विस्टन चर्चिल...

तुमच्या वाक्यावरून असे वाटते, की दोघांचाही दृष्टिकोन एकच आहे: उद्यागांमध्ये सरकारची गुंतवणूक असावी, मग ते उद्योग सरकारी मालकीचे असोत किंवा खाजगी मालकीचे.
चू.भू.दे.घे.

+१
चर्चिल हा भले ब्रिटीशांसाठी भला माणुस असेल पण तो एक वंशद्वेशी व भारतद्वेषी माणुस होता. स्वातंत्र्यपूर्वकाळात आलेल्या बंगालचय दुष्काळामध्ये झालेल्या हानीला ह्या इसमाची भारद्वेषी भूमिकाच कारणीभूत होती.

नानासाहेब नेफळे / काकासाहेब केंजळे / ग्रेटथिंकर ?

"ब्रिटिश जनतेने युद्धकालीन गरज संपल्यावर खड्यासारखे बाजूला काढून टाकले. त्याचे राजकीय अस्तित्वच त्या नंतर संपले."
>>तपशीलात थोडीशी चूक आहे. युद्ध संपल्यावर सहा वर्षे चर्चिल विरोधी पक्ष नेता होता. प्रसिद्ध "पोलादी पडदा" हे द्रष्टे वक्तव्य ह्याच काळातले. त्यानंतर तो पुन्हा निवडून आला आणि जवळपास चार वर्षे (१९५१ - १९५५) पुन्हा पंतप्रधान होता (त्यापैकी काही काळ संरक्षण मंत्री सुद्धा). त्यानंतर प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे त्याने राजीनामा दिला आणि निवृत्त झाला.

सहमत

अगदी खरं

दुसऱ्या महायुद्ध काळात, ब्रिटिशां विरुद्ध नवीन आंदोलन पुकारले, तर ते ब्रिटिशांच्या पाठीत खंजीर खुपसल्यासारखे होईल, असे म्हणणारं महात्मांचं कनवाळू हृदय; बंगालमध्ये ब्रिटिशांनी आपल्या नफेखोर, रक्तपिपासू धोरणांनी, लाखोंच्या संख्येने असलेल्या, गरीब रयतेला, अन्नान्न दशा करून मारले, तेंव्हा ब्रिटिशांना युद्धकाळात पाठिंबा देणे म्हणजे आपल्या लाखो गरीब लोकांच्या पाठीत खंजीर खुपसणे; असा विचार करताना बरे द्रवलं नाही??
कदाचित, अशा दुटप्पी नेत्याला कदाचित चर्चिलचे बरोब्बर ओळखले होतं.

गांधींनी ज्यू लोकांना हिटलरच्या वंशसंहाराला कसे तोंड द्यावे ह्याबद्दल जे "मार्गदर्शन" केले होते त्याला बरळणेच म्हणावे लागेल.

नाझी तुम्हाला मारायला येत आहेत. त्याला उत्तर म्हणून तुम्ही शांतपणे मरणाला स्वाधीन व्हा. बायका मुलांनाही त्याच्या हिंसेला बळी पडू द्या. कुठलाही हिंसक प्रतिकार करू नका. आपण स्थितप्रज्ञासारखे आपल्या कत्तलीला सामोरे जा.

एक पूर्ण वंश भयानक अत्याचार, कत्तलींना सामोरे जात असताना त्यांना असले जखमेवर मीठ चोळणारे सल्ले देणे कितपत सभ्यपणाचे होते?

गांधीना काही काळ अहिंसेची नशा चढल्यासारखी झाली होती. चर्चिलसारख्या रोखठोक माणसाला ते पटण्यासारखे नव्हते आणि त्याने त्यांच्याबद्दल अनेक अनुदार उद्गार
काढले होते. पण गांधींची भूमिका अनेक वेळेस तितकीशी तर्कसंगत नव्हती.

दुसरे म्हणजे त्याच्या काळात अमेरिका व रशिया च्या मदतीने दोस्त राष्ट्रांनी महायुद्ध जिंकले. पण त्याच्याच काळात दीड-दोनशे वर्षे सूर्य न मावळणारे ब्रिटिश साम्राज्य संपले, हे ही खरे आहे
.......................
हेही खरेच की!
नाण्याला दोन बाजू असतात, असे म्हणतात, ते हेच असावे.

एक स्कॉटलंडशी एकात्मता साधता आली नाहि त्यांच्या देशाला. भारतासारख्या अवाढव्य आणि वैविध्य असलेल्या देशाबद्दल त्यांची बुद्धी फार काहि आकलन करु शकणार नव्हतीच.

भारतातली लोकशाही लोकांच्या आवडीनुसार एस्टॅब्लीश होत आहे, होत राहिल. २-४ नेते मंडळी काळे गोरे निपजतीलच, पण जनता जनार्दन लोकशाहीला अत्यंत अनुकूल असल्यामुळे चिंता नाहि.

१. ज्याला भारत मानले जायचे त्याचे आधी दोन आणि नंतर तीन तुकडे झालेच. काश्मीरचा तुकडा न पडून पडल्यासारखाच आहे त्यामुळे धर्मावर आधारित फाळणी ही भारताची वस्तुस्थिती आहे. ती झाली हे कुणी नाकारू नये.

२. भारतातील लोकशाहीचा डंका पिटण्याआधी हे विचारून पहा की ही लोकशाही कितपत प्रगल्भ आहे? जरा विद्यमान नेत्यांकडे पाहिले तर असे दिसते की कुण्या बड्या नेत्याचा मुलगा, मुलगी, बायको, प्रेयसी, भाचा, पुतण्या, नात किंवा नातू नसणारे नेते हाताच्या बोटावर मोजण्याइतके आहेत, अपवादापुरते. ५० वर्षापूर्वीचे चित्र आणि आजचे चित्र पाहिले तर हा फरक अधिकच जाणवतो. भारत (आणि पाकिस्तान) सोडल्यास इतकी वंशपरंपरागत चालणारी लोकशाही कुठल्या प्रगत देशात आहे? ही गोष्ट अभिमान बाळगण्याजोगी आहे असे मला वाटत नाही.

३. ब्रिटिश साम्राज्य कधी ना कधी संपणार आहे हे त्यांच्या नेत्यांनाही माहित होते. दुसरे महायुद्ध ही लढाई हे इंग्लंडकरता जिवावरचे संकट होते. जेव्हा जीव धोक्यात असतो तेव्हा साम्राज्याचा विचार न करता जीव बचावण्याचा विचार करायचा असतो. चर्चिलने ते यशस्वी रित्या केले. दुसर्‍या महायुद्धामुळे तमाम वसाहतवादी सत्तांचे कंबरडे मोडले त्यामुळे वसाहतवाद संपला. पण इंग्लंडमधे लोक आजही इंग्रजी बोलत आहेत जर्मन नाही ह्याचे श्रेय चर्चिलला दिलेच पाहिजे. शिवाय कॉमनवेल्थ, इंग्रजीचा भाषेचा, संस्कृतीचा प्रभाव पाहिला, इंग्रजी भाषेवर प्रभुत्त्व असणार्‍या देशी साहेबांचा अहंगंड पाहिला तर खरोखरच इंग्रजी साम्राज्याचा सूर्य मावळला आहे का? अशी शंका येते!

चर्चिलने बंगालच्या दुष्काळाबद्दल जो दृष्टीकोन बाळगला तो पहाता एक भारतीय म्हणून मला त्याच्याबद्दल तिरस्कार आहे पण काही बाबतीत त्याचे बोलणे खरे ठरले आहे.

चर्चीलच्या चर्चेला चोपणारा चलाख चॅटमण....

धन्य्वाद आणि स्वागत चकार नाखु

तंतोतंत भावना.

चर्चिलला शिव्या घालण्याची अहमहिका चालु आहे, मी वाहत्या गंगेत हात धुवून घेतले आहेत. आपल्या दुर्दैवाने आपल्याला चुकीचा इतिहास शिकवला जातो.
रच्याकने तुमच्याकडे काही चर्चीलच्या क्रूर कारनाम्याचे दुवे असतील तर टाका , कमीत कमी मिपाकर तरी चर्चीलचि असलियत जाणतील.

गांधीजी बद्दल हेच म्हणायचे आहे, पण इथे काही मिपाकराना गांधीवर टिका केलि की जबरदस्त पोटशूल उठतो, मग त्यावर उतारा म्हणुन संघ, सावरकर , मोदी यांच्या सात पिढ्याचा उद्धार केला जातो.

हा धागा शेवटी गांधीद्वेष ह्या हेतुवर आणायचा विचार आहे का?

मिळून राज्य करणे हि आपण शिकलो आहे. शिवाय आपण १२५ कोटीहून जास्त लोकांचे पोट भरतो आहे.

हे महत्वाचे आहे.

भारताला केवळ एक रिसोर्स प्रोव्हायडर म्हणुन बघणार्‍या चर्चीलला भारतातलं राजकीय पोटेन्शीअल कळलं नाहि हेच खरं.

लोकतंंत्र परिपक्व कसे? नेहरू मेल्यावर इंदिरा गांधीला वारसदार म्हणून लगेचच नेमले गेले नाही. इंदिरा बाईंना विरोध करणारे लोक अनेक होते. उलट इंदिरा गांधींची हत्या झाल्यावर राजकारणातील र ही कळत नसणार्‍या राजीव गांधीला नेता बनवले आणि पंतप्रधानही. राजीवजींचे निधन झाल्यावर लगेच राजकारणापासून अलिप्त असणार्‍या सोनियादेवींना साकडे घातले गेले. राहुलजींना पायघड्या घातलेल्या आहेतच शिवाय प्रियांकाच्या मागेही तगादा आहे. हे सगळे लोकतंत्र परिपक्व होण्याचे लक्षण म्हणायचे का?
नेहरु गांधी घराणे एकमेव वगैरे काही नाही. कश्मीरमधे अब्दुल्ला खानदान आहे, मुफ्ती महंमद सैदचे खानदान आहे, उत्तर प्रदेशात मुलायम, अखिलेश आणि डिंपल यादव आहे, लालू राबडी आणि अन्य यादवी लोक आहेत, शिंद्यांचे घराणे आहे (मध्य प्रदेशात, राजस्थानात आणि महाराष्ट्रातही!), ठाकरे घराणे आहे, मुंडे, महाजन, पवार, भुजबळ आहेत, राणे, नाईक, देशमुख वगैरे घराणी आहेतच.
आर आर पाटील गेले तेव्हा त्यांचा उत्तराधिकारी म्हणून त्यांच्या पत्नीची बिनविरोध निवड!

दक्षिणेतही हेच. एम जी आर, जानकी, जयललिता, करुणानिधी आणि त्यांची पिलावळ आहे. चंद्राबाबू नायडू, एन टी आर, ही केवळ काही उदाहरणे. पूर्ण यादी करायची म्हटली तर अनेक पाने भरतील.

मला वाटते लोकशाही म्हणून परिपक्व होण्याऐवजी राजेशाही लोकशाहीच्या झिरझिरीत पडद्याआड वावरण्यात परिपक्व होऊ लागली आहे.

बंगालच्या दुष्काळाच्या काळापासून आपण खूपच सुधारलेलो आहेत हे नक्की. पण ह्या राजघराण्यांच्या अंदाधुंदीमुळे जितकी होऊ शकली असती त्यापेक्षा प्रगती खूपच मंद आहे. पाण्याची परिस्थिती बिकट होत आहे आणि त्यामुळे अन्नधान्याचीही.