्ता मिरवीत आहे मुखवटयांचा आसरा
मोहाच्या झाडाखालीच असते सदैव येणेजाणे
चार पावसाळे पाहिल्यांचे आहे अनोळखी वागणे
शून्य शब्दात व्यक्त होणे आजची निकड आहे
बोलक्या लोकांना आता 'समजून' घेणे आहे!
शब्द,शपथा,भाव,कविता..बेअसर झाले
बोललो नाही कधी पण दुःख तर झाले!
चेहऱ्यावरची न रेषा एकही ढळली
वार काही काळजाच्या खोलवर झाले!
लागला धक्का असा अन् सांडला पेला...
पान दुष्काळी कथेचे ओलसर झाले!
या इथे,खेळायची ती सूर-पारंब्या
हेच अंगण..आज त्याचे माजघर झाले!
तू दिलेली डायरी अन् पीसही जपले
डायरी आकाश माझे..पीस पर झाले!
व्हायचे असतेच ते होवून जाते पण
नेमके कळले कुठे जे आजवर झाले?
—सत्यजित
तुटली सतार पण मी गाते म्हणून आहे
या मैफलीत मीही,'नाते' म्हणून आहे!
निर्व्याज सोबतीच्या भेटी गहाळ झाल्या
नाते अता खरेतर 'खाते' म्हणून आहे!
जेवण,चुडा नि साड्या,देतोच ना मला तो
खात्यात नाव त्याचे,'दाते' म्हणून आहे!
गजरा गुलाब अत्तर,निर्गंध होत गेले
शृंगारही अताशा,'न्हाते' म्हणून आहे!
स्मरते नि छिन्न करते,एकेक गीत त्याचे
या काळजात फिरते पाते म्हणून आहे!
या लेखणीस कितिदा,तोडून पाहते पण
माझ्यासवेच तीही,'जाते' म्हणून आहे!
—सत्यजित
ज्याला हवे कळाया, तो भाबडा निघाला
नको नेमका तो, मनकवडा निघाला
त्याची अदा निराळी, मी लुब्ध आज झाले
अंदाज हा चुकीचा, तो दारुडा निघाला
नीती नियम सारे, त्याला जरी पढवले
माणूस पाहण्याला, तो नागडा निघाला
घेऊन कर्ज माथी, ते शेतात पेरले
म्हशीला टोणगा, ढग कोरडा निघाला
नागास पाहता मी, वार इतके केले
घाव ज्यावरी झाला, तो केवडा निघाला
शत्रूस पाजून पाणी, सैनिक तहानलेले
नदीच्या पात्राचा रंग तांबडा निघाला
देवास नवसून, ज्यास हुलकावले
‘तो’ पाहतो म्हणणारा शेंबडा निघाला
चोरटा व्यापार कसला?तो खुला बाजार होता
वासना अन् भूक यांचा..रोजचा व्यवहार होता!
चार फांद्या वाकलेल्या दोन खिडक्या झाकलेल्या
सांधले काही कवडसे..फाकला अंधार होता!
मनचले भुंगे उगाचच,फूल गोंजारुन बघती
पाकळ्या चुरगाळलेल्या..स्पर्श थंडा-गार होता!
देह विझलेले जगाची वासना जाळीत होते
चालला रस्त्याकडेने भोंगळा यल्गार होता!
हासताना जिंदगीची राख ती उधळीत होती...
हो,तिच्या देहात नक्की शायरी अंगार होता!
—सत्यजित
आज आमच्या कवितेच्या ग्रुपवर स्वाम्याच्या (स्वामी संकेतानंद) मस्करीला उत्तर देताना एक मित्र कौतुक शिरोडकर याने हां शेर लिहीला होता.
माझ्या खरेपणाची देऊ कशी मी ग्वाही
मसणातल्या मढ्यानो बोलाल का हो काही ?
******************************************************
त्यातल्या प्रश्नाचा संदर्भ घेवून सुचलेल्या काही ओळी !
रस्त्यास त्या बिचाऱ्या सांगाल का हो काही ?
पथभ्रष्ट भास्कराला शिकवाल का हो काही ?
सगळे खरेच आहे खोटे न येथे कोणी,
रचल्या चितेस सांगा बोलाल का हो काही ?
पेटुनी आरक्त संध्या,मातला अंगार आहे...
केवडा वा रातराणी..मोगराही फार आहे!
मोकळे बाजार-रस्ते,शांत आहे शहर सारे...
वाटते आहे उद्याचा,वादळाचा वार आहे!
काजव्यांच्या चार ओळी,सारख्या फिरतात येथे...
सांग त्यांना..पेटलो तर,सूर्य माझे सार आहे!
एक तुकडा चांदण्याचा,बांधला होता उराशी...
त्याच तुकड्याने नभीचा,चंद्र मी टिपणार आहे!
मी कधी कुठल्या ऋतूची,काळजी केलीच नाही...
आजही या काळजाचा रंग हिरवागार आहे!
सोबती कोणी न माझा,ना कुणाचा सोबती मी...
मी निघालो त्या क्षणाला,काफिला निघणार आहे!
—सत्यजित
२१ मार्च हा जागतिक कविता दिन आहे(च), म्हणून एखादी ताजी कविता आपणही शोधू म्हटलं. सादर आहे....
सुबक दिसता, दे हृदय म्हटलेच होते
नाइलाजाला सवय म्हटलेच होते
खीर देती ते पुन्हा घेता पुरी मी
मीहि चरण्याला विजय म्हटलेच होते
एक मिटता नयन अन खुलताही दुसरा
उमटते गाली वलय म्हटलेच होते
वाटली होतीच भीती या क्षणाची
त्या कडीने ना अभय, म्हटलेच होते!!
'परतुनी' जा(ये)ती कशा समजे न रंग्या
सासवांना मी प्रलय म्हटलेच होते!
-चतुरंग
२१-३-१७
