आरोप, अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, बदनामी आणि अब्रूनुकसानी

धन्यवाद. मला पडणारे आणखी काही प्रश्न असे आहेत. उत्तरे आपणच द्यावीत असे नाही इतरांनीही याचा थोडा थोडा शोध घेऊन माहिती घेत गेल्यास सर्वांनाच उपयूक्त ठरु शकेल

१ अ) अशा सार्वजनीक बाबतीत जेथे सकृतदर्शनी घोटाळा निदर्शनास आला आहे, पण संबंधीत प्रकरणी सर्वोच्च न्यायालयातन संबंधीतांना अद्याप गुन्हेगार ठरवलेल नाही (खटला दाखल झाला नसेल अथवा प्रोसेस मध्ये असेल) अशा संबंधीत व्यक्तींकरता घोटाळेबाज , भ्रष्टाचारी किंवा चोर या पैकी कोणते शब्द वापरणे कायद्यान्वये बदनामीकारक ठरते

१ ब) संबंधीत प्रकरणात सकृतदर्शनी संबंध असल्याचा निर्देश करण्यासाठी टिका करण्यासाठी कोणती शब्द योजना वापरणे श्रेयस्कर असेल ? जेणे करून कायद्याच्यादृष्टीने बदनामी या कायदेशीर व्याख्येत येणार नाही.

१ क) एखाद्या बाबतीत घोटाळा उघडकीस आला आहे पण प्रकरण पोलीसात/कोर्टात/शासकीय चौकशीस गेलेलेच नाही केवळ वृत्तमाध्यमातन अबकड व्यक्तीने हळक्षज्ञ व्यक्तीवर आरोप केल्याचे समोर आले आहे, अशा परिस्थितीत हळक्षज्ञ व्यक्तीला संबंधीत प्रकरणातला आरोपी आहे असे म्हणणे आरोपी हा शब्द वापरणे बरोबर आहे का की बदनामीकारक ठरते ?

२) भ्रष्टाचारी या शब्दाचा मूळ अर्थ आचरण आदर्श नसलेला एवढाच टिकात्मक आहे. एखादी व्यक्ती कायदेशीर बरोबर असून नैतीकदृष्ट्या चूक आहे अथवा केवळ व्यक्तीगत पातळीवर कृती अयोग्य आहे असे वाटते म्हणून भ्रष्टाचारी अथवा पथभ्रष्ट असा शब्द वापरावयाचा आहे तर तो बदनामी या प्रकारात मोडेल का की नाही

३) भ्रष्टाचारी किंवा इतर कोणतीही विशेषणे वापरलेली नाहीत तरीही उपहास केला आहे जसे की 'अबकड व्यक्तीने अत्यंत कमी कालावधीत २रूपयांचे २कोटी रुपये केले अबकड कडे कोणती जादूची कांडी आहे ? हा उपहास आहे असे उपहास केव्हा बदनामी म्हणून गृहीत धरले जाऊ शकतात केव्हा नाही.

४) भारतीय दंड संहितेतील (इंडियन पिनल कोड) मधील अपवादाची उदाहरणे तेवढीशी सहज समजत नाहीत त्याबद्दलही अधिक माहिती हवी आहे

जाणकारांची प्रतिक्षा करूयात.

(-माहिती मिळवू इच्छिणारा माहितगार)

कदाचित अस असूही शकेल. मला नेमक माहित नाही पण केवळ भ्रष्टाचार या शब्दाच्या उपयोगामुळे झेंगट मागे लागावयास नको, कारण भ्रष्टाचार हा शब्द नितीमत्ते बद्दलम्हणून केवळ टिकेकरता वापरता येत असावा (हे माझे व्यक्तीगत मत, कायदा नेमक काय म्हणतो ते जाणून घेण आवडेल); पण कार्यकर्त्यांनी बहुधा सोबत 'चोर' हा शब्दप्रयोगही केला असे ऐकण्यात आले कोर्टात गुन्हासिद्ध होण्यापुर्वी असा शब्द प्रयोग कायद्याने अधिक आक्षेपार्ह होत असावा काय ? आणि त्या शब्दप्रयोगाच्या दुरुपयोगाने अके कायद्याच्या कचाटीत येत असावेत काय ? असा प्रश्न पडला. (चुभूदेघे.)