प्रसंग - नळ दुरुस्ती

विभाग काथ्थाकुट.गल्ली चुकली का ?
बाकी मुक्तक छान आहे.

नळ दुरुस्ती ई ई छोटी कामे घरीच करत जावा .. प्लंबर आणि डॉक्टरच्या व्हिजीटींग फी आज काल सारख्याच झाल्यात

असेच काहिसे पण उद्धट अनुभव आहेत.
त्यामुळे शक्य होतील तितकी कामे घरीच करतो.
पैसे वाचवल्याचे समाधान आणि एक नवीन काम शिकल्याचा आनंद

मस्त रे परत वाचले :-) भरपूर हसलो

ख्या, ख्या, ख्या... हल्लीच्या बारा बलुतेदारांबद्दल काही सांगता येत नाही. त्यांच्या सत्यकथा काल्पनाविलासापेक्षा भारी असतात :)

प्लंबर लोकांचा मोबाइल फोन एडव्हांस घेतल्यानंर हामखास बंद होतो.

ह्या नावाने जी.एफ. चा नंबर सेव्ह केल्याचा किस्सा आठवला :-D

सांगतो नंदूला.
च्यायला फुकटच्या पब्लिसीटीसाठी कार्ट काही पण करतंय.

चांगलंय नंदू, मंद्या.....

घरगुती बारीक सारीक कामावर मी दहा भागाची सिरीज लिहु शकतो.बरेच गैरसमज दुर होतील.

(हाऊसिंग केअर & सर्व्हिसेस वाला) जेपी

एकदा (२००८) मी धनबाद स्टेशनवर उतरलो साधारण संध्याकाळची पाच ची वेळ होती. माझ्याबरोबर माझे साहेब होते .. विदिशा कडले पण मराठी आनि मनाने अगदी साधे ! मी आपला माझी ब्याग उचलून चालायला लागलो ,पूलावरुन चढून तीन फलाट पार करायचे होते, आगदी किरकोळच होते माझ्यासाठी !
साहेबांनी थांबवले , आणि हमालाला बोलावले त्याच्या हातात सामान द्यायला लावले आणि सांगितले , धनबाद स्टेशनवर असे कितिक लोक उतरतात जे हमाली देऊ शकतील? कदाचित त्याची ही दिवसभराची एकमेव हमाली असेल ! आनि मी पाहिले की खूप लोक ते लाल डगले घालून आशाळ भूतपणाने प्रवाश्यांकडे पहात होते ....
त्या दोन ब्यागांचे मी त्याला ३५ रुपये दिले .....
मला साहेबांचा मुद्दा पटला. बारा बलुतेदार ही एक सिस्टिम होती, लोक जगून निघत असत. नव्या सिस्टीम मध्ये अक्षम लोकांना स्थान नाही !!!
आणि म्ह्णून आपल्याला येत असले तरीही त्यांना त्यांचे काम करु देणे हा मला पटलेला उपाय आहे.
हां,आता नव्या सिस्टिम मधले प्लम्बर , वायरमन , रंगारी जरा जास्त पैसे मागतात , माज करतात .. पण खरे विचाराल तर ......
तुम्ही कमावता ते तरी कुठे कष्टाचे असतात ? तुम्ही मिळवत असलेला पैसा आणि त्यासाठी केलेले कष्ट ( बौद्धिक कष्ट धरुन देखील ) याचे काही गुणोत्तर आहे का ?
की शारिरिक श्रम हे बौद्धिक श्रमापेक्शा नेहेमीच कमी प्रतीचे असतात ???
आणि असा धो धो पैसा प्लंबर वगैरे लोकांना मिळत असता तर आभियांत्रिकी म्हाविद्यालये ओस पडली असती ..

.
अस्तु , हे माझे चिन्तन झाले , तुम्हाला मान्य असायलाच हवे असे कुठे आहे ??

आता विषय नीघालाच आहे तर माझा गावाकड्चा घर बांधतानाचा अनुभव सांगतो.

गावी घर बांधताना रोजंदारीवर सुतार बोलावले होते. चिर्‍याच्या भिंती बांधुन झाल्या होत्या. आणि छपराचे काम बाकि होते. एका सुताराचे दिवसाचे ३०० रू. मजूरि ठरली होती. चार सुतार सकाळी ९ वाजता येतील अशी अपेक्षा होती पण कधीही कोणीही १०:१५ च्या आधी आलेले आठवत नाही. १०:१५ ला आल्यावर १०:४५ पर्यंत ते हत्यारांना धार लावत असत. मी विचारले की हत्यारांना रोज धार लावाविच लागते का? त्यावर त्यांचे उत्तर "जातिवंत सुतार हत्याराला धार लावल्याशीवाय काम चालुच करनार नाय... हा".
१०:४५ ला काम चालू झाल्यावर जेमतेम ११:३० पर्यन्त काम झाले की त्यांची ऑर्डर यायची, "चाय येवदे" मग मी चायवाल्यासारखा त्यांना कामाच्या ठिकाणी चहा नेउन द्यायचो. चहा पिउन झाल्यावर ते पान खायचे. व १२ वाजता काम चालू व्हायचे. १:०० वाजेपर्यंत काम झाले की दोघेजण जेवायला घरी जायचे आणि दोघे तिथेच जेवायचे.जेवण झाल्यावर हक्काची झोप घ्यायचे. २:१५ ते अडीच वाजता झोपून उठायचे. उठल्यावर परत चहाची ऑर्डर यायची. परत मी चाय्वाल्यासारखा चहा घेउन जाणार. चहा पिउन परत पानाचा तोबरा भरून ३ वाजता काम चालू व्हायचे. चार वाजेपर्यंत काम झाल्यावर परत एकदा चहाचा पुकारा व्हायचा. हे शेवटचे चहापान ४:३० पर्यंत चालायचे आणि कामाला परत सुरवात व्हायची. ५:३० ला काम संपवून मोजुन माझ्याकडून १२०० रू वसूल केले जायचे. १२०० रू दिल्यानंतर त्यांचे म्हणणे असायचे की, "ही तर आमची हजेरी झाली. चापान्याला कायतरी द्या?" (चापानी म्हणजे दारु). १००ची एक नोट अजुन जायची.
एकंदर कामाचा आढावा घेतल्यावर कळायचे की चौघांनी मिळून ४ ते ५ वासे घरावर चढवलेले असायचे. असा आठवडा गेल्यावर आपण पुरते फसवले गेलोय याची कल्पना आली. शेवटी सर्व मजूरांना नारळ दीला आणी एक ठेकेदार पकडून काम पुर्ण केले.

ठेकेदाराची मजा पुन्हा केव्हातरी...

विटेकर साहेब
काही मुद्दे मान्य आणि काही अमान्य.
माझ्या घरातील काचेच्या दाराचा स्क्रू निखळला. मी ते करू शकलो असतो पण उगाच काच फुटली तर काय घ्या यासाठी त्याच्या माणसाला आपल्या मोटर सायकल वर बसवून घरी घेऊन आलो त्याने तो स्क्रू बसवून दिला. त्या दुकानाच्या मालकाला किती पैसे विचारले तर त्याने रुपये ४००(चारशे) फक्त सांगितले. मी त्याला विचारले तू कोणत्या दराने सांगत आहेस त्य्यावर तो म्हणाला मला त्याची हजेरी म्हणून दिवसाला हजार रुपये द्यायला लागतात( या शुद्ध थापा). असो मी त्याला फक्त एवढेच म्हटले कि माझी बायको एम बी बी एस आहे ती कोणाच्या घरी रुग्णाला बघायला गेली तर लोकांचे तिला ३०० रुपये द्यायची तयारी नसते. अर्थात मी त्याच्याशी घासाघीस केली नाही (कारण घासाघीस करून त्याने उपकार म्हणून ५० रुपये कमी केले असते).
माझ्या दवाखान्यात एक नळ बसवायला प्लंबरने ८०० रुपये घेतले ( नळाची किंमत वेगळी). माझ्या घरी रंग लावायला आलेला मजूर अर्धा दिवस घासून काहीच होत नव्हते म्हणून मी त्याला परत पाठवले त्यावर त्याने दिवसाची हजेरी म्हणून ५०० रुपये घेतले.
अशा बलुतेदारांनी मला एक गोष्ट शिकवली कि मुंबईत कोणीही गरीब नाही आणि अशा बलुतेदारांना एक पैसाही डिस्काउंट देऊ नये.
राहिली गोष्ट "तुम्ही कमावता ते तरी कुठे कष्टाचे असतात ?"
२३ नोव्हेंबर रोजी( रविवारी) माझ्या बायकोला एका कुलकर्णी म्हणून रुग्णाचा फोन आला त्यांच्या १५ वर्षाच्या मुलीला ताप होता. तिची लक्षणे पाहून माझ्या बायकोने तिला औषधे सांगितली आणि रक्त तपासणी करून यायला सांगितले. त्यात काहीच आले नाही. दुसर्या दिवशी ते मुलीला घेऊन आले तिची तपासणी करून बायकोने तिला परत रक्त तपासणी करायला सांगितले. तिला ताप परत आलाच नव्हता तरी. नाखुशीने त्यांनी रक्त तपासणी केली तेंव्हा त्यात प्लेटलेट्स कमी झालेल्या दिसल्या. त्यावर तिची डेंग्यूची तपासणी केली तर तिच्या डेंग्यू आहे हे समजले. तिला जवळच्या रुग्णालयात भरती केले. दुसर्या दिवशी तिच्या अंगावर रक्ताच्या बारीक पुटकुळ्या दिसू लागल्या म्हणून त्या रुग्णालयातून तिला कोहिनूर रुग्णालयात हलवले. तेथे तिला प्लेटलेटस चढवायला लागल्या. ती जवळ जवळ बेशुद्धीत गेली होती. सुदैवाने ती त्यातून बरी होऊन एक आठवड्याने घरी आली. ४०-४५ हजार रुपये खर्च झाला पण मुलीचा जीव वाचला.
मी माझ्या बायकोला विचारले कि कोणतीही लक्षणे नसताना तुला तिला डेंग्यू आहे हे असे कसे वाटले?यावर तिला पण समाधानकारक उत्तर देता आले नाही. पण आतून असे वाटत होते एवढेच ती म्हणाली. या सर्व प्रकरणात तिला पैसे मिळाले रुपये २०० (दोनशे फक्त). रविवारी केलेल्या फोनवरील सल्ल्याची किंमत शून्य.( फोनवर च्या सल्ल्याची काय किमत असते?) एक फायदा झाला त्यांच्या सोसायटीतील तीन जण तिच्याकडे रुग्ण म्हणून मागच्या आठवड्यात आले. पण त्यात काय अमुक हे हॉटेल चांगले म्हणून सांगितले तर आपले मिपाकरही तिथे जातातच कि.
आता यात कष्ट कुठे आले हे आपण विचारालं? परंतु बारावीत ९७ टक्के गुण मिळवून एम बी बी एस ला प्रवेश मिळवायला कष्ट पडतात. त्यानंतर एम बी बी एस च्या तीन परीक्षा पास व्हायचे. मग एक वर्ष ग्रामीण भागात काम करायचे. यात काय कष्ट आहेत ? म्हणूनच लोक २०० रुपये देतात.( नाहीतरी डॉक्टर लुटतातच).
असो

तुमचा अनुभव खूप बोलका आहे यात वादच नाही.
फुकट सल्ला ( आणि सेवा) घेणे आणि शक्यतर काम न करता अधिक पैसे मिळवणे हा भारतीयांचा स्थायी भाव आहे.
सबसिडी / डिस्काउण्ट याची भारतीय मनाला प्रचंड भुरळ पडते.
तेव्हा अश्या गोष्टी घडणे हा आपल्या समाजाचा स्थायी भावच आहे , त्यात समाजाचे सर्व स्तर आले. पण अनेक वर्षे कार्पोरेट मध्ये काढल्यावर मा़झ्या लक्शात आले आहे , पैसा नाही .. गुडविल असेल तर व्यवसाय वाढतो...गुडवील पोटी घालवलेले १०० रुपये, हजारो परत आणून देतात. विशेषतः सेवा क्षेत्रात हे अधिक खरे आहे ! अर्थात अपवाद असतीलच !
अन्य प्रतिसाद :
गावाकडे घराचे बान्धकाम करताना काम चुकारपणा करणारा सुतार आणि आत्ता इथे कंपनीचे नेटवर्क आणि साधने वापरुन माझे विनोदन करुन घेणारा मी .. यात तत्वतः फरक कसा करायचा ?
आमच्या हकाच्या रजा घेणारे आम्ही , घरातल्या कामवालीने दाण्डी मारली की आदळ आपट करतो की नाही ?
तेव्हा माझा मुद्दा इतकाच आहे की ते लोक काम बरोबर करत नाहीत, ते माज करतात .. हे खरेच आहे पण ते सार्वत्रिक सत्य आहे ... आमच्या समाजाचे भयानक वास्तव !
उडदामाजी काळे गोरे | काय निवडावे निवडणारे |

तत्वतः गल्लत
मुळात आपण धंदा आणी नोकरीत गल्लत करीत आहात. नोकरीत एखाद्या बलुतेदाराने( त्यानेच का कोणीही) वाटेल तेंव्हा या आणी वाटेल तेंव्हा जा असे केले तर नोकरीत डच्चुच मिळेल. स्वतःचा व्यवसाय करीत असताना आपण माज दाखवत राहिलात तर तो व्यवसाय फळणार फुलणार नाही हीही वस्तुस्थिती आहे.
राहिली गोष्ट "आपण काम करतो ते कष्टाचे कुठे आहे?" यात (बलुतेदारीसाठी) प्लम्बर किंवा सुतार होण्यासाठी एखादे वर्षाचे जुजबी शिक्षण पुरते ( आठवी पास नंतर किंवा तेही नसेल तर चालेल) हि वस्तुस्थिती इतर सर्व व्यवसायांसाठी नाही. डॉक्टर वकीलच कशाला एम सी ए साठी सुद्धा बारावी नंतर ५ वर्षे घासावे लागतेच. मग हे शिक्षण घेतल्यावर आपण बसून खातो असा आपला अध्यारुथ अर्थ बरोबर नाही. बसून खाणे हे फक्त आपल्या कडे वडिलोपार्जित संपत्ती असेल तर ( त्यासाठी सुद्धा आपल्या वाद वडील पूर्वज कोणीतरी कष्ट केलेले असतात ज्याची फळे आपण खात असतो.)
आमचे एक सर एम डी च्या वेळेस म्हणत असत कि ३ वर्षे( एम डी ची) मेहनत करा आणी ३० वर्षे आराम करा किंवा तीन वर्षे मजा करा आणी तीस वर्षे मेहनत करा.
आणखी काय लिहावे?

माझ्या मते 'हजेरी'वर काम देण्यात भयानक वैताग असतो. काम 'अंगावर' द्यावं. आपसुक नखरे, वेळ आणि एनर्जी वाचतात. एवढं एवढं काम करायचं आहे, पैसे बोला, रेट बोला. स्क्वे फू, स्क्वे मी पासून ते एक 'लम्पसम' अमाऊंट सांगून काम उरकायचं.
पैसा थोडा जास्त लागू शकतो पण वाचलेल्या वेळात आपण आपली कामं 'खाऊन, पिऊन, 'अमुक' करुन, हात पुसून, पुढच्या कामाला' लागू शकतो.

ईलेक्ट्रीकल सामान ए पी एम सी पशी घ्या. पुण्यातला २५ रु चा स्विच १८ ला मिळेल. घरात्ल्या सर्व स्विच बोर्ड आणि प्लग स्विच ची खरेदी. ५०००/- पर्यंत होईल.

मी घरच्या घरी करत असलेली कामे
१. नळ बदलणे, बेसिनचे सिंकपण घरीच बसवले आहे , तोडफोड लागत नाही अशा पाईप्स बदलणे
२. ड्रिलींग करणे
३. लाईट्च्या फिटींगची सर्व कामे ( बटणे , फॅनचे रेग्युलेटर बदलणे)
४. छोटी सुतारकामे ,
५. कार/ बाईकचे ओईल बदलणे , एयर फिल्टर साफ करणे , क्लच , ब्रेक सर्विसिंग, बॅटरीचे पाणी बदलणे ( छोटासा सर्विसिंग)
६. गॅस शेगडीचे सर्विसिंग ( हे एक नवीनच सुरु झालय) ते पण घरीच करतो !
७ जुन्या पद्धतीच्या खिडक्यांना बाहेरून 'लांबी' लावणे.

सहसा काचेच्या आणि लाकडी वस्तूंबद्दल बाहेरून मदत घेतो, घराला रंग सुद्धा स्वतःच लावायची इच्छा होती पण घरूनच विरोध झाला :)

बादवे फारीनमध्ये खुप सारी कामे घरीच करतात असे ऐकून आहे .

जमेल तितकी घरची कामे मी करतो...अगदी गिझर बसवणे इं. बाकी प्लंबर ने येतो असे सांगितले की तो येणार नाही याची १००% खात्री असते.

मदनबाण.....
आजची स्वाक्षरी :- पाकमध्ये दहशतवादी हाफिझ सईदच्या सभेसाठी विशेष रेल्वे

माझे काही मित्र ह्याच बांधकाम व्यवसायात असल्याने म्हणा...

सुतार्,प्लंबर आणि इलेक्टिशियन यांचा त्रास होत नाही.

डोंबोलीत काही काम असेल तर नक्की सांगा.

उत्तम माणूस नक्की देवू शकतो.