माफ करा,

शंभूराजांना विनम्र अभिवादन.

मला भावलेला संभाजीचा गुण म्हणजे तत्वाधारीत लवचीकपणा आणि त्याची विजुगिषु वृत्ती. संभाजीने प्रत्येक संकटात आपला नवीन मार्ग चोखाळला. घरी कर्तुत्वाला वाव मिळात नाहि, किंबहुना विरोधी राजकारणाची सरशी होतेय हे बघुन तो सरळ दिलेरखानाला जाऊन भेटतो. (हा शिव-संभाचा राजकारणी डाव होता असाही एक प्रवाद आहे...) चुक कळुन येताच घरची वाट धरतो. सुरुवातीला शिवाजीराजांच्या मंत्र्यांना अगदी तोंडावर भ्रष्टाचारी म्हणणारा संभाजी त्याच मंत्र्यांना उदार मनानी माफ करुन राज्यसेवेत रुजु करुन घेतो. लाखांचे शत्रु सैन्य राज्यात घुसलेले असताना दक्षीण मोहीम हाती घेतो. जे आहे ते टिकवुन ठेवतो आणि नवीन निर्माण करायचा प्रयत्न करतो... आणि या सगळ्या भानगडी करत असताना आपली रसीकता मरु देत नाहि... हॅट्स ऑफ्फ !!

+१

अवांतर - धर्माकरता मरण पत्करण्याचा गुण मिपावर सर्वात मोठा अवगुण ठरु नये म्हणजे मिळवली.

शंभूराजांना औरंगजेबाने मराठा राज्यातील सर्व किल्ल्यांच्या किल्ल्या दे (म्हणजे सगळे स्वराज्य मोंगलांच्या ताब्यात दे) आणि मोंगल सैन्यातील ज्यांनी मराठ्यांना मदत केली होती (मोंगलांच्या दृष्टीने फितूर) त्यांची नावे सांग असे सांगितले होते, धर्मांतर करायला सांगितले नव्हते असे नरहर कुरूंदकरांच्या लेखनात वाचल्याचे आठवते. (पुस्तक शाळेत असताना वाचले होते. नक्की नाव लक्षात नाही. मध्यंतरी कुरूंदकरांवर काही लेख मिपावर आले होते. त्याचे लेखक ते नाव सांगतीलच). तसेच विश्वास पाटलांच्या संभाजी या कादंबरीतही औरंगजेबाने संभाजीराजांना धर्मांतर करायला सांगितले होते असा उल्लेख वाचला नाही. (ती कादंबरी असली ऐतिहासिक पुराव्यांचा अभ्यास करून लिहिलेली आहे असे विश्वास पाटलांनी स्वतःच म्हटले आहे). तेव्हा शंभूराजांनी स्वराज्यासाठी आणि स्वातंत्र्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती दिली हे अगदी निर्विवाद आहे. पण "मुसलमान व्हायला तयार असशील तर तुला सोडतो" असे औरंगजेबाने म्हणणे आणि त्यावर "तुझी मुलगी द्यायला तयार असशील तर मी मुसलमान व्हायला तयार आहे" असे शंभूराजांनी म्हणणे ही नाट्यमयता नंतर कोणी घुसडली आहे का याची कल्पना नाही. पण वस्तुनिष्ठ अभ्यासात अशा नाट्यमयतेला स्थान नसावे.

असे म्हणतात की जगायचे कसे हे शिवाजी महाराजांनी शिकवले पण मरायचे कसे हे शंभूराजांनी शिकवले.शंभूराजांच्या पवित्र स्मृतीस भावपूर्ण अभिवादन.

पैसा काकूंशी सहमत.

(+१ टंकण किती सोप्पं असतं ;) नायतर एवढ चान चान मला नाय बा लिहिता येत)

+१

सिंहाच्या जबड्यात घालुनी हात मोजीले दात अशी हि जात मराठ्याची !!!

अशी काहितरी विरश्रीपूर्ण फेंटसी आवडते आपल्याला... आयला... नाद नाय करायचा...

अर्धवटराव

त्यांच्या नावाने एक घाणेरडी संस्था स्थापन झाली' हे राहिले.
मला वाटतं.. त्या घाणेरड्या सन्स्थेपेक्षा त्यांच्या नावाने सुरु झालेला विडी कारखाना जास्त उच्च प्रतीचा आहे.. कारण किमान त्यामुळे अनेकांना रोजगार मिळतो! :)

संभाजी राजांच्या कर्तबगारीबद्दल आदर वाटतोच. पण मुघलांना जाउन मिळणे हा त्यांच्यावरचा न धुता येणारा डाग आहे असे वाटते.
शेवटी सम्भाजीराजे पण एक माणूसच होते.. आणि चुका माणसांच्या हातूनच होतात... माणूस त्याच्या प्रवृत्तीनुसार अडचणीत कुठलीतरी तडतोड करतोच!

@ मुवि..

चान्गली माहिती!
आजकाल बर्‍याच जणांच्या लेखनात सम्भाजीराजांची सावत्र आई- सोयराबाई.. हिला सात्विकतेचे रुप देण्याचा प्रयत्न केला जातो.. आपण तसा केला नाही.. त्याबद्दल आभार!

सोयराबाईने सम्भाजीराजांवर विषप्रयोग वगैरे केला होता. पण पूर्वपुण्याईमुळे सम्भजीराजे त्यातून वाचले. पण त्यांचे पूर्ण जीवनच विषापेक्षा भयन्कर घटनांनी भरलेले होते... सॅल्युट फोर दॅट.. तो सम्भाजीराजे!!! :)