मुलांना लैंगिक बाबी कश्या, किती, आणि कधी समजवाव्यात?

@ भन्नाट भास्कर,

महत्वाच्या विषयावर बोलते झालात, अभिनंदन.
लहान मुलांसाठीही दिवस सोपे नाहीत याचे वाईट वाटते.

गुड टच - बॅड टच बद्दल माहिती देण्यासाठी ४ वर्षे सुयोग्य वय आहे. शाळेत आणि पालकांनी दोघांनीही सहजपणे माहिती द्यावी.

जाणकारांच्या अभिप्रायाच्या / अधिक चर्चेच्या प्रतीक्षेत.

अनिंद्य

माझ्या २ वर्ष्या च्या मुलीला तीच्या लाडक्या आजीशी लग्न करायच आहे. घरी लवकरच दीराच लग्न आहे. तेव्हा तीने विचारले होते की काका लग्न का करतोय. मी सान्गितल की त्याला काकु आवडते म्हणुन लग्न करतोय. त्यावर तीने लगेच डिक्लेयर केला " मी आजी सोबत लग्न करणार. :) :)

‘कसं सांगू’ या नावाचंच एक पुस्तक अाठवलं, तसेच थोड्या मोठ्या वयासाठी मुलांनी वाचण्याचीच रेड बुक, ग्रीन बुक अशी पुस्तकंही अाहेत. माझ्या मुलाच्या मराठी माध्यमाच्या शाळेत बहुधा सहावीपासून लैंगिक शिक्षणाचे काही तास होतात. मुले व मुली वेगवेगळे तास.
एक मात्र जाणवले, ते असे की अापल्याला अापल्या मुलाला किती समजते असे वाटते, त्यापेक्षा त्यांना नक्कीच जास्त समजत असते.

मुलांना लैंगिक बाबी कश्या, किती, आणि कधी समजवाव्यात?

याबाबतीत हा व्हिडिओ उपयोगी सुरुवात होऊ शकेल...

युट्यूबवर अजून खूप आहेत. ते पाहून योग्य वाटेल ते व्हिडिओ मुलांना दाखवणे ही उपयोगी सुरुवात होऊ शकेल.

जे जसं समोर येईल तसं त्याला उत्तर द्यावं. माझ्या मुलाने मला जे जे प्रश्न विचारले ते भले त्याच्या वयाच्या मानाने मला फार लवकर आले असं वाटलं तरी मी त्याची खरी उत्तरं दिली. अर्थात जरा टोन डाऊन करून. मुलांना स्त्री आणि पुरुषाच्या शरीरातला फरक कळतो, लग्न - प्रेम ह्या संकल्पना सुद्धा नीट कळतात, बाळ कुठून येतं वगैरे प्रश्न पडतात. आपण फारसा बाऊ न करता खरं बोलायचं. केज्युअली सांगायचं म्हणजे मुलं प्रश्न विचारायला घाबरत नाहीत.

बाकी आपण कुणासमोर कपडे बदलू नयेत, मुलींना हात लावू नये, मारामारी करू नये (भले मुलींनी मारलं तरी!), आई बाबा आणि डॉकटर शिवाय कुणालाही काही ठिकाणी हात लावू द्यायचा नाही. वगैरे शक्य तितक्या लवकर सांगावं. वय वाढेल तसं त्यात भर घालत अजून महत्वाच्या अवघड गोष्टी सांगता येतात.

आणि नातेवाईक, मित्र वगैरे लोकांना अगदी ठामपणे मुलीला हात लावू नका म्हणून सांगायच. कवटाळणे, पप्प्या घेणे, मांडीवर बसवणे हे फक्त अत्यन्त लिमिटेड लोक करू शकतात. त्यामुळे भीड न बाळगता आपणही हे बोलावे, मुलं आपोआप ठाम होतात मग.

तुम्हाला स्वतःला लैंगिक बाबी कश्या, किती, कधी आणि कोणी समजावल्या? तीच पद्धत तुमच्या मुलांसाठीही वापरा. समजा नाही समजावल्या तरी हरकत नाही. मुले ते स्वतःच शिकून घेतील.

महत्वाचा विषय आहे खरा.

मुले दिस्कव्हरी नॅट जिओ वर वगैरे बर्‍याच गोष्टी बघत असतात आणि त्यांना प्रश्नही पडत असतात बाळ कसे होते, कुठुन येते, वगैरे तर कॉमनच पण प्लॅसंटा, हर्मोन वगैरेही माहीती असते. काही उदाहरणे

आमच्या शेजारच्या ५ वर्षाच्या मुलीने आईला विचरले "रिलेशनशिपमध्ये आहेत म्हणजे काय?" त्यांच्याकडे क्लासला येणार्‍या आठवीतल्या मुली बोलत होत्या.

त्याच क्लासमध्ये एका ८ वर्ष वयाच्या मुलाने हार्मोनल चेंजेस होतात म्हणुन एक मुलगी जाडी झाल्याचे सांगितले.
तर वरती पिरातै म्हणाल्या तसे टोन डाउन करुन एक एक सांगत जावे असे वाटते.

>>>नाही समजावल्या तरी हरकत नाही. मुले ते स्वतःच शिकून घेतील.
ही पद्धत सध्या उपयोगाची नाही . काळ बदल्ला आहे. आणि पुर्वीच्या पद्धती मध्ये अशास्त्रीय माहिती मिळण्याची शक्यता जास्त असते .

त्यामुळे मुलांशी लहानपणापासून मोकळेपणाने बोलणे महत्वाचे आहे.

चांगली आणि गरजेची चर्चा आहे!

>>>>खरे तर ईथे प्रश्नही काय विचारावेत हा देखील माझ्यासाठी प्रश्नच आहे.
अगदी अशीच अवस्था आहे :)

@स्वधर्म: तुम्ही म्हणताय ते पुस्तक "काय सांगू ? कसं सांगू ? " हे आहे का? सध्या बुकगंगा वर उपलब्ध नाही आहे.

माझ्या बहीणीच्या मुलाच्या इंटरनॅशनल शाळेत एका मुलीने (ज्यु.केजी) तीच्या वर्गातल्या मुलाशी लग्न करणार म्हणून हातात हात घालून बसली. क्लासटीचरला तीने स्पष्ट सांगितलं की मी याच्याशी लग्न करणार आहे आणि याच्यासोबतच बसणार. वर्गशिक्षिकेने हतबल होऊन ही बाब मुख्याध्यापिकेच्या कानावर घातली. मुख्याध्यापिकेने वर्गात येऊन सगळ्यांना सांगितले की कुणीही कुणाचा पापा घ्यायचा नाही, कुणीही कुणाचा हात हातात घ्यायचा नाही, कुणीही कुणाशी लग्न करण्याचे ठरवायचे नाही नाहीतर मा तुमची तुमच्या पालकांकडे तक्रार करेन आणि तुम्हाला शिक्षा करेन. यावर ती मुलगी उठून आपल्या जागेवर बसली म्हणे. पण खरंच पोलिस, शिक्षा देईन असे धाक दाखवून मुलांच्या मनात अशाप्रकारे जरब बसविणे योग्य होईल का याबाबत मिपाकरांचे काय अनुभव आहेत

लग्न या शब्दाची आपली व्याख्या आणि मुलांचि व्याख्या वेगळी असते.
आपल्या आजूबाजूला जे दिसेल , घरी जी चर्चा होते , टीव्ही वर जे दिसते त्यावर मुलांचे विश्व तयार होते.कार्टून मध्ये सुद्धा जर कपल्स दाखवत असतील तर त्या चाही परीणाम होइल
ते घरी फक्त लग्नामुळे एकत्र रहात असलेले आइ बाबा बघत असतील तर त्यांना तेच एक नाते महिती होनार.

भाउ , बहीन , कझिन , आजी अजोबा , आत्या काका मामा मवशी अशी नाती माहिती असतील तर ते आपल्या सवंगड्याला त्या नजरेतून बघतील .

आणि हो, माझाही मुलगा त्याच्या लग्नाबद्दल भरपूर बोलतो. फक्त कुणाशी हे फिक्स नाही केलं अजून. पण आपल्या आई वडिलांना बघून मुलांना लग्न ह्या गोष्टीचं आकर्षण वाटणं अगदी स्वाभाविक आहे. जसं मोठं होऊन त्यांना आई बाबांसारखं ऑफिसला जायचं असतं, तसंच लग्नही करायचं असतं. माझा मुलगा तर त्याच्या मुलांबद्दल सुद्धा बोलतो!

आपण जे जे करतोय ते ते त्यांना करायचं आहे, बाकी काही नाही!

मुलांना लैंगिक बाबी कश्या, किती, आणि कधी समजवाव्यात?

कधी सांगाव्यात हा अवघड प्रश्न आहे असे वाटते पण कश्या आणि किती हे बर्‍यापैकी सेप्पे आहे. ह्या विषयावरील म्हाग्रुंची वेबसीरीज अतिषय उत्तम होती >

आपले आई व बाबा लग्न ठरण्यापुर्वी एकमेकाना अनोळखी होते हे मान्यच नव्हते. तो साधारण 6 वर्षाचा असताना त्याला वाटायचे की त्याची धाकटी 2 वर्षाची बहिण मोठेपणी त्याची बायको असणार. मात्र त्याच्याशी बोलल्यावर त्याची समजूत पटली.

मुलगा असो की मुलगी साधारण वयाच्या नवव्या वर्षी त्याना स्त्रियांच्या मासिक पाळी विषयी शास्त्रीय माहिती द्यावी.

तसेच साधारण सातवीत शास्त्र विषयात मुलांना लैंगिक पुनरुत्पादन हा विषय सुरू होतो व दहावीत अगदी कुटुंब नियोजन देखील शिकवले जाते. हे धडे मुलांबरोबर घरी जरूर अभ्यासावे. मोकळ्या चर्चेने मुलांना फायदा होतो.

माझ्याकडे शिकवणी साठी येणार्‍या सातवीतल्या मुलीचे अभ्यासतले लक्श उडाले होते. तिच्याशी बोलल्यावर तिने सांगितले की तिच्या डोक्यात सतत पुनरुत्पादन हे धडे आणि त्यावरुन अजून काही विचार येतात व अभ्यासात लक्ष लागत नाहीये. हे सगळे तिच्या आईला सांगायला ती खूप घाबरत होती.
तिच्या आईशी बोलून प्रश्न सोडवता आला कारण आई समजूतदार होती.

प्रत्येक मूल निराळे असते. तेव्हा मुलाची गरज ओळखून माहिती पुरवावी.

आमच्या दोन्ही मुलांना आम्ही मनासारखे मजेत जगा असे सांगताना, आपली मजा ही दुसर्‍याची सजा होता कामा नये हे देखील शिकवले आहे.

अामच्या घरी मोठी मुलगी अाहे अन् दोन वर्षांनी लहान मुलगा. त्यांच्या शाळेत वयाप्रमाणे या विषयाची अोळख तर करून दिलीच अाहे, पण ‘वागायचं कसं?’ हे त्यांना एकमेकांच्या केवळ घरात असण्यानं बरंच शिकायला मिळालंय असं वाटतं. भावंड जर विरूध्द लिंगी असेल तर अापोअापच मुलींना मारू नये, अाणि का, याचं उत्तर मुलांना मिळतं. त्यांच्या वाढीच्या अवस्था समजून येतात. घरात मोकळं वातावरण असलं, तर हे शिक्षण सहजपणे होतं.
मोकळं वातावरण: एका पालकांसाठीच्या तासाला एक सांगितलेली टीप: बरेच अाईवडील मुलांसमोर अगदी कटाक्षाने एकमेकांना स्पर्श करणे, जवळ बसणे वगैरे टाळतात. तर असे मुद्दाम करू नये, असे सांगितले होते. अर्थात अतिसलगी देणेही टाळले पाहिजे.

आमच्या चिरंजीवांचा मौलीक प्रश्न... मुलींना जर मुलांसारखं ** नसतो तर त्या पी पी कसं करतात ??? पू पू च्या उदाहरणावरुन मग त्यांचं शंका समाधान केलं. आमचा एक स्पेशल बेड टाईम असतो. झोपायच्या अगोदर दिवे वगैरे मालवुन चिरंजीवांच्या बेडमधे आमचा एक संवाद प्रोग्राम चालतो. शाळेतल्या गमती, अभ्यासातले प्रॉब्लेम्स, रिलेशनशिप... अनेक विषयावर मुक्तचिंतन होतं. आपले मायबाप आपलं ऐकतात, प्रश्न सिरीयसली समजावुन घेतात, आणि खात्रीने आपल्या मदतीला येतात हे चिरंजीवांना मनापासुन पटलय. काहि गोष्टींचा उलगडा थोडं आणखी मोठं झाल्यावरच होईल हे सुद्धा त्याला कळलय. त्यामुळे त्याला कळेल तेव्हढं लैंगीक ज्ञान विनासायस देता आलं.